Οἱ μπάμπις μας, ὅταν ἴλιγαν, ἴλιγαν γιρὲς παροιμίις. Τὶ νὰ τςκάμς; Κι τὶ ἦταν αὐτὴν ἡ τσιοῦμα, ρά; Ἦταν ντὶπ ἀρχὴ τοὺ κιφάλ’ ἀπ’ τοὺ πράσσου. Σιαὐτὸ προυπαντὸς ἴλιγάμι ‘ντσιοῦμα. Ἦταν ἄσπρου ἄσπρου μὶ τςρίζιςτ’. Ἔκουβαν τςρίζις κιἀπόμνεισκι καθαρό.
Ἔβγαζαν 2-3 ἀντύματα ἀπ’ὄξου ἀπ’ὄξου. Τὰ καθάρζι ἡ μάννα, γιὰ νὰ φκιάσ’ πρασσόπτα, τἄβλιπνι ἡ Βασίλτς καθαρζμένα κι ἴλιγι τ’μάννα, Μόϊ μάννα, κόψιμι μιὰ τσιοῦμα πράσσου, νὰ τ’φάου, μά. Κι ἡ μάνναμ’ ἔκουβι μνιὰ τσιοῦμα τρυφιρούτσκου κι γλυκούτσκου πράσσου, κι ‘νἔτρουγι ἡ Βασίλτς. Ἰά ρὰ φάτου μὶ λίγου χουντρὸ ἅλας κι μνιὰ φιλοῦδα ψουμί. Ἔμ κι ‘γώ, τὶ θαρρεῖς; Τοὺ ἴδγιου ἔφκιανα.
Αὐτὴν ἡ λέξ’ εἶνι ἀπ’ τςΒλάχ’. Λέν’ οἱ Βλάχ’ Tsiuma al Manu. Δηλαδὴς θέλ’ νὰ πῆ, Αὐτὴν ἡ κουρφὴ εἶνι τ’Μάνου. Ἔτσιας γράφ’ στοὺ βιβλίουτ’ γιὰ ‘νΚλεισούρα ἡ Σιώκς σιλὶς 27.
Κάγκαένα σπουδαίου Λιξικὸ δὲν γράφ’ αὐτὴν τ’λέξ’ παρὰ μόνου τ’Δημήτριου Ἀθ. Τζήκα. Ἰτούτους εἶνι Μουκριώτς, γείτουνας θκόζμας, κι ξέρ’ καλὰ ‘ντσιοῦμα. Μόνου π’δὲ γράφ’ ὅτ’ εἶνι Βλάχκου. Ἀφοῦ λιέει κι γιὰ τὰ Τρουβάδγια, ἁπ’ ἴλιγάμι μκροὶ τςΤρουβαλτνοί. Τοὖειδα, κι λέου, Ὀ ρὰ ἀπ’σιαποῦ εἶνι ἰτούτους ἡ ἄνθρουπους; Κι στοὺ τέλους εἶδα στοὺ ἰξώφυλλου, ὅτ’ εἶνι ἀπ’ τοὺ Μόκρου!!! «Λεξικὸ Λαϊκῶν καὶ Ἰδιωματικῶν λέξεων τῆς νέας Ἑλληνικῆς, Περίπτωσι Λειβαδεροῦ-Μόκρου, Θεσσαλονίκη 2015». Μπράβουτ’! Δὲν τοὺν φτάνουμι.
Ἔτσιας κι στοὺ πράσσου. Ἡ τσιοῦμα εἶνι ἡ ἄκρια κι ἡ κουρφὴ ἀπ’τοὺ πράσσου.
Ὅμους οἱ θκέζμας οἱ μπάμπις ἅμα ἴλιγαν, Νὰ σὶ καῆ ἡ τσιοῦμα, ἢ νὰ σὶ καίουνταν ἡ τσιοῦμασ’, ἤθιλναν νὰ ποῦν, νὰ καῆ τοὺ κιφάλ’, νὰ φάη τοὺ κιφάλιτ’, νὰ πιθάν’ τοὺ πιδί. Κι τοὺ κιφάλ’ εἶνι ἡ τσιοῦμα ἀπ’ τοὺν ἄνθρουπου. Τέτχοια χουντρουκατάρα, γκαβουκατάρα κι σαλουκατάρα ἦταν!!! Ἦμαν μκρὸς κι τν’ἄκσα ἀποὺ μνιὰ μπάμπου στοὺ χουργιὸ κι τσιουτσιουρμάλλιασα. Φαντάσ’, νὰ τ’θυμοῦμι ὕστιρα ἀποὺ 63 χρόνια ἀκόμα κι σιαποῦ ἤμασταν ἀ κι πχοιὰ ἦταν!!! Ἄει ξιαστόχνα την, κι σύ.
Ἴλιγαν πάλι οἱ μπάμπις μας κι οἱ μάννιςμας τσιοῦμα, ἅμα ἔγνιθαν μὶ τ’ρόκα κι τ’ἀδράχτ, «ἄει μά, ἔχου ἀκόμα μνιὰ τσιοῦμα μαλλὶ ἀπ’ τνλούπα στ’ρόκαμ’». Κι αὐτὸ πάλι τοὺ ἴδγιου ἦταν, σὰν τοὺ πράσσου.
Ἄει, Θιὸς σχουρέστς τς μπάμπιςμας!
ἀρνιμα
23 οὐκτουβρίου 2024
ἁγίου Ἰακώβου ἀδελφοθέου