Εκδηλώσεις

Μοναδική συναυλία-αφιέρωμα στους ανυπότακτους Κοζανίτες τραγουδοποιούς Πάνο Τζαβέλλα και Νικόλα Άσιμο

Μια συναρπαστική συναυλία-αφιέρωμα στους δυο ασυμβίβαστους και "αντάρτες" Κοζανίτες τραγουδοποιούς Πάνο Τζαβέλλα και Νικόλα Άσιμο, είχε την ευκαιρία να απολαύσει το πολυπληθές ακροατήριο που γέμισε τη Αίθουσα Τέχνης Κοζάνης το βράδυ της Κυριακής 15 Νοεμβρίου 2015.

Στους δύο ανυπότακτους τραγουδοποιούς που με τα τραγούδια τους, στιγμάτισαν την ελληνική δισκογραφία και αφύπνισαν συνειδήσεις τα δύσκολα χρόνια της δικτατορίας. Αφήνοντας πολύτιμη μουσική κληρονομιά, από τη μια το «Ξυπνήστε», τον «Κυρ Παντελή», την «Τηλεόραση», το «Μάη μ μάημ χρυσομάημ» και το «Γιούπι για» κ.α. ο Πάνος Τζαβέλλας, και από την άλλη το «Γιουσουρούμ», το «Δωμάτιο στο Άμστερνταμ», το «Παράτα τα», το «Άμα σε λέγαν» και βέβαια το «Μπαγάσα» κ.α. ο Νικόλας Άσιμος.

Πολύ καλοί τοπικοί μουσικοί και τραγουδιστές ανέλαβαν να μας ταξιδέψουν στον ουτοπικό πλέον χώρο της ελεύθερης σκέψης και έκφρασης, της ευαισθησίας καθώς και πανανθρώπινων αξιών -μέρες που είναι…-, και τα κατάφεραν, όπως κατάφεραν πέρα από τη μουσική πανδαισία, να μας "φορτώσουν" και με έντονους προβληματισμούς…

Τα τραγούδια ερμήνευσαν μοναδικά ο Γιώργος Κοντορίκος, ο Θάνος Γιαννόπουλος -έπαιξε και κιθάρα-, ο Κώστας Γεροκώστας, ο Τάκης Συνδουκάς, ο Βίκτωρας Κοκκαλιάρης, η Κατερίνα Τσιάρα και ο Αποστόλης Σιαραμπής.

Έπαιξαν οι μουσικοί, Θάνος Γιαννόπουλος κιθάρα, Στράτος Εμμανουηλίδης και Μπάμπης Αποστολίδης μπουζούκι, Παναγιώτης Ευαγγελόπουλος ηλεκτρική κιθάρα, Στέργιος Αυλογιάρης βιολί, Φώτης Βακουφτσής τύμπανα και Θάνος Τρέμης μπάσο.

Τον συντονισμό-ενορχήστρωση της μουσικής βραδιάς είχε ο καταξιωμένος μουσικός Γιώργος Τζούκας, που έπαιξε και πιάνο και την επιμέλεια ήχου ο Δημήτρης Γκλούμπος.

Η εκδήλωση διοργανώθηκε από τον Πολιτιστικό Σύλλογο τ’ Αη Δημήτρ Κοζάνης «Τα Παρταλόπλα».  

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ

Πάνος Τζαβέλας 1925 – 2009

Ο Πάνος Τζαβέλλας γεννήθηκε το 1925 στην Κοζάνη. Έφηβο τον βρήκε ο πόλεμος του '40 και οργανώνεται στην ΕΠΟΝ. Βγαίνει στο βουνό, εντάσσεται με τον ΕΛΑΣ και αργότερα με τον Δημοκρατικό Στρατό.

Στο βουνό τραυματίζεται και ακρωτηριάζεται το δεξί του πόδι. Συλλαμβάνεται και ξεκινά ο δρόμος για τις φυλακές. Μετά από δίκες καταδικάζεται τρεις φορές σε θάνατο. Το 1958, αρρωσταίνει βαριά και το 1961 με τη βοήθεια του ΚΚΕ φεύγει στην Σοβιετική Ένωση για θεραπεία. Εκεί νοσηλεύεται τρία χρόνια και θεραπεύεται από την ασθένεια που υπέστη στις φυλακές. Παράλληλα εκεί του δόθηκε η ευκαιρία να σπουδάσει μουσική.

