Ομιλία Ολυμπίας Τελιγιορίδου στην Ολομέλεια της Βουλής στο σ/ν του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων: «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/633 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Απριλίου 2019 σχετικά με τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές στις σχέσεις μεταξύ επιχειρήσεων στην αλυσίδα εφοδιασμού γεωργικών προϊόντων και τροφίμων και λοιπές διατάξεις».
«Ευχαριστώ πολύ κύριε Πρόεδρε,
Κυρία Υφυπουργέ,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Τελικά στη ροή του πολιτικού χρόνου έρχεται πάντα η ώρα που αποδεικνύονται τα αυτονόητα. Ακόμη και για αυτούς οι οποίοι φανατικά τα αρνιούνται. Και αναφέρομαι στη Νέα Δημοκρατία, την υπέρμαχο της ελεύθερης αγοράς και των ιερών κανόνων της.
Αποδεικνύεται λοιπόν, ότι σε συνθήκες ελεύθερης αγοράς αν δεν προσδιοριστούν στις εμπορικές συναλλαγές από το κράτος οι όροι, οι κανόνες, η δεοντολογία και οι καλές πρακτικές, τότε τα πράγματα γίνονται καταστροφικά. Και όπως ακούστηκε και πριν: «το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό». Η κρατική λοιπόν παρέμβαση, ο κρατικός προστατευτισμός που τόσο απεύχεστε είναι αναγκαίος για την προστασία των οικονομικά ασθενέστερων στις εμπορικές συναλλαγές.
Έρχεται λοιπόν αυτή η ευρωπαϊκή οδηγία, η οποία προφανώς δεν είναι πανάκεια, αλλά κατά την δική μας γνώμη βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση. Αυτό λοιπόν που προσπαθεί να λύσει η οδηγία αυτή, επιχειρήσαμε στην διάρκεια της δικής μας κυβερνητικής θητείας να το δρομολογήσουμε. Με δυσκολίες, με εμπόδια. Το πρόβλημα δεν είναι εύκολο και δεν λύνεται από τη μία μέρα στην άλλη. Και ούτε με αυτό το νομοθέτημα μπορεί να λυθούν όλα τα προβλήματα.
Παρόλα αυτά, 2 χρόνια πριν έρθει, τον Απρίλιο του 2019, αυτή η ευρωπαϊκή οδηγία εμείς προσπαθήσαμε το 2017 με τον 4492, ακούστηκε πολλές φορές εδώ, να βάλουμε μια τάξη στο χάος των εμπορικών συναλλαγών στα αγροτικά προϊόντα.
Το ίδιο επιχειρήσαμε με την Κοινή Υπουργική Απόφαση για τους ελέγχους στο γάλα, όπου προσδιορίζαμε στις τριμηνιαίες υποχρεωτικές δηλώσεις παραδόσεων και στις μηνιαίες υποχρεωτικές δηλώσεις παραλαβών να αναγράφεται η τιμή, η αξία του προϊόντος.
Το ίδιο επιχειρήσαμε με την απόφαση για το βαμβάκι με την υποχρεωτική υπογραφή της σύμβασης κατά την παράδοσή του, για να βάλουμε ένα τέλος στις ανοιχτές τιμές.
Το ζήτημα λοιπόν των αθέμιτων αυτών πρακτικών στις σχέσεις μεταξύ των επιχειρήσεων σε όλη την αλυσίδα των γεωργικών προϊόντων αφορά το σύνολο των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και είναι θετικό που παίρνεται η πρωτοβουλία σε ευρωπαϊκό επίπεδο να αντιμετωπιστεί συνολικά, ώστε να υπάρχουν κοινοί κανόνες οι οποίοι δεν θα καταπίπτουν στην επιτροπή ανταγωνισμού. Έτσι λοιπόν αυτή η οδηγία ενσωματώνεται στο Ελληνικό Δίκαιο και αυτό είναι κάτι που έπρεπε να γίνει.
Οι αθέμιτες πρακτικές πλήττουν κυρίως το αδύναμο μέλος μιας συμφωνίας. Ειδικά όταν μιλάμε για τα αγροτικά προϊόντα, όπου γίνονται σε συνθήκες αβεβαιότητας. Έχουν ακουστεί σε αυτή την αίθουσα οι δυσκολίες στη φύση της παραγωγικής διαδικασίας, το μεγάλο κόστος παραγωγής, οι κίνδυνοι από την κλιματική αλλαγή, οι συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι αγρότες μας σε θέματα οικονομίας ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα με την υγειονομική κρίση, η μεγάλη οικονομική δυσχέρεια, το κλείσιμο της εστίασης, η μείωση του τουρισμού δημιουργούν πλέον προβλήματα βιωσιμότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων αλλά και της μεταποίησης και της διακίνησης. Οφείλουμε, λοιπόν, να σκύψουμε στα προβλήματα του αγροτικού κόσμου και να βοηθήσουμε όσο μπορούμε.
Το κάνει σήμερα η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας; Ο ένας πίσω από τον άλλο τα στελέχη της κυβέρνησης λένε ότι το κάνουν και ότι έχουν δώσει πάρα πολλά χρήματα. Και καλά που σας αφήσαμε 37 δισεκατομμύρια για να δούμε πού θα τα βρίσκατε να τα δώσετε. Και καλά που έγινε το πάγωμα σταθερότητας. Και καλά που υπάρχουνε πλέον οι όροι από την Ευρωπαϊκή Ένωση να μπορείτε να διαχειριστείτε διαφορετικά οικονομικά τα πράγματα. Γιατί φανταστείτε να είχατε να διαχειριστείτε μία τέτοια υγειονομική κρίση και να σας είχαμε αφήσει εμείς άδεια ταμεία όπως κάνατε εσείς το 2015.
