ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΟΖΑΝΗΣ: Οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος στο …ψυγείο
Σε περιοχές με σοβαρά οικολογικά προβλήματα και πληγωμένους φυσικούς πόρους, όπως είναι η δική μας, θα έπρεπε η διαδικασία περιβαλλοντικών ελέγχων να είναι πιο συστηματική και αυστηρή. Όμως αυτό δεν συμβαίνει.
Η στελέχωση των αρμόδιων υπηρεσιών Π.Ε Κοζάνης και Φλώρινας είναι το ίδιο φτωχή, όπως και σε άλλες επαρχίες της χώρας, οι οποίες όμως δεν έχουν να ελέγξουν μια ΔΕΗ που εκπέμπει 20.000.000 κυβ. μέτρα καυσαερίων κάθε ώρα, αποθέτει 5.000.000 τόνους τέφρας / έτος, καταστρέφει την υπόγεια υδροφορία κλπ κλπ.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ του κράτους. Οι έλεγχοι που κάνουν είναι αναιμικοί έως ανύπαρκτοι. Η κυριότερη κεντρική δομή περιβαλλοντικών ελέγχων, η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ) παραπαίει, χωρίς αυτό να απασχολεί την Κυβέρνηση, αλλά ούτε και την πλειοψηφία των τοπικών Αρχών, οι οποίες δέχονται παθητικά την κατάσταση, χωρίς να αντιδρούν.
Υπενθυμίζουμε ότι η ΕΥΕΠ ιδρύθηκε το 2001, με σημαντική καθυστέρηση σε σχέση με τα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, και λειτούργησε για πρώτη φορά το 2004. Κατά καιρούς ενισχύθηκε μερικώς, π.χ με το νόμο 3818/2010, ο οποίος την πλαισίωσε με την Ειδική Υπηρεσία Κατεδαφίσεων (1). Όμως το 2014 επί συγκυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ δέχτηκε σοβαρό πλήγμα, όταν η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ κατάργησε την Ειδική Γραμματεία Επιθεώρησης Περιβάλλοντος & Ενέργειας, ενώ διατήρησε άλλες Ειδικές γραμματείες που δεν ήταν διοικητικά απαραίτητες. Από τότε πέρασε ένας χρόνος, ορκίστηκαν δύο νέες κυβερνήσεις (ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ), αλλά η ΕΕΥΠ παρέμεινε στο ψυγείο, χωρίς να ενεργήσει κανείς, ούτε και ο καθ’ ύλην αρμόδιος Υπουργός περιβάλλοντος
Εν ολίγοις «η αναβάθμιση της ΕΥΕΠ σε ανεξάρτητη αρχή αποτέλεσε μεν ευχή πολλών, αλλά όχι πολιτική πράξη», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά και το WWF σε σχετική του Έκθεση για το 2014 (1): «H ΕΥΕΠ ως κύριος φορέας διενέργειας περιβαλλοντικών ελέγχων θα έπρεπε να στελεχωθεί επαρκώς και να θωρακιστεί θεσμικά ως ανεξάρτητη αρχή περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων». Αντί αυτού εκφυλίστηκε από Ειδική Γραμματεία «σε μια απλή υπηρεσία που υπάγεται απευθείας στον Υπουργό, δίχως καν όνομα και συνοχή».
Μετά το 2014 η ΕΕΥΠ σχεδόν αποδεκατίστηκε. Η Γενική Επιθεώρηση στελεχώνεται πλέον με 17 μόνο επιθεωρητές, ενώ ο Τομέας Βόρειας Ελλάδας με 6 !!, τη στιγμή που το άρθρο 4 του π.δ. 165/2003 και ο ν. 4014/2011 πρόβλεπε 78 θέσεις επιθεωρητών περιβάλλοντος και άλλων επιστημονικών ειδικοτήτων και 25 θέσεις λοιπού προσωπικού.
