Στην Παλαιά Διαθήκη και συγκεκριμένα στο βιβλίο της Γενέσεως περιγράφεται η αποτυχημένη προσπάθεια ανοικοδόμησης πύργου από την πρώτη ανθρώπινη κοινωνία, πριν τα μέλη της διαχωρισθούν, επειδή αυτή πληθυσμιακά είχε αυξηθεί σημαντικά.
Είναι η πολύ γνωστή ιστορία του πύργου της Βαβέλ. Βέβαια στον καιρό μας αυτή φαντάζει ως επί μέρους μύθος της εβραϊκής μυθολογίας και απαξιώνεται πλήρως. Μάλιστα στη χώρα μας δρουν οργανωμένες ομάδες, οι οποίες επιτίθενται με πάθος και κατά της χριστιανικής πίστης, την οποία θεωρούν αίρεση του ιουδαϊσμού και επιρρίπτουν σ’ αυτήν την ευθύνη για την αλλοίωση, αν όχι τον αφανισμό, του αρχαίου ελληνικού πνεύματος, χωρίς βέβαια να διευκρινίζουν πώς ακριβώς αντιλαμβάνονται το πνεύμα τω προγόνων μας.
Η ιστορία, έστω μύθος για όσους απορρίπτουν την αποκάλυψη του Θεού στους ανθρώπους, είναι πολύ διδακτική. Φανερώνει την τιμωρία της αλαζονείας του ανθρώπου, που υπερεκτιμά τις δυνατότητές του και αυτοθαυμάζεται ως θεός. Σύμφωνα με τους προγόνους μας η αλαζονεία συνιστούσε ύβριν, την οποία οι θεοί τιμωρούσαν με την Νέμεσιν. Και η αποφυγή της ύβρεως αποτελούσε κεντρική διδαχή στην παιδεία προς μόρφωση αγαθού πολίτη. Στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες η ύβρις καλλιεργείται εξ απαλών ονύχων και γευόμαστε τους πικρότατους καρπούς της αποστασίας, καθώς επιχειρούμε να καταστούμε θεοί ερήμην του Θεού, αν και μας κάλεσε στη θέωση με τη Χάρη Του.
Την ιστορία της Βαβέλ έφερε στον νου μου το κοντάκιο της εορτής της Πεντηκοστής, το οποίο παραθέτω.
Ότε καταβάς τας γλώσσας συνέχεε,
διεμέριζε έθνη ο ύψιστος.
Ότε του πυρός τας γλώσσας διένειμε,
εις ενότητα πάντας εκάλεσε
και συμφώνως δοξάζομεν το πανάγιον Πνεύμα.
Σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας μας τα έθνη σχηματίστηκαν με θεία επέμβαση και διαχωρισμό της αρχικής κοινής γλώσσας των ανθρώπων σε διαφορετικές. Γίνεται ακόμη και σήμερα αποδεκτό ότι η γλώσσα αποτελεί εκ των κυρίων χαρακτηριστικών γνωρισμάτων ενός έθνους. Αναφερόμαστε σε έθνη με ιστορικότητα και όχι επίπλαστα, όπως το Βέλγιο, η Ελβετία και οι ΗΠΑ. Στην εποχή μας έχει τεθεί σε εφαρμογή σχέδιο αφανισμού της ιδιοπροσωπείας των λαών, που συγκροτούν τα έθνη. Το πλανητικό σύστημα εξουσίας, οικονομικά και πολιτικά πανίσχυρο, δεν περιορίζεται να επιβάλει μορφή πολιτικοοικονομικής διακυβέρνησης στα πλαίσια της οικονομίας της αγοράς. Αυτό το κακό είναι μικρό μπροστά στον κατά πολύ πιο φιλόδοξο στόχο. Επιδιώκει να επιβάλει και μορφή πολιτισμού, ο οποίος θα αφανίσει όλες τις ιδιαιτερότητες της πολιτιστικής δημιουργίας κάθε έθνους. Πρόκειται για τη θύελλα που ήδη φαίνεται να σαρώνει τα πάντα και ακούει στο όνομα «παγκοσμιοποίηση».
Η παγκοσμιοποίηση είναι ο ωραίος στην όψη καρπός, τον οποίο γεύθηκαν οι πρωτόπλαστοι στον παράδεισο. Φαντάζει πανάκεια για την επίλυση των διαχρονικών προβλημάτων, που αντιμετωπίζει οι άνθρωποι, λόγω του διαχωρισμού τους σε έθνη. Κατά των εθνών απαγγέλλεται η κατηγορία ότι ευθύνονται για το πλήθος των πολεμικών συγκρούσεων, οι οποίες αιματοκύλισαν τον πλανήτη και προκάλεσαν πλήθος συμφορών. Βέβαια κατηγορία απαγγέλλεται και κατά των θρησκειών για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Η εφαρμογή του σχεδίου φαίνεται να βαίνει με επιτυχία στις δυτικές κοινωνίες, στις οποίες έχουμε τρομακτική άμβλυνση τόσο του θρησκευτικού συναισθήματος, όσο και της φιλοπατρίας. Ως αιχμές δοράτων της παγκοσμιοποίησης προβάλλονται οι ΗΠΑ, το χωνευτήρι λαών και πολιτισμών, και η ΕΕ, το δίκαιο της οποίας υπερισχύει των εθνικών δικαίων. Αυτή επιχειρεί να «εναρμονήσει» τα εθνικά δίκαια με δίκαιο, το οποίο με μαθηματικά ακρίβεια οδηγεί στη διάλυση της οικογένειας και την καταβαράθρωση της κοινωνίας. Παρ’ αυτά πολλοί φαίνονται ικανοποιημένοι με τις εξελίξεις και με καύχηση τονίζουν ότι «όλοι είμαστε Ευρωπαίοι» μη θέλοντας να αναγνωρίσουν ότι υπάρχουν διακριτά σύνορα, όχι βέβαια επί γηίνου εδάφους, αλλά επί του εδάφους του πολιτισμού.
