ΑΜΑ κάνας παπποῦς ἢ καμνιὰ μπάμπου στοὺ χουργιὸ ἀρρώστιναν, τς ἔβραζι κι τς ξιαντέρζι ἡ πυριτός, ἴλιγαν στς θκοί τς, «μό ρα πιδγιάμ’, μανάργιαμ’καλά, φέρτι μι σὶ κάνα λαΐν’ ψίχα νιρὸ ἀπ’ τὰ Τζιρνόκια. Θάρρουμ’ κι γένουμι καλά». Τἀκουσιοῦ, ἢ κάνα πιδὶ ἢ κάνας ἀγγουνός, τραβοῦσαν τοὺν ἀνήφουρου γιὰ τὰ Τζιρνόκια κι ἴφιρναν στοὺν ἄρρουστου νιρὸ π’θαρροῦσι ὅτ’ θὰ γένουνταν καλά.
Τὰ Τζιρνόκια ἦταν τουπουθισία χαμπλᾶ στοὺ λάκκου πίσου ἀπ’ τοὺν ἉηΛιᾶ μας. Ἰκεῖ ἦταν ἕνα μπγιάδ’ (=ἀναβρυτάρ’, πηγή, πηγάδι-μπγιάδ’) κι ἀνάβρυζι καλὸ νιρό. Τζέρους κι τζιρνόκι εἶνι ποικιλία βιλανιδιᾶς. Θὰ εἶχι τέτχοια δέντρα ἰκεῖ γιατιαὐτὸ κι τοὔλιγαν ἔτσιας. Τ’λέξ’ τζιρνόκι τνἄμπλαξα κι στοὺ ΛίντιλΣκότ ἀλλὰ δὲν θυμοῦμι πῶς τ’βρῆκα.
Ὅπους στὰ Τζιρνόκια ἔτσιας κι σὶ ἄλλις τουπουθισίις στοὺ χουργιὸ εἴχάμι μπγιάδγια. Τὰ νιρὰ π’ἔσκαζαν δῶθι κεῖθι τὰ σμμάζουναν κι γένουνταν ἕνα μπγιάδ’. Αὐτὰ τὰ πιριποιοῦνταν οἱ τζιουμπαναραί κι ὅσ’ πάηναν σιαὄξου κι εἶχαν ἀνάγκ’ ἀπ’ τοὺ νιρό, ἢ τοὺ καλουκαίρ’ μὶ τοὺν θέρου ἴβρισκναν δροσιρὸ νιρό. Ἀκόμα κι τὰ πιδγιά, ἀπ’ βουσκοῦσαν ἀρνιὰ τοὺ καλουκαίρ’, κι αὐτὰ πιριποιοῦνταν τὰ μπγιάδγια. Μόνου πφλάγουμάσταν νὰ μὴν εἶχαν ἀβδέλλις.
Ἔτσιας μπγιάδ’ καλὸ εἴχαμι στὰ Τσακνάθκα. Ἰκεῖ ἀπ’ γίνκι ἡ ἰκτρουπὴ τ’ λάκκου. Ὕστιρα ἔφκιασι μιρακλήθκ’ βρύσ’ ἡ Βασιλικὴ Πρόνοια κι πουτίζουνταν τὰ κουπάδγια στς λιουκᾶνις. Πουλὺ ἀργότιρα νἔφκιασαν μὶ λαμαρίνις…
Μπγιάδ’ εἶχι πέρα στς Στινοῦρις. Ἀπάν’ μιριὰ ἀπ’ τοὺ μπγιάδ’ σἕνα δέντρου ἴβλιπνάμι τὰ βλήματα ἀπ’ εἶχαν ξιμείν’ ἀπ’ τς Ἰγγλέζ, ὅταν τς κυνηγοῦσαν οἱ παπποῦδις τς Μέρκιλ. Ὤχ πάλι αὐτὴν ἡ βλουημέν’.
Σὰν παρακάτ’ εἴχαμι μπγιάδ’ στς Μάρους τοὺν βυρό. Αὐτὸ ἦταν πουλὺ πιριποιημένου, μὶ πόρτα. Ἄλλα μπγιάδγια ἦταν στοὺ Καλάμ’ κι σὰν παραπάν’ σν Ἀσβισταριά. Κάτ’ σν Τσιπιτούρα εἶχι μὶ κρύου νιρό, ἀπ’ γίνκι βρύσ’ μὶ λιουκᾶνις ἀκουλμένις στοὺ κριάκουρου οὑπχάτ’ ἀπ’ νἀγριουσυκιᾶ. Ὕστιρα νἄλλαξαν θέσ’ κι χάλασαν τοὺν τόπου. Ἀνάμισα στς Χαλκιῶπις κι σν ἉγιουΠαρασκιβὴ τοὔλιγαν στ’ Καλόηρ’ τοὺ μπγιάδ’. Εἶχι κι σν Τσιούκα, στ’ Βρουμόβρυσ’, στὰ Ξιράδγια ὅπ’ γίνκι βρύσ’, στ’ Τσάγκαρ’ ὅπ’ γίνκι βρύσ’ μὶ λιουκάνις γιὰ νὰ πουτίζν τὰ κουπάδγια, κι σὰν παραπάν’ στ’ Γκούβα. Εἶχι κι στὰ Ἰσιώματα, κι στὰ Γκαλτσάθκα τὰ μαντριὰ λίγου παρακάτ’ ἀπ’ τοὺν ἉηΛιᾶ.
Σὶ ὅλα τὰ μπγιάδγια ἴπναμι νιρὸ γουνατζμέν’ καταῆς. Ἔτσιας λέει σμ’ Παλιὰ Διαθήκ’ στοὺν Γιδιών. «Νὰ πάρς στοὺν πόλιμου μόνου ὅπχ’ πχιοῦν νιρὸ στοὺ πουτάμ’ ὅπους πίν’ νιρὸ τὰ σκλιά. Ὅπχ’ ἁπλώσν τὰ χέργια τς, γιὰ νὰ πάρν κι νὰ πχιοῦν νὰ τς διώξς». Ἔτσιας ἴπναμι κι μεῖς. Κι ἂν ἤμασταν πιντέξ’ νιρουσκαζμέν’ ἔπιρνάμι σειρὰ λέγουντας πρώτου αἷμα, δεύτιρου αἷμα, τρίτου αἷμα… Ἀλλὰ δὲν ξέρου τὶ σήμινι αὐτὸς ἡ λόγους. Εἴδιτι τὶ οἰκουλόγ’ ἤμασταν κάναν κιρὸ στοὺ χουργιό;
ἀφήγησ’ παπαδγιὰ Ἀφρουδίτ’
γράψιμου ἀρ.νι.μα Διφτιργιάτκα 14τ’Γινάρ’2019.
