Ανάστατη είναι η τοπική κοινωνία της Κοζάνης, που δεκαεννέα χρόνια μετά το κλείσιμο του εργοστασίου της ΜΑΒΕ βλέπει τον εφιάλτη του αμίαντου να επιστρέφει, καθώς στην περιοχή σχεδιάζεται η δημιουργία και λειτουργία ΧΥΤΑΜ.
Το 1982*χρονιά που ξεκίνησε τη λειτουργία του το εργοστάσιο των Μεταλλείων Αμιάντου Βορείου Ελλάδας, το συγκεκριμένο ορυκτό χαρακτηρίστηκε ως ένα από τα 10 πλέον καρκινογόνα υλικά. Δεκαοκτώ* χρόνια μετά, το εργοστάσιο, που παρουσιαζόταν ως υγειονομική και περιβαλλοντική βόμβα, έκλεισε και οι εγκαταστάσεις περιήλθαν στην κυριότητα της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας.
Σχεδόν άμεσα ανατέθηκε σε ιδιωτική εταιρία η αποκατάσταση της περιοχής, και μέχρι σήμερα έχει ολοκληρωθεί το 95% του έργου από ιδιωτική εταιρία, κλείνοντας μια «πληγή ετών» όπως τη χαρακτηρίζουν οι κάτοικοι της περιοχής.
Παρόλα αυτά, άνοιξε μεγάλο θέμα, εδώ και αρκετό καιρό, στην περιοχή, από την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας για τη χωροθέτηση, κατασκευή και λειτουργία ΧΥΤΑ αμιάντου.
Σύμφωνα με ένα έγγραφο της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών της 23ης/11/2020, προτείνεται η διερεύνηση της δυνατότητας ίδρυσης και λειτουργίας ΧΥΤΑΜ για το σύνολο της επικράτειας, σύμφωνα με τον σχεδιασμό του ΥΠΕΚΑ, για τουλάχιστον 25 έτη, ώστε να μην επωμισθεί η Αυτοδιοίκηση το κόστος περιβαλλοντικής παρακολούθησης και συντήρησης, επιτυγχάνοντας, ταυτόχρονα, και την απαραίτητη επίβλεψη του χώρου. Στη συμφωνία αυτή, υπάρχει η δυνατότητα χρηματοδότησης των 8 εκατ. ευρώ για την τελευταία φάση ολοκλήρωσης του έργου των ΜΑΒΕ με την καθαίρεση των κτιριακών εγκαταστάσεων. Στη σχετική σύμβαση ανάθεσης της λειτουργίας ΧΥΤΑΜ είναι δυνατόν να συμπεριλαμβάνονται τα κόστη της ετήσιας συντήρησης των έργων (για τουλάχιστον 25 έτη), της περιβαλλοντικής παρακολούθησης και της απαραίτητης επίβλεψης του χώρου. Από τη λειτουργία ΧΥΤΑΜ πανελλαδικής εμβέλειας η τοπική κοινωνία αναμένεται ότι θα αποκομίσει σημαντικά οικονομικά ανταποδοτικά οφέλη, λόγω της δημιουργίας πολλών νέων θέσεων εργασίας και της απόδοσης μέρους των κερδών από τη λειτουργία του ΧΥΤΑΜ στον τοπικό ΟΤΑ».
Η τοπική κοινωνία, όμως, μαζί με πολλούς ειδικούς και περιβαλλοντολόγους αντιτίθενται σθεναρά. Ο βασικός λόγος είναι ότι δίπλα από την έκταση των 4.144 στρεμμάτων περνάει ο ποταμός Αλιάκμονας, ο οποίος υδροδοτεί όλες τις γύρω περιοχές, αλλά και τη Θεσσαλονίκη!
Στα επιχειρήματά τους έρχεται να προστεθεί το γεγονός ότι το 1995 το επίκεντρο του σεισμού 6,6 Ρίχτερ που ταρακούνησε την περιοχή και τα γύρω χωριά (όπως τα Καμβούνια, το Μικρόβαλτο, το Τρανόβαλτο, οι Λαζαράδες και η Ελάτη), εντοπίστηκε εκεί…
Συν τοις άλλοις, ο τέως διευθυντής της ΛΚΔΜ ΔΕΗ Α.Ε., Χρήστος Γ. Παπαγεωργίου, εξηγεί με επιστημονικούς όρους όλους τους λόγους για τους οποίους δεν θα πρέπει να προχωρήσει η κατασκευή ΧΥΤΑ στην περιοχή.
Η δημιουργία ΧΥΤΑ αποκλείεται ως ενδεχόμενο σε:
- βιοτόπους απειλούμενων οικοσυστημάτων (critical habitals),
- υγροβιότοπους,
- περιοχές υπερκείμενες καλυμμένου καρστ όπου υπάρχει κίνδυνος δημιουργίας καταβοθρών ή ακόμα σε περιοχές με υπόγεια μεταλλευτική δραστηριότητα,
- περιοχές ή ζώνες σεισμικής δραστηριότητας. Σημειώνεται ότι οι κορεσμένες άμμοι μπορεί να υποστούν ρευστοποίηση.
Ο κ. Παπαγεωργίου προσθέτει, δε, ότι οι εγκαταστάσεις βρίσκονται σε ελάχιστη απόσταση, μόλις 3 χλμ., από το επίκεντρο του ισχυρού σεισμού των 6,6 R στις 13 Μαΐου 1995 στην περιοχή Ρυμνίου Κοζάνης και 4,2 χλμ. από μεγάλο, ορατό σε μήκος 7 χλμ., ρήγμα δυτικά του μεταλλείου και κατά μήκος της κοίτης του Αλιάκμονα ποταμού Ανάντη, ακριβώς της περιοχής του φράγματος Ιλαρίωνα.
Από την ηλεκτρονική έκδοση της «Βραδυνής της Κυριακής»
*admin: Έγιναν διορθώσεις στις σωστές χρονολογίες