Και παρά τις δημοσιονομικές δυνατότητες που έχετε, τι κάνετε;
Παράδειγμα: σχέδια βελτίωσης. Δεν δέχεστε αυτό που ζητάει το σύνολο του αγροτικού κόσμου της χώρας, να εντάξετε τους επιλαχόντες. Λέτε δεν έχουμε λεφτά, θα το δούμε για αργότερα. Κατά τα άλλα επαίρεστε ότι με τις δικές σας προσπάθειες έχετε πάρει και πολλά χρήματα από το ταμείο ανάκαμψης.
Επαίρεστε για το πρόγραμμα των Νέων Αγροτών, το οποίο με την προδημοσίευση του τι δείχνει; Ότι αποκλείετε μαζικά τους νέους αγρότες. Γιατί για να ενταχθούν χρειάζονται γεωργικές εκμεταλλεύσεις μεγάλου οικονομικού μεγέθους. Για παράδειγμα, όταν στην χώρα ο μέσος κλήρος είναι 48 στρέμματα εσείς για να εντάξετε Νέο Αγρότη στην ελαιουργία για παράδειγμα απαιτείτε 78 στρέμματα. Πόσο κόσμο θα αποκλείσετε; Πόσους γεωργούς, πόσους κτηνοτρόφους;
Ερχόμαστε τώρα στο πρόβλημα των ελληνοποιήσεων, θα το λύνατε. Κάνατε κι έναν νόμο αυστηροποίησης ποινών. Μόνο που δεν είπατε ότι αυτές όλες είναι σε αναστολή.
Να μην μιλήσουμε για αυτά που φέρνετε στη συνέχεια με τις λαϊκές αγορές. Σήμερα οι αντιδράσεις για τις λαϊκές αγορές είναι μεγάλες. Στρέφονται και κατά των παραγωγών και κατά των καταναλωτών.
Δώσατε λέει χρήματα. Για πείτε μας τι έχουνε πάρει οι παράκτιοι αλιείς το 94% από το πρόγραμμα παύσης της αλιείας; Τι έχουνε πάρει οι υδατοκαλλιέργειες; Τι έχουνε πάρει οι λιμνοθάλασσες; Τι έχει πάρει το βαμβάκι; Τι έχουν πάρει τα πορτοκάλια; Τι έχει πάρει πτηνοτροφία, η χοιροτροφία, η βοοτροφία, οι φασολοπαραγωγοί, οι παραγωγοί φακών και ρεβυθιών; Οι πατατοπαραγωγοί φθινοπωρινής πατάτας; Φτάσατε στο σημείο να μοιράζετε και το ίδιο προϊόν, στους παραγωγούς της ανοιξιάτικης να δίνετε στους φθινοπωρινούς όχι. Δεν τελειώνει ο κατάλογος.
Σε αυτές λοιπόν τις συνθήκες, τις πραγματικά πολύ δύσκολες, οι αγρότες αναγκάζονται να προωθήσουν τα προϊόντα τους με μη επωφελείς όρους. Χαρακτηριστικά παραδείγματα η ανοιχτή τιμή, ο εκβιασμός για την μη διάθεση του προϊόντος, το δέλεαρ των προκαταβολών, οι ακυρώσεις των συμφωνιών χωρίς προηγούμενη προειδοποίηση και όλα αυτά με μονομερή επιβολή από τον οικονομικά πιο ισχυρό.
Μέσα λοιπόν σε αυτή τη σύνθετη διαδικασία δημιουργούνται προβλήματα και νομικής και πρακτικής φύσης που πράγματι η ενσωμάτωση της οδηγίας μπορεί να δώσει μια διέξοδο.
Είναι πολύ θετικό το γεγονός ότι κάνατε αλλαγή μετά από τη συζήτηση στις επιτροπές και μειώσατε τον κύκλο εργασιών των αγοραστών κάτω από τα 2 εκατομμύρια κι αυτό προσμετρείται στα θετικά σας.
Από ‘κει και πέρα όμως υπάρχουν και άλλα σημεία που θέλουν προσοχή όπως για παράδειγμα η απουσία του μόνιμου μηχανισμού. Τι λέει η απουσία του μόνιμου μηχανισμού; Ότι θα παραπέμπονται μονό οι περιπτώσεις μετά από καταγγελία.
Κι εδώ η ίδια συνταγή όπως με την πανδημία. Ατομική ευθύνη, όχι κρατική. Η εφαρμογή των νόμων όμως, κύριοι, είναι ευθύνη του κράτους και δεν μπορεί να μετακυλίεται στους πολίτες.
Θεωρώ το χτύπημα των αθέμιτων πρακτικών κάτι που θέλει συνέχεια, δεν τελειώνει με αυτήν τη νομοθεσία γιατί οφείλουμε όλοι μαζί να βοηθήσουμε για την αξιοπρεπή διαβίωση των αγροτών.
Ευχαριστώ.»
Η απάντηση της Ολυμπίας Τελιγιορίδου μετά την παρέμβαση της Υφυπουργού:
«Καταρχάς για τη φθινοπωρινή πατάτα, κύριε πρόεδρε, η ερώτηση έγινε στις 11 Νοεμβρίου και οι παραγωγοί έχουν αγωνία εδώ και μήνες. Έχουμε 7 Απριλίου. Και όσον αφορά για τους παράκτιους αλιείς και για το πρόγραμμα παύσης αλιευτικών δραστηριοτήτων δεν έχει η κυρία Υφυπουργός και η ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης παρά να απευθυνθεί στους παραγωγούς που από 14.030 παράκτιους αλιείς αποκλείστηκαν οι 13.300.»
Δελτίο Τύπου