Επιστρέφει το 1965 στην Ελλάδα και ξεκινά την πρώτη του καλλιτεχνική δουλειά σε μπουάτ της Πλάκας, δυστυχώς όμως όχι για πολύ, μια και η δικτατορία του 1967 κλείνει τις μπουάτ και ο Τζαβέλλας βρίσκεται ξανά στη φυλακή, κατηγορούμενος για αγώνα και παράνομη δράση ενάντια στη Χούντα.

Το 1971 αποφυλακίζεται με το νόμο «Μη θεραπεύσιμης ασθένειας». Έχοντας μαζέψει το υλικό απ' όλα τα Αντιστασιακά τραγούδια, αλλά και με δικές του συνθέσεις, στήνει στην Πλάκα Το Αντάρτικο Αημέρι. Γράφει κάπου στο βιβλίο του, ANTAPTO-ROCK: «Τι είναι τα τραγούδια της Εθνικής Αντίστασης 1941-1944; Είναι η καλλιτεχνική έκφραση του Έπους της Εθνικής Αντίστασης. Είναι η φωνή, του λαού μας σε μια κρίσιμη και δραματική ώρα της πατρίδας μας. Είναι ο καθρέφτης της λαϊκής ψυχής, είναι οι πόθοι και τα όνειρά του, είναι η κλαγγή των όπλων, βροντή κι αστροπελέκι, είναι κάλεσμα για μάχη, είναι η ψυχή του αγώνα».

Η πτώση της Χούντας το 1974 βρίσκει τον Τζαβέλλα στη μπουάτ Λήδρα, που ελεύθερος πια μαζί με τη σύντροφο στη ζωή και το τραγούδι, Νατάσα Παπαδοπούλου και την ορχήστρα του συνεχίζει να τραγουδά τα τραγούδια του και έτσι αρχίζει και η πρώτη του δισκογραφική δραστηριότητα όπως ο πρώτος του δίσκος ζωντανά γραμμένος, «ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΛΗΜΕΡΙ». Τα τραγούδια του και από τους επόμενους οκτώ δίσκους του, ζωντανεύουν και μέσα από συναυλίες, που δίνονται σε ανοικτά γήπεδα και πανεπιστήμια σ' όλη την Ελλάδα, αλλά και το εξωτερικό, όπως στη Γερμανία, Σουηδία κ.α.

Εκεί αρχίζει και η καλλιτεχνική του παρουσίαση από ξένες τηλεοράσεις, όπως η Βουλγαρική, Γερμανική, Σουηδική.

Και φυσικά και στην Ελληνική τηλεόραση, που ζωντανεύει ακόμα και σήμερα τραγούδια του συνθέτη-στιχουργού, τα οποία μιλάνε μέσα από τα προβλήματα των καιρών μας.

Ο Ελληνικός αλλά και ο ξένος Τύπος αναφέρεται στον Αγωνιστή τραγουδοποιό, Πάνο Τζαβέλλα, φτάνοντας ακόμη και στην Κίνα να μεταφράζεται το πολύ γνωστό και αγαπημένο σε όλους μας τραγούδι, «Κυρ-Παντελής».

Στη δεκαετία του'80, ο Πάνος Τζαβέλλας βρίσκεται στην καρδιά της Αθήνας, στα Εξάρχεια, όπου εκεί είναι συγκεντρωμένα τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας, πανεπιστήμια, Ακαδημίες, Πολυτεχνείο, κέντρο δηλαδή, του φοιτητικού και προοδευτικού επαναστατικού κινήματος.

Η καλλιτεχνική του πορεία συνεχίστηκε μέχρι και πριν λίγα χρόνια σε διάφορες μουσικές σκηνές της Αθήνας και του Πειραιά.

