Παρασκευή 19 Οκτωβρίου 2012/ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Είναι δημόσιο ποτάμι ο Αλιάκμονας ή ιδιωτικό; ΙΙ
Την ανεξέλεγκτη και κλιμακούμενη χρήση των νερών του Αλιάκμονα από τη ΔΕΗ και μάλιστα χωρίς να έχει εκπονηθεί ακόμα σχέδιο διαχείρισης για το αντίστοιχο υδατικό διαμέρισμα, θέτει με γραπτή ερώτησή του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων / Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο, Νίκος Χρυσόγελος. Μελέτες εκτιμούν ότι σε ολόκληρη την Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας οι ανάγκες νερού για τον τομέα της ενέργειας είναι περίπου 80.000.000 κυβικά μέτρα νερού το χρόνο, τη στιγμή που οι ανάγκες ύδρευσης των πολιτών της Περιφέρειας καλύπτονται με 43.000.000.
Προσφάτως, η ΔΕΗ αποφάσισε να καλύψει εξ ολοκλήρου τις ανάγκες σε νερό των ΑΗΣ Αμυνταίου και Πτολεμαΐδας από τη λίμνη Πολυφύτου που τροφοδοτείται από τον ποταμό Αλιάκμονα. Αυτό σημαίνει αύξηση της ποσότητας που η ΔΕΗ αντλεί από τον Αλιάκμονα από τα 55.000.000 στα 72.000.000 κυβικά μέτρα νερού το χρόνο. Επίσης, ο Αλιάκμονας επιβαρύνεται επιπλέον από τα υπάρχοντα 4 μεγάλα υδροηλεκτρικά φράγματα της ΔΕΗ συνολικής ισχύος 922 ΜW, η οποία προσεγγίζει περίπου το 1/3 της συνολικά εγκατεστημένης υδροηλεκτρικής ισχύος της χώρας. Σε αυτά έρχονται να προστεθούν άμεσα τα 135 MW από ένα ακόμα μεγάλο υδροηλεκτρικό φράγμα του Ελαφίου καθώς και τα 7 MW από το σχεδιαζόμενο φράγμα στο Νεστόριο.
Η ΔΕΗ στράφηκε στον Αλιάκμονα για τις ανάγκες υδροδότησης των λιγνιτικών σταθμών αρχικά το 1997 αφού εξαντλήθηκαν τα υδατικά αποθέματα της λίμνης Βεγορίτιδας, η στάθμη της οποίας κατέβηκε κατά 32,5 μέτρα από το 1955 έως το 2002 ως αποτέλεσμα της χρήσης και από τη ΔΕΗ. Όμως, η επιλογή αυτή συνοδεύτηκε και από σημαντικό επιπλέον κόστος καθώς ο Αλιάκμονας είναι περίπου 60 χλμ μακριά από τον ΑΗΣ Αμυνταίου με τον οποίο έχει αρνητική υψομετρική διαφορά 390 μέτρων , πράγμα που επιβαρύνει οικονομικά τη μεταφορά νερού λόγω του κόστους των αγωγών αλλά και των λειτουργικών δαπανών των αντλιοστασίων.
Δεδομένου ότι όλα αυτά εξακολουθούν να αποφασίζονται χωρίς να υπάρχει σχέδιο διαχείρισης του υδατικού διαμερίσματος Δ. Μακεδονίας, ο Ν. Χρυσόγελος ρωτά την Επιτροπή τι μέτρα προτίθεται να λάβει για να προστατέψει τον Αλιάκμονα έως ότου εκπονηθεί το σχέδιο διαχείρισης, που είναι εδώ και χρόνια υποχρεωμένη η χώρα να έχει σύμφωνα με την Οδηγία-Πλαίσιο 2000/60/ΕΚ για τα Νερά. Επίσης, θέτει το ζήτημα της αποσαφήνισης του κόστους υδροδότησης των λιγνιτικών σταθμών της ΔΕΗ και ζητά τη συνδρομή της Επιτροπής για την αποκατάσταση της πολύπαθης λίμνης Βεγορίτιδας αλλά και για τη συμμόρφωση της ΔΕΗ με μια πιο ορθολογική χρήση των υδατικών πόρων στη βάση της εξοικονόμησης νερού-ατμού στις λιγνιτικές της μονάδες.