Βαίνουμε άραγε προς το τέλος των εθνών και των θρησκειών; Και είναι άραγε αυτός θρίαμβος του ανθρώπου ή συνιστά ύβριν, την οποία τιμωρεί η Νέμεσις; Κατ’ αρχήν πρέπει να παρατηρήσουμε δύο σημαντικά στοιχεία των δυτικών κοινωνιών, στις οποίες εντάσσεται, δυστυχώς, και η δική μας. Σ’ αυτές, για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία εκδηλώθηκε η αμφισβήτηση του Θεού, ως Θεού της ιστορίας, και η άρνησή Του στη συνέχεια. Σ’ αυτές καλλιεργήθηκε την ίδια περίπου χρονική περίοδο ο εθνικισμός, ο οποίος έδωσε τους πικρούς καρπούς, κατά τον 20ο αιώνα, τους φρικτούς πολέμους. Όπως σε κάθε άλλη περίπτωση σύρραξης, δεν ήσαν οι λαοί υπεύθυνοι, αλλά αλαζόνες ηγέτες και οικονομικά ισχυροί. Εξέλιπαν οι λόγοι, που μπορούν να οδηγήσουν τον πλανήτη σε κατά πολύ πιο καταστρεπτικούς πολέμους; Ασφαλώς όχι, καθώς δεν εξέλιπαν τα αντικρουόμενα συμφέροντα των απλήστων για άσκηση πλανητικής κυριαρχίας. Ο μείζων κίνδυνος που διατρέχουμε πλέον είναι να μη βρίσκουμε νόημα στο να υπερασπιστούμε αυτά που οι πρόγονοί μας αποκαλούσαν «ιερά και όσια». Αλλά αυτό είναι έκδηλο σημάδι παρακμής και όχι προόδου.
Στις κοινωνίες της ευμάρειας ογκώνεται το εθνικιστικό κίνημα, καθώς ολοένα και περισσότεροι οικονομικά βολεμένοι, ως πολίτες προνομιούχων χωρών, ανησυχούν για την πύκνωση των μεταναστών, φορέων άλλων πολιτισμών, που καθίστανται συμπολίτες τους. Αυτούς εξωθούν διαρκώς σε μετανάστευση οι παγκοσμιοποιητές, έχοντας αφανίσει τις χώρες τους με πολέμους και άγρια οικονομική εκμετάλλευση. Αλλά οι προνομιούχοι πολίτες αγνοούν και δεν ενδιαφέρονται να μάθουν για την αθλιότητα, που επικρατεί σε μεγάλο μέρος του πλανήτη, από την οποία το σύστημα εξουσίας αποκομίζει τρομακτικά οφέλη και προσφέρει και κάποια «δώρα», για να τους αποκοιμίζει. Έτσι περιορίζονται να στραφούν κατά των θυμάτων και να θεωρούν ως λύση τη δυναμική αντιμετώπιση των «εισβολέων». Αλλά τους «εισβολείς» στηρίζει το σύστημα εξουσίας, το οποίο λατρεύουν!
Περιορίστηκα να αναλύσω τα συμβαίνοντα στις δυτικές κοινωνίες. Αλλά αυτές, πληθυσμιακά, αποτελούν μικρό μέρος του συνόλου του πλανήτη. Τί έχει επιτύχει στις λοιπές κοινωνίες, ισλαμικές, ινδουϊστικές, βουδιστικές, η παγκοσμιοποίηση; Ισχύει και εκεί η ανάλυση που επιχείρησα; Μάλλον όχι και ιδιαίτερα στις πρώτες, ο κίνδυνος των οποίων είναι ορατός πλέον στη Δύση, η οποία όμως, δια των ηγετών εξακολουθεί να προκαλεί και να δημιουργεί κατά καιρούς νέα προσφυγικά κύματα. Η Ευρώπη είναι ανοχύρωτη. Δεν θα αργήσει να φανερωθεί και η αδυναμία των ΗΠΑ. Στην πρώτη θα γιγαντωθεί όχι ο πατριωτισμός αλλά ο αρρωστημένος εθνικισμός. Δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά που επιχειρείται η αλλοτρίωση και ο αφανισμός των εθνών. Οι προλετάριοι δεν έχουν πατρίδα είχαν διακηρύξει οι Μαρξ και Έγκελς. Και όταν κατέρρευσε ο κομμουνισμός είδαμε να γιγαντώνεται ο εθνικισμός, από τον οποίο επωφελήθηκαν οι ΗΠΑ, για να περιζώσουν τη Ρωσία, που οι πέριξ λαοί θεωρούν υπεύθυνη για τα παθήματά τους, αν και ο κομμουνισμός είναι γέννημα της Δύσης.
Τα έθνη δεν πρόκειται να αφανισθούν, επειδή είναι δημιουργήματα του Θεού. Κάθε επιχείρηση αφανισμού τους στο όνομα της ενότητας της ανθρώπινης κοινωνίας θα αποτύχει διότι συνιστά ύβριν, όταν δεν γίνεται με τον τρόπο, που μας κάλεσε να πορευθούμε το Άγιον Πνεύμα την ημέρα της Πεντηκοστής.
«ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ»