Ένα τόσο μεγάλο και σημαντικό εγχείρημα, όπως ο ενεργειακός μετασχηματισμός της χώρας και ο παραγωγικός των λιγνιτικών περιοχών, δε μπορεί να οικοδομηθεί πάνω σε μύθους.
Είναι κατανοητό ότι ακόμα και στη συζήτηση του νομοσχεδίου για τη διακυβέρνηση και τον συντονισμό των φορέων που θα εμπλακούν στον σχεδιασμό, τον προγραμματισμό, τη διαχείριση και την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου για τη Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση, που έχει πιο τεχνοκρατικό περιεχόμενο, δεν θα μπορούσε να απουσιάζει η πολιτική διάσταση. Έτσι κι αλλιώς, η οργάνωση και διοίκηση ενός τέτοιου έργου έχει και αυτή πολιτικά χαρακτηριστικά.
Δυστυχώς, από την πλευρά της αντιπολίτευσης, ιδίως της αξιωματικής, ακούστηκαν πάλι οι ίδιες χιλιοειπωμένες αναλήθειες, για το πως και γιατί οδηγούμαστε στην απολιγνιτοποίηση, για το αν είναι αυτή αναγκαία, αν πρέπει να είναι άμεση και αν μπορεί να είναι δίκαιη. Μία συζήτηση η οποία θα έπρεπε, για το καλό της Δυτικής Μακεδονίας, να έχει εξαντληθεί, αφού η υπόθεση έχει κατά πολύ ωριμάσει και η επαναφορά της σε προηγούμενα στάδια δεν υπηρετεί τις ανάγκες του τόπου.
Όμως, επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πιστέψει ότι αποτελεί προνομιακό πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης και ενόψει του ότι δεν έχει δουλέψει κάποια πειστική ολοκληρωμένη αντιπρόταση, προσπαθεί να συντηρήσει τους μύθους που έχει χτίσει σε τοπικό επίπεδο, σε σχέση με τη δική του στάση απέναντι στην απολιγνιτοποίηση και τις ευθύνες της κυβέρνησης που δήθεν την επισπεύδει αδικαιολόγητα.
Είναι γεγονός ότι οι εκπρόσωποι του πέτυχαν να επικρατήσει ο πιασάρικος χαρακτηρισμός της απολιγνιτοποίησης ως βίαιης, και να την αποδώσουν στο σφιχτό χρονοδιάγραμμα που έθεσε ο πρωθυπουργός, με καταληκτικό ορίζοντα το 2028 για την απόσυρση των λιγνιτικών σταθμών. Έκτοτε για ό,τι αρνητικό συμβαίνει στον τόπο φταίει η βίαιη απολιγνιτοποίηση. Πως ορίζεται το βίαιο του πράγματος; Κυρίως ως βιαστικό, αμελέτητο και πρόχειρο.
Κι όμως, δύσκολα θα έβρισκε κάποιος μέχρι πρότινος ρητή θέση των εκπροσώπων του ΣΥΡΙΖΑ, για το πότε θα πρέπει να κλείσουν οι υπάρχουσες λιγνιτικές Μονάδες. Στις σχετικές ερωτήσεις, μέχρι τώρα απαντούσαν είτε με άλλες ερωτήσεις «εμείς γιατί βιαζόμαστε σε σχέση με την Πολωνία και τη Γερμανία;», είτε με αόριστες αρνήσεις «πάντως όχι με ξαφνικό θάνατο».
Και δεν το κάνουν γιατί τους λείπει η τεκμηρίωση (έτσι κι αλλιώς), αλλά κυρίως γιατί γνωρίζουν ότι αυτή η συζήτηση δεν τους συμφέρει στο μεγάλο κοινό. Μία ρητή μετάθεση του χρόνου απεξάρτησης από τον λιγνίτη θα τους εξέθετε στην οικολογική συνείδηση όλων των πολιτών αλλά και στην οικεία συνιστώσα τους. Γι΄ αυτό, ευρύτερα και όχι μόνο στον λιγνίτη, η περιβαλλοντική ατζέντα της Νέας Δημοκρατίας έχει προκαλέσει σύγχυση στην κεντροαριστερά.
Ακριβώς επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ επιδόθηκε στον ίδιο αυτό «κλεφτοπόλεμο» κατά τη συζήτηση του κρίσιμου αυτού νομοσχεδίου στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή, όφειλα να αποκαταστήσω τα δεδομένα της υπόθεσης, που βρίσκονται σε πλήρη διάσταση με τους μύθους που προσπαθούν να χτίσουν τα στελέχη του.
