Ἄκουγα ἢ διάβαζα ἱστορίες γιὰ τὸν τελωνισμὸ τῶν ψυχῶν. Ἀμφέβαλα γιὰ τὴν ἀλήθεια τῶν λόγων. Ἔλεγα, ὅτι εἶναι ἱστορίες σκιάχτρα, ὅτι εἶναι φτιαχτά, ὅτι εἶναι ἀποκυήματα ἀρρωστημένων μυαλῶν… Ὥσπου εἶδα, ὅτι τὰ ἴδια γράφουν καὶ δόκιμοι πατέρες καὶ ἑρμηνευταί.
Ὁ Dante Alligeri στὴν τριλογία του DIVINA KOMOEDIA=ΘΕΙΑ ΚΩΜΩΔΙΑ ἔχει ὁλοζώντανες περιγραφὲς γιὰ τὸ πῶς ὑποδέχονται καὶ πῶς περιποιοῦνται οἱ Δαίμονες τὶς ψυχὲς στὴν Κόλασι. Ὁ Δάντε βέβαια ἔχει τὸ ἐλεύθερο τοῦ ποιητῆ νὰ φαντασθῆ καὶ νὰ γράψη ὅ,τι τοῦ ἔρθη. Οἱ ἑρμηνευταὶ ὅμως τῆς Ἐκκλησίας δὲν ἔχουν τέτοιο ποιητικὸ ἄλλοθι. Ξέρουν τὶ γράφουν ἑρμηνεύοντας τὶς Γραφές.
Ξεχωρίζουμε μόνο ἕνα ἀπὸ τὰ κείμενα τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου, ὁ ὁποῖος δὲν ξέρει νὰ γράφη κι οὔτε νὰ λέη μυθώδη. Λέει στὴν Β’ ὁμιλία του στὸν Πτωχὸ Λάζαρο. «Τὸν Λάζαρο τὸν ὁδήγησαν Ἄγγελοι. Τοῦ δὲ πλουσίου τὴν ψυχὴ τὴν ἅρπαξαν κάποιες φοβερὲς δυνάμεις. Ἴσως νὰ εἶχαν ἀποσταλῆ γιαὐτὸν τὸν σκοπό. Διότι ἡ ψυχὴ δὲν ἀναχωρεῖ γιὰ τὴν ἄλλη ζωὴ μὲ ἄνεσι. Ἐπειδὴ αὐτὸ δὲν εἶναι δυνατόν. Ἂν, ὅταν ταξιδεύουμε ἀπὸ πόλι σὲ πόλι, χρειαζώμαστε κάποιον νὰ μᾶς καθοδηγήση, πολὺ περισσότερο χρειάζεται ἡ ψυχή, ὅταν ξεκοπῆ ἀπὸ τὸ σῶμα καὶ μεταβαίνη πρὸς τὴν μέλλουσα ζωή. Χρειάζεται κάποιους νὰ τὴν ὁδηγήσουν. Γιαὐτὸν τὸν λόγο καὶ πολλὲς φορές, καθὼς εἶναι ὁ ἄνθρωπος ἑτοιμοθάνατος, χτυπιέται, σηκώνεται καὶ πέφτει σὲ βάθος, καὶ φοβᾶται, καὶ φρίττει, ἐπειδὴ ἑτοιμάζεται νὰ ἀποχωρισθῆ ἀπὸ τὸ σῶμα του. Διότι πάντα μᾶς κεντρίζει ἡ συνείδησι γιὰ τὰ ἁμαρτήματα. Ἰδιαίτερα ὅμως κατ’ ἐκείνη τὴν ὥρα. Ὅταν δηλαδὴ πρόκηται νὰ φύγουμε ἀπὸ τὰ γήϊνα καὶ νὰ πᾶμε στὶς μελλοντικὲς εὐθῦνες μας καὶ στὸ φοβερὸ δικαστήριο.
Ἐκείνη τὴν ὥρα, ἂν κάποιος ἅρπαξε, ἢ πλεονέκτησε, ἢ ἀπείλησε κάποιον, ἢ ἐχθρεύθηκε ἄδικα, ἢ ἔπραξε ὅποιο ἄλλο φοβερό, ὅλο τὸ κοπάδι δηλαδὴ τῶν ἁμαρτημάτων ἀνανεώνεται καὶ στέκεται μπροστὰ στὰ μάτια καὶ σουβλίζει τὸν λογισμό. Ὅπως δηλαδὴ ὅσοι εἶναι στὴ φυλακή, εἶναι συνεχῶς σὲ κατήφεια καὶ σὲ πόνους καὶ μάλιστα κατὰ τὴν ἡμέρα ποὺ πρόκειται νὰ βγοῦν καὶ νὰ ὁδηγηθοῦν στὴν πόρτα τοῦ δικαστῆ. Στέκονται στὴν πόρτα καὶ ἀκούγοντας ἀπὸ μέσα τὴν φωνὴ τοῦ Κριτῆ παγώνουν ἀπὸ τὸν φόβο. Αὐτὴν τὴν ὥρα αὐτοὶ δὲν διαφέρουν καθόλου ἀπὸ τοὺς νεκρούς. Ἔτσι καὶ ἡ ψυχὴ ὀδυνᾶται καὶ στὸν καιρὸ ποὺ ἁμαρτάνει, ἀλλὰ πολὺ περισσότερο, ὅταν ἀποσπασθῆ ἀπὸ τὸ σῶμα καὶ πρόκηται νὰ μεταβῆ στὰ μέλλοντα.
Βουβαθήκατε ἀκούγοντας αὐτά! Σᾶς χρωστῶ πολλὴ χάρι γιαὐτὴν τὴ σιγή, παρὰ γιὰ τὰ χειροκροτήματά σας. Τὰ μὲν χειροκροτήματα καὶ οἱ ἔπαινοι κάμνουν λαμπρότερο ἐμένα. Ὅμως ἡ σιωπή σας αὐτὴ κάμνει ἐσᾶς σωφρονέστερους…» (Ἰω Χρυσ εἰς Λάζαρο ὁμιλ Β’ ΕΠΕ 25,452-454).
Ὁ Θεὸς νὰ ἐλεᾶ μας, ποὺ ἔλεγε ἡ ἁγία Σοφία τῆς Κλεισούρας!
ἀρ.νι.μα.
ἁγίας Ἱερουσαλὴμ Τετάρτη 4 Σεπτ. 2019