H Γιαγκούλας στου σπίτι μας
Μουλουγάει ἡ ΤζουκουΓκισιλούλτς (1912-1995)…
…Ἀκουγάμι φόντς ἤμασταν μκρὰ λιανουπαίδγια γιὰ τοὺ Φώτ’ τοὺ Γιαγκούλα, ὅτ’ ἦταν παλληκάρ’ κι ἔφκιανι πουλλά κατουρθώματα. Ἄλλα καλὰ κι ἄλλα σαλά.
Μιὰ φουρὰ ὅμους ἦρθι κι στοὺ σπίτι μας στοὺ Μκρόβαλτου. Ἦταν κα’ τοὺ 1920.
Ἔπιρνι νὰ μουργκίζ’ κι ἡ φαμπλιά μας εἶχι μαζουχτεῖ στοὺ σπίτι μας. Ἡ πατέρας μ’ ἡ Τζουκουνικόλας, ἡ μάννα μ’ ἡ Πανάϊου π’ ‘ν ἴλιγαν κι Κουντύλου, κι τ’ ἀδέρφια μ’ ἡ Θύμνιους, ἡ Μαρία, ἡ Γιάνντς, ἰγὼ ἡ Γκισιλούλτς κι ἡ Λίνα.
Ἱτιμάζουμάσταν νὰ δειπνήσουμι καμνιὰ λιγδουπάπαρα κι ἀκοῦμι ὄξου σν αὐλή μας πιρπατσιὲς ἀποὺ προυκιασμένα ἄρβυλα. Γκράπ γκρούπ βάρσαν ‘μ πόρτα μας κι σέφκαν μέσα. Ἦταν δυὸ τρεῖς ἀντρακλαράδις ἴσια μὶ ‘μ πόρτα. Ἀξούρστ’ μὶ γένεια, μὶ τρανὰ μαλλιά, μὶ φουστανέλλις κι χουλέβγια. Εἶχαν ἀποὺ ἕνα ὅπλου πιρασμένου στοὺν ὤμου τς κι στοὺ στήθους τς φυσικλίκια σταυρουτὰ κι ἀσημκά. Στς ἁλτσίδις μὶ τ’ ἀσημκὰ εἶχαν κριμασμένα φλουργιὰ κι λίρις.
-Ὤι τσιφτιλίθκα, σμαζουχτῆτι, ρᾶψτι του κι κάτστι καλά, μᾶς εἶπι ἡ μάννα μ’. Αὐτόσισιὰ ρὰ εἶναι ἡ Γιαγκούλας. Ἰμᾶς τὰ μκρὰ μᾶς πῆγι πέντι πέντι, ἅμα ἄκσαμι ὅτ’ αὐτὸς ποὺ σέφκι στοὺ σπίτι μας ἦταν ἡ Γιαγκούλας.
Ἡ πατέραζμ’ τς εἶπι «καλουσώρσιτι παλληκάρια μ’», τς εἶπι νὰ κάτσν κι ἡ μάννα μ’ ἡ Κουντύλου τς ἴφιρι ρακί κι τς ἔφκιασι καφὲν καθάργιουν. Ἰμεῖς ἰκείνουν τοὺν κιρὸ μπουρεῖ νὰ ἤμασταν ὅλα ξιβράκουτα ἀλλὰ εἴχαμι στοὺ σπίτ’ καφὲ καθάργιουν. Στοὺ χουργιό μας μουνάχα τοὺ σπίτ’ τ’ Τζουκουνικόλα εἶχι καθάργιουν καφὲ κι μύλουν π’ τοὺν ἄλιθι.
Στοὺ σπίτι μας ἰκείν’ ‘ν ὥρα ἀπ’ ἦρθι ἡ Γιαγκούλας ἦταν κι ἡ λαλᾶς μ’ ἡ Στέργιους ἡ Πιτσιλόπουλους, ἀξάδιρφους τς μάννας μ’. Ἡ μπαρμπα Στέργιους εἶχι πααίν’ κάμπουσα χρόνια σν Ἀμιρικὴ κι ἤξιρνι νὰ μιλάη καλλίτιρα ἀπ’ τα ἀλνούς. Πῆρι τοὺν λόγου κι εἶπι στοὺν Γιαγκούλα.
