.
ΛΑΖΑΡΑΔΕΣ ΚΟΖΑΝΗΣ
...δείτε παρακάτω άρθρα για τους Λαζαράδες
• Ο εορτασμός της 107ης Επετείου της Μάχης των Λαζαράδων του 1912 (βίντεο 16’ – 40 φωτογραφίες, 2019)
• Το πρώτο χιόνι στους οικισμούς του ορεινού όγκου των Καμβουνίων (βίντεο 6’ – φωτογραφίες)
• Χωρίς πόσιμο νερό Λαζαράδες και Φρούριο λόγω βλάβης της πομόνας – Ελλιπής η ενημέρωση των κατοίκων
• Ταφικό μνημείο(;) στο χώρο της Μάχης των Λαζαράδων - Εικόνα θλίψης και ντροπής…
• Ο εορτασμός της 106ης Επετείου της Μάχης των Λαζαράδων του1912 (βίντεο 10’ – 35 φωτογραφίες)
• Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες κατασκευής του εξωτερικού αγωγού ύδρευσης των Λαζαράδων
• Υπογραφή σύμβασης έργου που δίνει λύση στο πρόβλημα ύδρευσης των Λαζαράδων
• Στο στάδιο της ανάθεσης το έργο κατασκευής εξωτερικού αγωγού ύδρευσης των Λαζαράδων
• Ανασκόπηση 2017 (μη) πεπραγμένων στις κοινότητες του ορεινού όγκου των Καμβουνίων
• Ο εορτασμός της 105ης Επετείου της Μάχης των Λαζαράδων του 1912 (ΒΙΝΤΕΟ 17’ – 50 ΦΩΤΟ)
• Διαγωνισμός για την κατασκευή του έργου: ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΑΓΩΓΟΥ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥ ΛΑΖΑΡΑΔΩΝ
• Αναλύσεις πόσιμου νερού Α’ τριμήνου 2017, των οικισμών του ορεινού όγκου των Καμβουνίων
• Βουλιάζουν στο χιόνι τα χωριά των Καμβουνίων! (ΒΙΝΤΕΟ 9:50 από τα 4 χωριά – 60 ΦΩΤΟ)
• Χωρίς αγροτικό γιατρό τα Καμβούνια για περισσότερο από ένα μήνα
• Χιόνια σε Τρανόβαλτο, Ελάτη, Λαζαράδες – Τετάρτη 18.1.2017
• Πολλά τα χιόνια και σε Τρανόβαλτο, Ελάτη, Λαζαράδες (14 ΦΩTO)
•Στο ΕΣΠΑ 2014-2020 εντάχτηκε η κατασκευή εξωτερικού αγωγού ύδρευσης των Λαζαράδων, όπως και οκτώ (8) ακόμη έργα ύδρευσης
• Ο εορτασμός της 104ης Επετείου της Μάχης των Λαζαράδων 1912 (ΦΩΤΟ-ΒΙΝΤΕΟ)
• Τα υψόμετρα των οικισμών των Καμβουνίων
• Προτάσεις ένταξης έργων ύδρευσης των Καμβουνίων στο ΠΕΠ Δυτικής Μακεδονίας (& Νερό Λαζαράδων)
• Μπαράζ διαρρήξεων σε εκκλησίες των Καμβουνίων!
• Δικογραφία για παράνομη απασχόληση αλλοδαπού στους Λαζαράδες
• Ο εορτασμός της 103ης Επετείου της Μάχης των Λαζαράδων 1912 (40 ΦΩΤΟ - ΒΙΝΤΕΟ 10') [2015]
• Ο παπα-Γιάννης νέος ιερέας στους Λαζαράδες
• Στιγμιότυπα από την εκλογική διαδικασία στα Καμβούνια, με ...απρόοπτα! (Λαζαράδες κλπ)
•Ναι στην ανασύσταση του π. Δήμου Βελβεντού – Αναβολή για τα Καμβούνια – Ναι στη σύσταση Τ.Κ. Παλαιογρατσάνου – Άνοιξε το θέμα για σύσταση Τ.Κ. Λαζαράδων, Φρουρίου, Πολυρράχου, Προσηλίου
• Βουλευτικές Εκλογές 2015: Πλήρη Αποτελέσματα - Σταυροδοσία - Ποιοι εκλέγονται
• Φωτογραφικά στιγμιότυπα από τις εκλογές στα Καμβούνια (28 ΦΩΤΟ - 4 από Λαζαράδες)
• ΣΥΝΕΔΡ. 20.8.14: Από τη γεώτρηση στα «Ισιώματα» του Μικροβάλτου δρομολογήθηκε η υδροδότηση των Λαζαράδων
• ΚΑΜΒΟΥΝΙΑ: Ανοιχτό υπόμνημα προς νέους αυτοδιοικητικούς άρχοντες - Πόσιμο νερό, Μουσείο Λαζαράδων
• Ο π. Ευάγγελος Σκετόπουλος ιερέας στο Τρανόβαλτο (από τους Λαζαράδες)
• Επανεκκίνηση εργασιών στο ΣΠΙΤΙ ΠΑΙΔΙΟΥ Μικροβάλτου (;) - Ακόμη με εμφιαλωμένο νερό στους Λαζαράδες!