Και αυτό δεν το έκανα απλά για να απογυμνώσω τις μομφές της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά κυρίως διότι η καταστροφολογία δηλητηριάζει τις τοπικές κοινωνίες, και ανατροφοδοτεί και επιτείνει τις αρνητικές επιπτώσεις που κάθε μεγάλη αλλαγή συνεπάγεται στη λειτουργία ενός οργανισμού.
Οι μύθοι του ΣΥΡΙΖΑ
1.Στην πραγματικότητα, και στην απολιγνιτοποίηση ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζει τη γνωστή συγχυτική εικόνα που εμφανίζει και σε άλλα μείζονα ζητήματα. Είναι με όλους!
Στην Ευρωβουλή, οι εκπρόσωποί του καταψήφισαν τον κλιματικό νόμο που θέτει πιο αυστηρούς περιβαλλοντικούς στόχους, γιατί θέλουν ακόμα αυστηρότερους. Πρακτικά αυτό θα σήμαινε ταχύτερη απεξάρτηση από ρυπογόνους παράγοντες, με πρώτο τον λιγνίτη.
Στο Εθνικό Κοινοβούλιο, απευθυνόμενοι στο σύνολο της επικράτειας, συμφωνούν με την άμεση απεξάρτηση από το λιγνίτη.
Στην Κοζάνη και στη Φλώρινα, συνεχίζουν να μιλάνε για τη βιαστική εγκατάλειψή του.
Με απλά λόγια, αλλάζουν ταχύτητα ανάλογα με το που βρίσκονται, αργά στη Δυτική Μακεδονία, γρήγορα στη χώρα, πιο γρήγορα στην Ευρώπη.
2. Ο ΣΥΡΙΖΑ εσκεμμένα συγχέει την Απολιγνιτοποίηση με τη Μετάβαση. Η πρώτη τρέχει εδώ και 15 χρόνια και αφορά τη μείωση της λιγνιτικής δραστηριότητας, ενώ η Μετάβαση αφορά τον παραγωγικό μετασχηματισμό της περιοχής μας, δηλαδή την προετοιμασία για την επόμενη ημέρα. Στην περίοδο του ΣΥΡΙΖΑ η παραγωγή ρεύματος από λιγνίτη έπεσε από τις 22.000 GWH (τέλη 2014) στις 10.400 GWH (τέλη 2019). Δυστυχώς, την αντίστοιχη περίοδο δεν υπήρξαν αντισταθμιστικές πολιτικές για τον τόπο. Πρακτικά, ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε απολιγνιτοποίηση και η ΝΔ κάνει τη Μετάβαση.
3.Στην ίδια αντιφατικότητα κινείται και η θέση τους για το τι έκαναν οι ίδιοι για τη Μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών στην επόμενη ημέρα. Ισχυρίζονται ότι εργάστηκαν γι΄ αυτήν, ενώ στη θητεία τους συζητούσαν με Κινέζους για την κατασκευή νέας λιγνιτικής Μονάδας, μόλις το 2019 πουλούσαν λιγνιτικούς σταθμούς σε ιδιώτες και γενικά υπόσχονταν μακροχρόνια απολιγνιτοποίηση. Υπό τις περιστάσεις αυτές, ούτε λόγος φυσικά για κάποιο παραδοτέο από την πλευρά τους για τη Μετάβαση.
4. Επειδή ακριβώς δεν είχαν κανένα σχέδιο, επιδόθηκαν σε μονομερείς παρατάσεις των Μονάδων που είχαν εξαντλήσει τις ώρες λειτουργίας τους (Αμύνταιο και Καρδιά), οι οποίες δεν πληρούσαν πλέον τους νέους περιβαλλοντικούς όρους. Δεν ήθελαν να κλείσουν στα χέρια τους. Το χειρότερο είναι ότι δεν υπήρχε σχεδιασμός για την αντιστάθμιση του παραγωγικού ελλείμματος από την απώλεια των δύο Μονάδων, καμία πρόβλεψη για τους εκεί εργαζόμενους και καμία απόφαση για τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας των τηλεθερμάνσεων που τροφοδοτούνται από αυτές. Κι όμως, έχουν το θράσος να λένε ότι τους δύο ΑΗΣ τους έκλεισε η σημερινή κυβέρνηση.
