Εμφανείς είναι οι φθορές που έχει υποστεί η Υψηλή Γέφυρα Σερβίων στα 43 χρόνια λειτουργίας, χωρίς όμως να έχει γίνει ουδείς έλεγχος που να αποτυπώνει την πραγματική κατάσταση, ούτε φυσικά πραγματοποιήθηκε όλα αυτά τα χρόνια οποιαδήποτε συντήρηση,...αν και οι συντηρήσεις θα έπρεπε να είναι συχνές και συστηματικές. Το ίδιο ισχύει και για την έτερη γέφυρα της λίμνης Πολυφύτου στο Ρύμνιο.
Το σοβαρό αυτό θέμα έρχεται στο φως μετά την απόφαση του περιφερειακού συμβουλίου Δυτικής Μακεδονίας, να προχωρήσει σε απόφαση για τον τρόπο δημοπράτησης της μελέτης, η οποία θα υποδείξει τις ζωτικές παρεμβάσεις που θα πρέπει να γίνουν στη γέφυρα Σερβίων, στο πλαίσιο της πρώτης εκτεταμένης συντήρησης που επιβάλλεται να πραγματοποιηθεί. Να σημειωθεί ότι οι δύο γέφυρες πλησιάζουν σχεδόν μισό αιώνα λειτουργίας, δέχτηκαν μεγάλο κυκλοφοριακό φόρτο, πέρασαν υπερβαρέα οχήματα σε περιόδους που κλείνουν τα Τέμπη, ενώ έχουν υποστεί μεγάλη καταπόνηση από τον μεγάλο σεισμό του 1995. Εν τούτοις, όπως παραδέχονται στη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών, δεν υπάρχει μητρώο παρακολούθησης της συμπεριφοράς και της κατάστασης των γεφυρών, αν και από την κοινοτική και εθνική νομοθεσία υπάρχει υποχρέωση τήρησης μητρώου και τακτικών συντηρήσεων. Εκ προοιμίου να σημειώσουμε βεβαίως, την κατηγορηματική διαβεβαίωση των αρμόδιων υπηρεσιών, ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος στην ασφάλεια των γεφυρών, ωστόσο παραδέχονται ότι η συντήρηση έπρεπε να είχε γίνει …χτες.
Όλα αυτά συμβαίνουν, τη στιγμή που από μία μακροσκοπική και μόνο εξέταση που διενεργήθηκε μετά τον σεισμό του 1995, υπάρχουν εμφανώς σημαντικές ζημιές, ιδιαίτερα στην Υψηλή Γέφυρα Σερβίων, όπως προκύπτει από μία «Τεχνική Έκθεση Προτάσεων», ανώνυμης τεχνικής εταιρίας, την οποία υπογράφει ο Αργύρης Πλέσιας, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΕΡΓΟΣ ΑΕ και καθηγητής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου. Η έκθεση αυτή που αποκαλύπτει σήμερα ο «Π», στάλθηκε στην Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Π.Ε. Κοζάνης στις 10 Οκτωβρίου 2012. Οι προτάσεις μάλιστα που εμπεριέχει, αποτελούν πολύτιμο υλικό για τους όρους που επιβάλλεται να πληροί η μελέτη που πρόκειται να παραγγείλει η αρμόδια υπηρεσία της Περιφέρειας. Αντικείμενο της εν λόγω έκθεσης αποτελεί η διατύπωση προτάσεων για την αντιμετώπιση της λειτουργίας και της συντήρησης δύο μεγάλων γεφυρώσεων στην Π.Ε. Κοζάνης που γεφυρώνουν την λίμνη Πολυφύτου, δηλαδή των γεφυρών Σερβίων και Ρυμνίου. Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, κατά την διάρκεια ζωής των γεφυρώσεων έχουν γίνει συντηρήσεις που αφορούν κυρίως στις στρώσεις κυκλοφορίας και εν μέρει σε ορισμένες βλάβες αυτών στις περιοχές των αρμών καταστρώματος.
Στο κεφάλαιο της έκθεσης, Μακροσκοπική Παρατήρηση, Υφιστάμενη Κατάσταση, Πληροφορίες, σχετικά με την Υψηλή Γέφυρα, αναφέρεται:
Κατά την αυτοψία που διενεργήθηκε στις 24-9-2012 κατόπιν αιτήματος της υπηρεσίας (Δ.Δ.Ε. της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας), εντοπίσθηκαν από μακροσκοπική παρατήρηση τα εξής σε σχέση με την κατάσταση του φέροντα οργανισμού της γέφυρας.
α) Εντοπίστηκαν βυθίσεις σε πολλά τμήματα του καταστρώματος, με σημαντικότερες αυτές στην περιοχή εκατέρωθεν των υψηλών βάθρων Μ22, Μ23, Μ24. Τις βυθίσεις ακολουθούν και τα υφιστάμενα κιγκλιδώματα εκατέρωθεν του καταστρώματος. Οι βυθίσεις είναι ορατές στον παρατηρητή και έχουν καταγραφεί φωτογραφικά.