Ο Νίκος Χρυσόγελος δήλωσε σχετικά:
«Η έννοια του περιβαλλοντικού ή εξωτερικού κόστους του λιγνίτη περιλαμβάνει και το κόστος καταστροφής των υπόγειων υδροφορέων κατά την εξόρυξη, και το κόστος μεταφοράς νερού, και το κόστος κατασκευής νέου αρδευτικού συστήματος και το κόστος κατασκευής νέων υδρευτικών δικτύων που προκύπτουν ως ανάγκη από την απαξίωση παλιών. Ενώ είναι μια έννοια διεθνώς παραδεκτή, εντούτοις εξακολουθεί να διαιωνίζεται ο μύθος του “φτηνού λιγνίτη”. Όμως ο λιγνίτης δεν είναι διόλου φτηνός καθώς τις επιπτώσεις του στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον τις πληρώνουν οι Έλληνες πολίτες ποικιλοτρόπως. Η ΔΕΗ πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες που τις αναλογούν ενώ είναι επείγουσα ανάγκη η χώρα να συμμορφωθεί με την Οδηγία-Πλαίσιο για τα Νερά εκπονώντας ένα ορθολογικό σχέδιο διαχείρισης του υδατικού διαμερίσματος της Δυτικής Μακεδονίας που να εστιάζει στην εξοικονόμηση νερού, στην αποκατάσταση υδάτινων σωμάτων όπως η Βεγορίτιδα και φυσικά να είναι συμβατό με τον υπάρχοντα σχεδιασμό απόσυρσης λιγνιτικών μονάδων στο Λεκανοπέδιο Δυτικής Μακεδονίας».
(Ακολουθεί ολόκληρο το περιεχόμενο της ερώτησης)
Θέμα: «Ανορθολογική χρήση των νερών του Αλιάκμονα για την τροφοδοσία των λιγνιτικών σταθμών της ΔΕΗ»
Ως το 1997, ο λιγνιτικός ΑΗΣ Αμυνταίου στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας τροφοδοτούνταν με 20 hm3 νερού/έτος από τη λίμνη Βεγορίτιδα, πράγμα που συνεισέφερε σημαντικά στην ταπείνωση της στάθμης της λίμνης κατά 32,5 μέτρα από το 1955 έως το 2002 . Εξαιτίας αυτού του γεγονότος αλλά και της εξάντλησης του υπόγειου υδροφορέα της περιοχής, το 1997 ο ΑΗΣ Αμυνταίου άρχισε να υδροδοτείται από τον Αλιάκμονα (ταμιευτήρας Πολυφύτου) με περίπου 10 hm3/έτος. Σημειώνεται ότι ο Αλιάκμονας είναι περίπου 60 χλμ μακριά από τον ΑΗΣ Αμυνταίου με τον οποίο έχει αρνητική υψομετρική διαφορά 390 μέτρων , πράγμα που επιβαρύνει οικονομικά τη μεταφορά νερού λόγω του κόστους των αγωγών αλλά και των λειτουργικών δαπανών των αντλιοστασίων. Προσφάτως, η ΔΕΗ αποφάσισε να καλύψει εξ ολοκλήρου τις ανάγκες σε νερό των ΑΗΣ Αμυνταίου και Πτολεμαΐδας από τη λίμνη Πολυφύτου που τροφοδοτείται από τον ποταμό Αλιάκμονα. Σύμφωνα με τη ΜΠΕ που αφορά την κατασκευή των αγωγών μεταφοράς του νερού, «οι δεσμευόμενες ποσότητες νερού από τον ταμιευτήρα Πολυφύτου θα αυξηθούν κατά 17 hm3/έτος σε σχέση με την υφιστάμενη σήμερα κατάσταση». Αυτή η ποσότητα νερού θα έρθει να προστεθεί στα 55 hm3 που εκτιμάται ότι ως τώρα η ΔΕΗ αντλεί κάθε χρόνο από τον Αλιάκμονα για την υδροδότηση όλων των ΑΗΣ της στο Λεκανοπέδιο Δυτικής Μακεδονίας . Επίσης, ο Αλιάκμονας επιβαρύνεται επιπλέον από τα υπάρχοντα 4 μεγάλα υδροηλεκτρικά φράγματα της ΔΕΗ συνολικής ισχύος 922 ΜW ενώ σχεδιάζονται και 2 νέα στο Ελάφιο (135 MW) και το Νεστόριο (7 MW) , τη στιγμή που δεν έχει ακόμα εκπονηθεί σχέδιο διαχείρισης για το υδατικό διαμέρισμα (ΥΔ) 09 (Δυτ. Μακεδονία). Ερωτάται η Επιτροπή:
1. Τι μέτρα προτίθεται να λάβει για την προστασία του Αλιάκμονα έως ότου εκπονηθούν τα σχέδια διαχείρισης για το υδατικό διαμέρισμα Δ. Μακεδονίας σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ;
2. Έχει στη διάθεσή της ή σκοπεύει να ζητήσει στοιχεία από τις Ελληνικές αρχές σχετικά με το κόστος υδροδότησης των λιγνιτικών σταθμών της ΔΕΗ;
3. Σκοπεύει να προτείνει στις Ελληνικές αρχές να συμπεριληφθεί η αποκατάσταση της λίμνης Βεγορίτιδας στα προς εκπόνηση σχέδια διαχείρισης του ΥΔ 09 με συγχρηματοδότηση της ΔΕΗ;
4. Σκοπεύει να ζητήσει από το Κράτος Μέλος και τη ΔΕΗ την εκπόνηση προγράμματος εξοικονόμησης νερού-ατμού στις λιγνιτικές της μονάδες;