Με την κατάθεση στη Βουλή ενός Νομοσχεδίου που φέρνει τα πάνω-κάτω στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και θα ψηφιστεί με συνοπτικές διαδικασίες πέντε μέρες πριν ανοίξουν οι κάλπες, η Κυβέρνηση της Ν.Δ. προσθέτει έναν ακόμα κρίκο στην αλυσίδα του αδιεξόδου στο οποίο έχει εγκλωβίσει τη Χώρα.
Οι επιμέρους αντιθεσμικές και επικίνδυνες διατάξεις επιδέχονται αυστηρή κριτική σχεδόν στο σύνολο τους, εκπέμποντας ένα πολιτικό μήνυμα ευρύτερου ενδιαφέροντος, που υπερβαίνει κατά πολύ τα όρια των Δήμων και των Περιφερειών.
Η προκλητική περιφρόνηση των συλλογικών οργάνων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, μαζί με τις επιλογές που η Κυβέρνηση θέτει ως προτεραιότητα στη συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία, αποτελούν μείζονα ζητήματα. Είναι εντυπωσιακό πως η Κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη έγραψε “στα παλαιότερα των υποδημάτων της” την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), το ανώτατο αυτοδιοικητικό όργανο που έχει μάλιστα πλειοψηφία προσκείμενη στη Ν.Δ. Την αγνόησε με προκλητικό τρόπο, ενώ δεν ζήτησε παρά το αυτονόητο, την αναβολή του Νομοσχεδίου για μετά τις εκλογές, προκειμένου να έχει τη δέουσα συμμετοχή σε καθοριστικές ρυθμίσεις που επηρεάζουν την καθημερινότητα των δήμων και εν τέλει του πολίτη.
Η επιμονή του κ. Μητσοτάκη να μην θεωρεί την Τοπική Αυτοδιοίκηση ισότιμο συνομιλητή της Κυβέρνησης, αλλά κάτι σαν ομάδα πίεσης ή σωματείο, ανατρέπει ένα κεκτημένο που οικοδομήθηκε με κόπο, μια κατάκτηση που σεβάστηκαν διαδοχικές Κυβερνήσεις. Φέρνει δε στην επιφάνεια ακόμα ένα πεδίο όπου η Δημοκρατία μας χωλαίνει. Ταυτόχρονα, τα αυτοδιοικητικά θέματα με τα οποία καταπιάνεται το Νομοσχέδιο, όχι για να τα βελτιώσει, αλλά για να τα επιδεινώσει, αποδεικνύουν έλλειψη στοιχειώδους γνώσης της δημοτικής πραγματικότητας και μακρά απόσταση από τις επιτακτικές ανάγκες της κοινωνίας. Σκιαγραφούν γλαφυρά πόσο διαφορετικές είναι οι προτεραιότητές μας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το ενεργειακό κόστος το οποίο απειλεί με χρεοκοπία αρκετούς Δήμους και πολλές δημοτικές επιχειρήσεις που βλέπουν το δρόμο των ενεργειακών κοινοτήτων κλειστό, αφού η Ν.Δ. πριν ένα χρόνο φρόντισε να κλείσει τον ηλεκτρικό χώρο, δίνοντας τον στο γνωστό ολιγοπώλιο ενέργειας.
Όσοι νομίζουν ότι τα ανωτέρω συνιστούν περιθωριακά διαχειριστικά ζητήματα των Ο.Τ.Α., πλανώνται πλάνην οικτράν. Οι τραγικές καταστροφές στον Έβρο και τη Θεσσαλία έφεραν για πολλοστή φορά στο επίκεντρο την αναποτελεσματικότητα του “Επιτελικού” Κράτους, αυτή τη φορά με ιδιαίτερη ένταση. Κατέστησαν προφανές ότι το Σύγχρονο Κράτος που μας αξίζει, πρέπει να οικοδομηθεί με θεμέλιο την έννοια της ανθεκτικότητας, κατεύθυνση προς την οποία ήδη κινείται η Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτή η ξεκάθαρη επιλογή ρίχνει φως στη μεγαλύτερη ειδοποιό διαφορά της πατρίδας μας από το Σύγχρονο Κράτος, που είναι ο αφόρητος συγκεντρωτισμός, με καχεκτικούς θεσμούς αποκέντρωσης και αυτοδιοίκησης.
Όσο εμμένουμε στο συγκεντρωτικό μοντέλο διακυβέρνησης, τόσο θα αποτυγχάνουμε να πετύχουμε φιλόδοξους στόχους, ανεξάρτητα από τις προθέσεις μας. Η Κυβέρνηση εγκλωβισμένη σε μια αλαζονικά αυτοαναφορική πολιτική, όπου ο έλεγχος της επικοινωνίας της επέτρεπε επί τέσσερα χρόνια “να βαφτίζει το κρέας ψάρι”, συνεχίζει στον ίδιο αδιέξοδο δρόμο.
Τι κι αν, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, σε λίγο θα έχουμε πάρει την επενδυτική βαθμίδα, μια εξέλιξη θετική που υπογραμμίζει την επάνοδο στην περίφημη “κανονικότητα”. Ο κ. Μητσοτάκης αποδεικνύεται ανήμπορος να παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για το πως αντιλαμβάνεται αυτή τη νέα “κανονικότητα”. Μπροστά στην εμβάθυνση των ανισοτήτων και την εντεινόμενη κλιματική κρίση, όχι απλώς στερείται πειστικών απαντήσεων, αλλά δίνει συστηματικά εσφαλμένες απαντήσεις, όπως έπραξε πρόσφατα με τα εργασιακά. Μία εβδομάδα πριν τις δημοτικές και περιφερειακές κάλπες, το ερώτημα είναι απλό. Χρειαζόμαστε περισσότερη και καλύτερη Αυτοδιοίκηση ή όχι; Η Ν.Δ. έδωσε ήδη τη δική της απάντηση, οι πολίτες θα δώσουν τη δική τους την επόμενη Κυριακή.