β) Παρατηρήθηκαν επαναλαμβανόμενες διαρρήξεις και επιφανειακές αποτμήσεις σκυροδέματος στις δοκούς έδρασης κάθε βάθρου, εκατέρωθεν των κυρίων δοκών. Εικάζεται ότι έγιναν κατά τη φάση κατασκευής του έργου για την προσωρινή περίδεση των κύριων δοκών. Η σταδιακή αποκατάσταση τους δεν ολοκληρώθηκε.
γ) Αρκετοί κοντοί πρόβολοι των δοκών έδρασης των μεσοβάθρων, πάνω στους οποίους στηρίζονται οι ακραίες δοκοί του φορέα, παρουσιάζουν έντονες επιφανειακές ρηγματώσεις και σημάδια οξείδωσης του οπλισμού. Ως αιτία μπορεί να θεωρηθεί η αστοχία του συστήματος αποχέτευσης της οδού στις συγκεκριμένες θέσεις. Γενικά όλοι οι πρόβολοι παρουσιάζουν βυθίσεις στα άκρα τους.
δ) Παρατηρήθηκαν αποτμήσεις ακμής στις περιοχές στήριξης των κυρίων δοκών με αποτέλεσμα την μείωση του πλάτους στήριξης, ε) Η κατάσταση των εφεδράνων είναι γενικά υποβαθμισμένη με αρκετή φθορά των υλικών που τα συνθέτουν, στ) Στην θέση του αρμού τύπου Fg (τύπου finger) του βάθρου Μ25 παρατηρήθηκαν βλάβες επί του οδοστρώματος με αποτέλεσμα να δημιουργείται πρόβλημα στην κυκλοφορία των οχημάτων, ζ) Διανοίξεις αρμών παρατηρούνται διαχρονικά στις θέσεις των αρμών διότι επιλέχθηκε η λύση διάστρωσης ασφαλτικής στρώσης κυκλοφορίας επί των αρμών.
Σημαντική είναι η επισήμανση της έκθεσης, για επιθεώρηση της γέφυρας μετά τον σεισμό του 1995: Σύμφωνα με πληροφορίες μετά τον σεισμό της Κοζάνης (1995), έγινε επιθεώρηση των βάθρων της γεφύρωσης από δύτες. Δεν διαπιστώθηκε η ύπαρξη πρωτοκόλλου ή έκθεσης επιθεώρησης στο οποίο να καταγράφονται τα ευρήματα της επιθεώρησης και κατά συνέπεια δεν είναι δυνατή η αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης ως προς την θεμελίωση και στήριξη της γέφυρας δια των βάθρων.
Στη συνέχεια ο καθηγητής Α. Πλέσιας, προτείνει:
Ο γενικός σχεδιασμός και των δύο γεφυρών περιλαμβάνει την χρήση ελαστομεταλλικών εφεδράνων. Τα εφέδρανα αυτού του τύπου, που συμμετέχουν ουσιωδώς, στον αντισεισμικό σχεδίασμα της γέφυρας, είναι υλικά που φθείρονται κατά την διάρκεια του χρόνου και τα οποία πρέπει να αντικαθίστανται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Πρέπει να εφαρμόζεται πρόγραμμα επιθεώρησης – συντήρησης κατά το οποίο θα καταγράφεται η κατάσταση των εφεδράνων και των αρμών και θα προγραμματίζεται κατά διαστήματα η αντικατάσταση τους. Σε αντίστοιχες περιπτώσεις ο πιθανός χρόνος αντικατάστασης είναι μεταξύ 10-20ετών, χρόνος που έχει ξεπεραστεί κατά πολύ για τις εξεταζόμενες γεφυρώσεις που πλησιάζουν τα 40 χρόνια λειτουργίας.
Για την υψηλή γέφυρα Σερβιών, πρέπει να αναφερθεί ότι οι διαπιστωθείσες μακροσκοπικά βυθίσεις, θεωρούνται υψηλές. Δεν είναι διαθέσιμη η μελέτη του τεχνικού γεφύρωσης στην οποία είναι πιθανόν να υπήρχαν υπολογισμοί της διαχρονικής εξέλιξης των εν λόγω βυθίσεων καταστρώματος. Προτείνεται, στα πλαίσια της προαναφερθείσας αναγκαιότητας επιθεώρησης – συντήρησης, αυτή να επεκταθεί σε έλεγχο της φέρουσας ικανότητας της γεφύρωσης με έμφαση στις παρατηρηθείσες μετατοπίσεις.
Προτείνεται επίσης η εφαρμογή προγράμματος καταγραφής των δυναμικών χαρακτηριστικών της γεφύρωσης και η σύνταξη μητρώου παρατηρήσεων, το οποίο θα ενημερώνεται μετά από πιθανό σεισμικό γεγονός, ώστε να εξάγονται τα αντίστοιχα συμπεράσματα για την απαίτηση παρεμβάσεων επί της γεφύρωσης.
Χρήστος Βήττας- e-ptolemeos.gr