Ο Πάνος Τζαβέλλας, μετά από την τελευταία του μάχη που έδωσε με την επάρατο νόσο στο Νοσοκομείο Ερυθρός, όπου και νοσηλευόταν τους τελευταίους μήνες, έφυγε από τη ζωή στις 27 Ιανουαρίου 2009.

Όμως κάποιοι Άνθρωποι δεν πεθαίνουν ποτέ! Έτσι κι ο Πάνος Τζαβέλλας θα μείνει Αθάνατος. Για να μας υποδεικνύει με την αγωνιστική και μουσική του κληρονομιά που μας άφησε ότι ο συμβιβασμός και το βόλεμα γεννά τους εκάστοτε «κυρ- Παντελήδες», που στο χέρι μας είναι να «τους θάψουμε βαθειά στα σπαρτά», πριν προλάβουν να κοπρίσουν αυτά, για τα οποία αυτός και χιλιάδες αγωνιστές στη Γη, ακρωτηριάστηκαν για να τα κρατήσουν ζωντανά. Πανανθρώπινα ιδανικά και αξίες για την Ελευθερία, την Πατρίδα, τον Άνθρωπο, τον Πολιτισμό.

Νικόλας Άσιμος 1949 – 1988

 Ο τραγουδοποιός Νικόλας Άσιμος γεννήθηκε στις 20 Αυγούστου του 1949 στη Θεσσαλονίκη. Το πραγματικό του όνομα ήταν Νικόλαος Ασημόπουλος. Οι γονείς του ήταν από την Κοζάνη, όπου ο Νικόλας έζησε τα παιδικά του χρόνια και τελείωσε το σχολείο. Ως έφηβος, ασχολήθηκε με τον αθλητισμό. Διακρίθηκε στο άλμα εις ύψος, καταλαμβάνοντας την τρίτη θέση στους μαθητικούς αγώνες σχολείων της Μακεδονίας το 1965, καθώς και στο ποδόσφαιρο. Μάλιστα, του έγινε επίσημη πρόταση από την ομάδα της Κοζάνης, αλλά τελικά η συμφωνία ναυάγησε.

Στα δεκαοχτώ του έφυγε για τη Θεσσαλονίκη, για να σπουδάσει στο Νεοελληνικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής. Αρχικός στόχος του ήταν να περάσει στο τμήμα δημοσιογραφίας, την οποία άσκησε ερασιτεχνικά παράλληλα με τις σπουδές του. Σε κάποιο άρθρο του σε εφημερίδα της Θεσσαλονίκης χρησιμοποίησε για πρώτη φορά το ψευδώνυμο Άσιμος κι έκτοτε το καθιέρωσε. Παράλληλα, ασχολήθηκε και με το θέατρο. Έφτιαξε ένα φοιτητικό θεατρικό εργαστήρι, παίζοντας Αριστοφάνη, Μένανδρο, Μολιέρο.

Τότε αγόρασε και την πρώτη του κιθάρα. Σχεδόν από την Α' Γυμνασίου έγραφε στιχάκια και ποιήματα, αλλά ποτέ δεν είχε εκδηλώσει καμία έφεση προς τη μουσική. Αυτοδίδακτος μουσικός, άρχισε εμφανίσεις σε μικρές μπουάτ. Ανυπότακτος, αγνόησε όλες τις προειδοποιήσεις της λογοκρισίας για τα τραγούδια του και τα λεγόμενά του. Συνελήφθη και κρατήθηκε στην Ασφάλεια. Όταν τον άφησαν, η ταυτότητά του είχε χαθεί. Δεν έβγαλε άλλη, παρά μόνο 18 χρόνια αργότερα, οπότε κατάφερε να του εκδώσουν μία ταυτότητα στο όνομα Άσιμος, με τη «διευκρίνιση» στο σημείο του θρησκεύματος: Άνευ θρησκεύματος.