• Ο εορτασμός της 101ης Επετείου της Μάχης των Λαζαράδων 1912 (23 ΦΩΤΟ-ΒΙΝΤΕΟ 8:41min)
• Τα θύματα από τα γερμανικά στρατεύματα Κατοχής 1943-1944 στα Καμβούνια (Τρανόβαλτο-Λαζαράδες-Μικρόβαλτο)
•Αποκαταστάθηκε ο κοινοτικός μετρητής ρεύματος στους Λαζαράδες
• Δεκαπενταύγουστος 2013: ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ με ένα έργο τέχνης του ιερέα π.Βαγγέλη Σκετόπουλου!
• Κίνδυνος ηλεκτροπληξίας σε κεντρικό μετρητή ρεύματος στους Λαζαράδες
• Τι περιλαμβάνει το Τεχνικό Πρόγραμμα του Δήμου για τη Δημοτική Ενότητα Καμβουνίων
• Ο εορτασμός της 100ης Επετείου της Μάχης των Λαζαράδων - Ανιστόρητα, μοιραία…
• Αποτελέσματα εκλογών 17ης Ιουνίου 2012 στα Καμβούνια
• Ο εορτασμός της 99ης επετείου της Μάχης των Λαζαράδων (2011)
Η Χορωδία Αγίου Νικάνορα Κοζάνης στους Λαζαράδες 1.4.2011
• Ο εορτασμός της 98ης επετείου της Μάχης των Λαζαράδων 9.10.2010
• 8η Πανελλήνια Λαμπαδηδρομία Εθελοντών Αιμοδοτών στα Καμβούνια 15.9.2010
• Περιφορά της εικόνας της Παναγίας Ζιδανιώτισσας στα χωριά των Καμβουνίων 5.9.10
• Ακατάλληλο το νερό των Λαζαράδων...
• Ο εορτασμός της Μάχης των Λαζαράδων (2009)
• Λαμπαδηδρομία στα χωριά των Καμβουνίων
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2007
ΛΑΖΑΡΑΔΕΣ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ
Νιώθουν περήφανοι που οι Λαζαράδες αναφέρονται στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη στη Βουλή των Ελλήνων στο Σύνταγμα.
Πιο πολύ όμως νοιάζονται για την άμεση επισκευή της εκκλησίας τους της Κοίμησης της Θεοτόκου που είναι «λαβωμένη» ακόμη από το σεισμό του 1995, παρά τις όποιες επεμβάσεις γίνανε.
Και παραπονιούνται γιατί νιώθουν την εγκατάλειψη.
-Μόνο στις εκλογές μας θυμούνται όλοι, μου λένε.
Συνομιλώ στο καφενείο του χωριού των Λαζαράδων με τον παπά Βαγγέλη, τον κ. Σάββα και τον κ. Κώστα. Από την προηγούμενη μέρα είχαμε δώσει ραντεβού με τον κ. Σάββα. Ειδοποίησε αυτός τον παπά Βαγγέλη γιατί θα ξεκινούσαμε από την εκκλησία και προστέθηκε στην παρέα μας ο κ. Κώστας, όταν έμαθε το σκοπό της επίσκεψης μου.
Η αλήθεια είναι ότι προγραμματίζοντας το οδοιπορικό στους Λαζαράδες , πίστευα ότι θα σταθώ στη σκιά του βάρους της ιστορίας που συνδέει το χωριό με την μεγίστης σημασίας για την απελευθέρωση της Μακεδονίας νικηφόρας μάχης του Ελληνικού Στρατού επί των Τούρκων στις 9 Οκτωβρίου 1912. Στο τέλος όμως έφυγα μάλλον περισσότερο εντυπωσιασμένος από το σπήλαιο με τους σταλαγμίτες στη θέση Προσήλιο του λόφου των Κελιών!