- Ὦ ρα καπιτάνι, δῶσι καμνιὰ λίρα σι τοῦτα τὰ τσιτσαρέλκα κι ἔδειξε ὅλα ἰμᾶς τὰ μκρὰ ἀποὺ τηρούσαμι τς λήσταρχ’ μὶ φόβουν. Μνιὰ κι δυὸ ἡ Φώτς βγάζ’ τ’ μαχαίρα ἀπ’ τοὺ ζνάρι τ’ κι κόβ’ μιὰ λίρα ἀπ’ τοὺ στήθους τ’. Τ’ δίν’ σὶ μένα κι μὶ λιέει.
- Νὰ πααίντς ἀπὰν’ στς Σταθάδις. Ἰκεῖ εἶνι τώραϊα ἡ εἰσπράχτουρας π’ μαζεύ’ τς φόρ’. Νὰ τοὺν δώισ’ τ’ λίρα κι νὰ τοὺν πῆς νὰ στ’ χαλάσ’ κι νὰ σὶ δώσ’ λιανόματα, γιὰ νὰ σᾶς δώσου παράδις ὅλα τὰ κούτσκα κι ν’ ἀγουράστι φουρέματα κι κουρδέλια.
Πῆρα τ’ λίρα ἰγὼ κι πχιαλοῦντας πῆγα στς Σταθάδις. Ἰκεῖ ἄμπλαξα τοὺν εἰσπράχτουρα. Τοὺν γιάλτσα τ’ λίρα κι τοὺν εἶπα νὰ μὶ τ’ χαλάϊσ’. Αὐτὸς ὅμους μὶ ‘ν ἔδουσι πάλι τς πίσους, κι μὶ διαουλόστειλι. ‘Μ πῆρα κι ‘γὼ κι γύρσα ἄπραγους κι κλαμένους στοὺ σπίτ’. Εἶπα στοὺν καπιτάνιου, ὅτ’ δὲ μὶ τ’ χάλασι. Παίρ’ τ’ λίρα ἡ Γιαγκούλας κι μὶ λιέει.
- Ἔλα ρα νὰ μὶ δείξ’ σιαποῦ εἶνι τοὺ σπίτ’ κι θὰ τοὺν γαλουμιτρήσου καλὰ ἰγώ. Τοὺν πῆγα κι ‘γὼ ἰκεῖ κι μπῆκι μέσα στοὺ σπίτ’.
- Ἄ ρα παλιόσκλου, παλιουτόμαρου, τοὺν λιέει, ἔστειλα τοὺ μκρὸ νὰ τοὺ χαλάϊσ’ τ’ λίρα κι νὰ τοὺ δώϊσ’ λιανὰ κι δὲν τὄδουσις. Θέλτς νὰ σὶ πάρου ‘ν καραπατσίνα σ’, ἄ ρα, σὰν τοὺ πράσου; Κι βγάζ’ ‘ν τρουχσμέν’ τ’ μαχαίρα τ’. Λιμόνιασι ἡ ἔρμους ἡ εἰσπράχτουρας ἅμα εἶδι ἀμπρουστὰ τ’ τ’ γιαλτζμέν’ μαχαίρα τ’ Γιαγκούλα.
-Τώρα, καπιτάνι μ’, νὰ στ’ χαλάσου. Ἔχου παράδις. Δὲ μ’ εἶπι τοὺ λιανουπαίδ’ ὅτ’ ἦταν ἀποὺ ἰσένα ἡ λίρα.
Χάλασι ἰτότις τ’ λίρα ἡ εἰσπράχτουρας κι ἔδουσι τς παράδις σὶ μᾶς τὰ ξιβράκουτα κι ψούντσαμι μιτιαὐτὲς ὅ,τ’μᾶς λείπουνταν. Σάματ’ εἴχαμι κι τίπουτας;
Ἰά, ἔτσιας τιλείουσι ἰκείν’ τ’ βραδιὰ ἡ ἰπίσκιψ’ τ’ Γιαγκούλα στοὺ σπίτ’ μας.
Από το βιβλίο του αρχιμανδρίτου π. Νικηφόρου Μανάδη
"ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟΥ ΠΕΡΙΛΕΙΠΟΜΕΝΑ…"