Κι ας έλθουμε στο δια ταύτα: Πόσα χρόνια έχουν να έλθουν οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος στην πολύπαθη λεκάνη του Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας ;
Μήπως δεν υπάρχει αντικείμενο ελέγχου ? «Δόξα τω Θεώ» οι παρανομίες κι οι υπερβάσεις των ορίων από τη ΔΕΗ δίνουν και παίρνουν. Τα νούμερα μιας πενταετίας είναι αποκαλυπτικά http://www.wwf.gr/sustainable-economy/clean-energy/lignite/lignite-today. Ειδικά η μονάδα Πτολεμαΐδα ΙΙΙ της ΔΕΗ εξέπεμπε 1093 τόνους τέφρας /έτος (μέσος όρος περιόδου 2009-2013), όταν σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία και το Εθνικό Σχέδιο Μείωσης Εκπομπών της αναλογούσαν 460 τόνοι/έτος! (Παρόλα αυτά όλο σχεδόν το πολιτικό προσωπικό, κυρίως στην Εορδαία και στην Περιφέρεια, ζητούσε να ξαναμπεί σε λειτουργία η μονάδα, αν και γνώριζε ότι ήταν περιβαλλοντικά απαράδεκτη και οικονομικά ζημιογόνα).
Πόσον καιρό έχουν να υποβάλουν αίτημα στους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος οι Ενεργειακοί Δήμοι και η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας ; Γιατί δεν αντέδρασε κανείς τους (ούτε οι τοπικοί βουλευτές και τα κόμματα) στην υποβάθμιση της ΕΕΥΠ ; Εύλογα ερωτήματα που ζητούν απάντηση.
Δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε ότι υπήρξε πρόθεση να θαφτεί το ζήτημα. Μάλλον είναι θέμα αμέλειας ή και άγνοιας των πραγμάτων.
Βέβαια, πέρα από κριτικές, το πρόβλημα είναι πώς θα διορθώσουμε την κατάσταση και να βάλουμε όλοι ένα χεράκι. Πιστεύουμε λοιπόν ότι Περιφέρεια, Δήμοι και βουλευτές θα πρέπει συντονισμένα να απαιτήσουν:
α) την επείγουσα αναβάθμιση της Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος σε Ανεξάρτητη Αρχή περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων και φυσικά τη στελέχωσή της
β) την άμεση έλευση κλιμακίου Επιθεωρητών για περιβαλλοντικούς ελέγχους στο ενεργειακό λεκανοπέδιο. (Και μόνο το ότι δύο ΑΗΣ της ΔΕΗ δεν έχουν καν περιβαλλοντικούς όρους, αρκεί για να ανηφορίσει εσπευσμένα η ΕΕΥΠ στα μέρη μας).
Οι τοπικοί άρχοντες για να είναι πιο αποτελεσματικοί στη διεκδίκηση οφείλουν να της προσδώσουν καθολικότητα. Δηλαδή θα πρέπει να έχουν στο «τσεπάκι τους» και τις σύμφωνες αποφάσεις των Δημοτικών και Περιφερειακού Συμβουλίων. Οι οποίες εκτιμούμε ότι θα είναι ΟΜΟΦΩΝΕΣ. Δεν υπάρχει κανείς σοβαρός λόγος διαφωνίας.
Το αίτημα επιβάλλεται να τεθεί σε όλα τα επίπεδα, αλλά κυρίως στην ηγεσία του Υπουργείου παραγωγικής ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος & Ενέργειας. Ο Δήμαρχος Κοζάνης κ. Ιωαννίδης, που είναι και γνώστης του προβλήματος, θα έχει την ευκαιρία να το θέσει κατά την επικείμενη συνάντησή του με τον Υπουργό κ. Σκουρλέτη. Ελπίζουμε να μην μείνουμε μόνο εκεί.
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΚΟΖΑΝΗΣ 8-11-2015
WWF Ελλάς, Ετήσια Έκθεση για την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, Σεπτ. 2014)