- Από τους νεότερους από μένα, λέει ο κ. Σάββας, δεν πρέπει να το έχει δει σχεδόν κανένας!
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.
Πρώτος μας σταθμός η ενοριακή Εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου που κτίστηκε το 1857, ενώ η κτητορική επιγραφή του νάρθηκα, -με την καταπληκτική αρχιτεκτονική- που φαίνεται ότι προστέθηκε αργότερα, φέρει τη χρονολογία 1883. Το καμπαναριό είναι σύγχρονο (1981) αφού το παλιό είχε καταστεί ετοιμόρροπο και κατεδαφίστηκε.
Εντυπωσιακές οι εικόνες του τέμπλου που αναγράφουν χρονολογία 1858 ή 1871, υπέροχα δείγματα μιας παλιότερης νοοτροπίας καθώς και οι τοιχογραφίες που χρονολογούνται από το 1900. Ο ναός βέβαια είναι ένα μνημείο και φυσικά είναι εμφανείς οι παρεμβάσεις της Εφορείας Αρχαιοτήτων, που όμως είναι ημιτελείς αφού σε 3-4 σημεία υπάρχουν ακόμη ικριώματα υποστήριξης με εμφανείς τις ρηγματώσεις που έχουν σημειωθεί από το σεισμό του 1995. Και βέβαια ο παπά Βαγγέλης όπως κι ο κ. Σάββας ανησυχούν ακόμη και για την ασφάλεια του κτίσματος. Αναμφισβήτητα πρέπει να συνεχιστούν οι εργασίες συντήρησης και ενίσχυσης της κτιριακής υποδομής του ναού γιατί πράγματι είναι από τα αξιολογότερα μνημεία της περιοχής των Καμβουνίων.
Ανατολικά του ναού είναι το μνημείο της μάχης των Λαζαράδων όπου κάθε χρόνο στις 9 Οκτωβρίου γίνεται η επετειακή τελετή, παρόντων των αρχών του νομού. Ένα πολύ λιτό -φτωχό θα το έλεγα- μνημείο, δίνει την εικόνα της σχετικής εγκατάλειψης λίγες μόνο μέρες πριν την τελετή και δημιουργεί το εύλογο ερώτημα εάν θα έπρεπε η πολιτεία να στήσει ένα μεγαλοπρεπές μνημείο, αντάξιο της ιστορικής σημασίας που έχει και να διαμορφώσει ανάλογα τον περιβάλλοντα χώρο.
Αφού αποχαιρετήσαμε τον παπά Βαγγέλη, επόμενη στάση μας ήταν ο χώρος του παλιότερου μνημείου ανατολικά του χωριού όπου λέγεται ότι είναι ο χώρος της ταφής των νεκρών της μάχης των Λαζαράδων. Οπτικά δεν παρουσιάζει βέβαια κάτι το ενδιαφέρον πέραν του μαρμάρινου υπόβαθρου του παλιού μνημείου.
Ανατολικότερα υπάρχει η τοποθεσία Παλιόχωρα όπου λέγεται ότι υπήρχε παλιά το χωριό, πριν μετεγκατασταθεί στην σημερινή θέση.
Νοτιότερα της Παλιόχωρας διακρίναμε την τοποθεσία Παλιόκαστρο όπου υπάρχουν εμφανή ίχνη παλιού κάστρου που δεν μπορέσαμε πάντως να προσεγγίσουμε… Θα το επιχειρήσουμε μια άλλη φορά.
Ακολούθως επισκεφθήκαμε το χώρο του παλιού Δημοτικού Σχολείου που διαμορφώνεται πλέον σε Ιστορικό Μουσείο της μάχης των Λαζαράδων αφού οι εργασίες ανακατασκευής του κτιρίου και του περιβόλου βρίσκονται σε εξέλιξη. Για το σκοπό αυτό είχε εγκριθεί ποσό 160.000 € από το πρόγραμμα LEADER και τοπικούς πόρους. Πρόκειται φυσικά για ένα πολύ θετικό έργο που θα έπρεπε όμως -όπως προανέφερα- να συνδυαστεί με την κατασκευή και μεγαλοπρεπούς μνημείου.
Το πέρασμα μας από τα ξωκλήσια ήταν μέσα στο πρόγραμμα μας. Νεκροταφειακός ναός της Αγίας Τριάδας, ξωκλήσι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα Β.Α. του χωριού και απέναντι (Β.Δ) στην κορφή του λόφου το ξωκλήσι του Αιλιά. Όλα κάτασπρα, καλοσυντηρημένα. Το ξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου το αφήσαμε για το τέλος.