Το 1973, και χωρίς πτυχίο, κατέβηκε στην Αθήνα. Εμφανίστηκε σε αρκετές μπουάτ στην Πλάκα, σε συνεργασία με τραγουδιστές, ηθοποιούς και συνθέτες, παρουσιάζοντας ένα πρόγραμμα με μουσική, κείμενα, σκετς και ντοκουμέντα κόντρα στο κατεστημένο: «5η εποχή», «11η εντολή», «Χνάρι», «Μουσικό Θέατρο Φτώχειας», «Σούσουρο». Ανάμεσα στους τότε συνεργάτες του, πολλά και γνωστά ονόματα: Γκαϊφύλιας, Τραντάλης, Πανυπέρης, Φινίκης, Μουζακίτης, Σπυρόπουλος κ.α.

Το 1975 κυκλοφόρησε τα πρώτα του τραγούδια σ' ένα δισκάκι 45 στροφών (Ρωμιός- Μηχανισμός). Παράλληλα άρχισε την έκδοση «παράνομων» κασετών, που ηχογραφούσε και διακινούσε μόνος του στα Προπύλαια, στο Πολυτεχνείο, στα Εξάρχεια, στο Μοναστηράκι, στο Λυκαβηττό. Δημιούργησε την «Exarchia Square Band» και συμμετείχε σε συναυλίες, κοινωνικοπολιτικές εκδηλώσεις, μουσικοθεατρικά σχήματα, θέατρο του δρόμου, διάφορα δρώμενα. Κατά καιρούς, συνεργάστηκε με πολλά σχήματα και καλλιτέχνες.

Το 1977 φυλακίστηκε για δύο μήνες, μαζί με άλλους πέντε εκδότες - συγγραφείς, με επίσημη κατηγορία: «εξέχουσες προσωπικότητες που επηρεάζουν αρνητικά το κοινωνικό σύνολο». Το 1981 έγραψε το βιβλίο «Αναζητώντας Κροκανθρώπους» και το 1982 κυκλοφόρησε τον πρώτο του μεγάλο δίσκο, με τίτλο «Ξαναπές το», σε τέσσερα τραγούδια του οποίου συμμετείχαν ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου και η Χαρούλα Αλεξίου.

Περίπου ένα χρόνο αργότερα άνοιξε ένα μαγαζάκι στα Εξάρχεια, στην οδό Καλλιδρομίου. Ήταν ο «Χώρος Προετοιμασίας» όπως το ονόμασε, αλλά και διαμονής, αφού αυτό ήταν και το σπίτι του. Εκεί έγραφε, συνέθετε τα τραγούδια του, πουλούσε βιβλία, παιχνίδια για παιδιά, πρόχειρα κοσμήματα κατασκευής γνωστών του, κασέτες δικές του κυρίως, φωτιστικά, πήλινα, κάρτες παλιές και πολλά άλλα.

Το 1987 οδηγήθηκε βιαίως σε ψυχοθεραπευτική κλινική και λίγο αργότερα στις φυλακές Κορυδαλλού, με την κατηγορία του βιασμού. Αποφυλακίστηκε με χρηματική εγγύηση, αλλά δεν κατάφερε να ξεπεράσει τη μεγάλη του πίκρα γι' αυτή την αβάσιμη κατηγορία, που δεν τεκμηριώθηκε ποτέ. Η εκκρεμούσα δίκη, μαζί με τ' άλλα προβλήματα που ήταν πολλά, συσσωρεύτηκαν μέσα του... Μετά από δύο ανεπιτυχείς απόπειρες αυτοκτονίας, στις  17 Μαρτίου του 1988 βρέθηκε κρεμασμένος στο σπίτι του.

Μετά θάνατον, κυκλοφόρησαν δύο ακόμη δίσκοι του: «Το φανάρι του Διογένη» με τη συμμετοχή της Σωτηρίας Λεονάρδου και το «Γιουσουρούμ - Στο φαλιμέντο του κόσμου», με τη συμμετοχή του Βασίλη Παπακωνσταντίνου.

Γ.Μαστρ./mikrovalto.gr

Δείτε ΕΔΩ ξεχωριστά τη συμμετοχή στη συναυλία του καλλιτέχνη Θάνου Γιαννόπουλου (ΒΙΝΤΕΟ 17')