5. Η μείωση της λιγνιτοπαραγωγής και το κλείσιμο των Μονάδων επιβάρυνε τα επίπεδα της απασχόλησης στην περιοχή, ιδίως στις εργολαβικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται γύρω από τη ΔΕΗ. Όμως, η αλήθεια είναι ότι η Δυτική Μακεδονία είναι εδώ και χρόνια πρώτη σε ανεργία, όπως ήταν και στο τέλος της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος δεν έλαβε καμία απολύτως μέριμνα ούτε για τους εργαζόμενους στους λιγνιτικούς σταθμούς που θα έκλειναν, ούτε εφάρμοσε στοχευμένα προγράμματα απασχόλησης στο πλαίσιο της Μετάβασης. Έχει, συνεπώς, μεγάλη ευθύνη ο ΣΥΡΙΖΑ για την ανεργία στη Δυτική Μακεδονία.
Τελικά, τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης καταψήφισαν το νόμο για τη Δίκαιη Μετάβαση (Προσοχή, ήταν ο νόμος για τη Μετάβαση, όχι για την Απολιγνιτοποίηση!).
Τον πρώτο χρόνο μας έλεγαν ότι δεν είχαμε σχέδιο. Τον δεύτερο ότι καθυστερεί η υλοποίησή του. Η κυβέρνηση, με τη συστηματική εργασία όλο αυτό το διάστημα του συντονιστή Κωστή Μουσουρούλη, εξασφάλισε σημαντικά κονδύλια, εκπόνησε master plan, εδαφικά σχέδια, συμφώνησε με την ΕΕ επενδυτικά κίνητρα, νομοθέτησε αδειοδοτικές διευκολύνσεις, τον πολεοδομικό σχεδιασμό και τα όργανα διακυβέρνησης, εφαρμόζει ειδικό μεταβατικό πρόγραμμα και δράσεις για την απασχόληση. Έχουν κάνει τα άλλα κόμματα και κυρίως ο ΣΥΡΙΖΑ που κυβέρνησε επί 4,5 χρόνια κάτι απ΄ όλα αυτά; Έχουν καταθέσει κάποιο ολοκληρωμένο εναλλακτικό σχέδιο για τη Μετάβαση; Όχι, απλά επικρίνουν και απορρίπτουν!
Βεβαίως, ο νόμος για τη Μετάβαση ψηφίστηκε από τη Νέα Δημοκρατία. Με τις προβλέψεις του εισάγεται ένα ειδικό πλαίσιο διακυβέρνησης που στόχο έχει την ταχύτητα, τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα των διαδικασιών, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι κοινωνικές επιπτώσεις από την απολιγνιτοποίηση και να επιτευχθεί ο μετασχηματισμός του παραγωγικού μοντέλου του τόπου μας μέσα από την υλοποίηση αναπτυξιακών έργων σε τομείς όπως η καθαρή ενέργεια, η βιομηχανία και το εμπόριο, η έξυπνη αγροτική παραγωγή, ο βιώσιμος τουρισμός, η τεχνολογία και η εκπαίδευση.
Η προσπάθεια αυτή δεν είναι απλή. Είναι σύνθετη και δύσκολη και θα έχει διάρκεια. Είναι βέβαιο ότι θα απαιτήσει αλλαγές και βελτιώσεις. Γι΄ αυτό χρειάζεται συνεχής επαγρύπνηση, προσπάθεια και διεκδίκηση.
Συμμετείχα, ως όφειλα, σε όλες τις συνεδριάσεις του κρίσιμου αυτού νομοσχεδίου για τον τόπο μας. Για ακόμα μία φορά μετέφερα τις ανησυχίες των συμπολιτών μου, κατέθεσα προτάσεις επί του νομοσχεδίου, κάποιες από τις οποίες έγιναν δεκτές, ενώ άλλες καταγράφηκαν και θα εξεταστούν το επόμενο διάστημα, και προσπάθησα να θέσω το οικοδόμημα της Μετάβασης στην πραγματική του διάσταση, γιατί πιστεύω ακράδαντα ότι αυτό υπηρετεί τις ανάγκες του τόπου. Η Μετάβαση δε μπορεί να χτιστεί πάνω σε μύθους.
Όμως, τα λάθη του παρελθόντος δεν αποτελούν άλλοθι για τη σημερινή κυβέρνηση, η οποία θα κριθεί από την επίτευξη των στόχων που έχει θέσει. Έγινε ακόμα ένα σημαντικό βήμα. Νιώθω ότι κερδίσαμε και νέους συμμάχους στο μεγάλο μας εγχείρημα. Συναδέλφους, ακόμα και από άλλα κόμματα, που μέχρι πριν από δύο χρόνια δε γνώριζαν τι σημαίνει Μετάβαση. Χρειαζόμαστε τη στήριξή τους για την ικανοποίηση των δίκαιων αιτημάτων μας απέναντι σε μία υπεύθυνη κυβέρνηση!
Στάθης Κωνσταντινίδης
Βουλευτής Νέας Δημοκρατίας Π.Ε. Κοζάνης