Το ερώτημα ήταν αν θα συνεχίζαμε για τις δυο σπηλιές στη θέση Προσήλιο στο λόφο των Κελιών. Είπαμε το ναι και βγήκαμε -πάντα με το φορτηγάκι του κ. Σάββα- δυτικά του χωριού. Αφήσαμε δεξιά μας τη χοιροτροφική μονάδα Αφοί Μπισιρίτσα ΟΕ, μια μεγάλη μονάδα που σήμερα πάντως λειτουργεί εφεδρικά αφού η κύρια μονάδα έχει μετεγκατασταθεί και λειτουργεί στα Σέρβια. Φτάσαμε σε λίγα λεπτά στην είσοδο της σπηλιάς. Η αλήθεια είναι ότι υπολόγιζα ότι δε θα δούμε και κάτι το ιδιαίτερο. Κι όμως! Σχετικά εύκολα μπήκαμε σε μια μεγάλη αίθουσα, περίπου 80-100 τ.μ. Πρώτα με το φακό του κ. Κώστα, μετά, αφού προσαρμόστηκαν τα μάτια μας στο σκοτάδι, διακρίναμε σε πολλά σημεία εντυπωσιακούς σταλαγμίτες και γενικά η συνολική εικόνα ήταν κάτι το απρόσμενο. Στο βάθος της αίθουσας της σπηλιάς υπάρχει ένας διάδρομος που λίγα μέτρα πιο πέρα κατηφορίζει και στενεύει. Ίσως να συνεχίζει σε μια άλλη αίθουσα ίσως πιο εντυπωσιακή. Ίσως!
-Ακουγόταν από το στένωμα αυτό, σαν θόρυβος από ποτάμι λέει ο κ. Κώστας, σαν βουητό από αέρα λέει ο κ. Σάββας. Ίσως και τα δύο. Ίσως και τίποτε από αυτά. Ο κ. Κώστας θυμάται ότι η οικογένεια του, όπως και άλλες, είχε καταφύγει σ΄αυτή τη σπηλιά για να κρυφτεί από τους Γερμανούς το 1943!
Βγήκαμε από τη σπηλιά. Δεν το κρύβω , με κάποια συγκίνηση γι αυτό που είχα αντικρύσει. Μπορεί να είναι υπερβολικό, αλλά διαισθάνθηκα ότι επιπλέον κάτι σπουδαίο κρύβεται σ΄αυτή τη σπηλιά. Και βέβαια χρειάζεται περισσότερη εξερεύνηση.
Νοτιότερα και λίγο πιο κάτω, βρεθήκαμε σε λίγο έξω απ’ τη δεύτερη σπηλιά. Μπήκαμε με δυσκολία. Αποτελείται από μια αίθουσα περίπου 30-40 τ.μ. σε δύο επίπεδα. Στο κάτω επίπεδο διακρίναμε πολλά ίχνη -βάσεις- μεγάλων σταλαγμιτών που δυστυχώς σχεδόν στο σύνολο τους είχαν αποκοπεί και αφαιρεθεί. Τι κρίμα!
Επιστρέψαμε στο χωριό. Πήγαμε στο δεύτερο καφενείο για "μια ρακή". Και ανακεφαλαιώσαμε. Οι Λαζαράδες βρίσκονται ανάμεσα από το Τρανόβαλτο και την Ελάτη στο Δήμο Καμβουνίων. Κατοικείται μόνιμα από εκατό(100) περίπου κατοίκους, οι περισσότεροι υπερήλικες, 5-6 οικογένειες ασχολούνται με την κτηνοτροφία και λίγοι με τα χωράφια. Το Δημοτικό Σχολείο δεν λειτουργεί από το 1988. Τους τρεις μαθητές τους παίρνει ο δάσκαλος στο Τρανόβαλτο.
-Να γράψεις για την εκκλησία μας, να επισκευαστεί η εκκλησία μας, μου είπαν κι οι δυο ξεπροβοδώντας με. Μα εμένα η σκέψη μου είναι στη σπηλιά.
Πέρασα απ’ το ξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου, στη Λίμνη. Για την τελευταία φωτογραφία της μέρας.
Ειλικρινά φεύγω "σοφότερος" όταν συνομιλώ και συναναστρέφομαι με ηλικιωμένους, απλούς, ειλικρινείς, αγνούς ανθρώπους των χωριών μας.
Αυτό συνέβη και σήμερα.
Γ.Μ.