Ο σεβασμός στη δημοκρατία (και άλλα ευρωενωσιακά)
Του Θοδωρή ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗ
Από την συνέντευξη-περιβόλι, που έδωσε τις προάλλες στην ΕΡΤ ο πρωθυπουργός, προσπαθώντας να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, απομόνωσα μια φρασούλα, με την οποία δεν είδα να ασχοληθεί κανείς. Μια φρασούλα με εξαιρετικά σημαντικό (κατά την γνώμη μου) περιεχόμενο, το οποίο δεν μπορώ να αφήσω ασχολίαστο. Για να σας βάλω στο κλίμα, παραθέτω ένα εκτενέστερο απόσπασμα από εκείνη την συνέντευξη, όπου ρωτάει ο δημοσιογράφος Πάνος Χαρίτος και απαντάει ο Αλέξης Τσίπρας:
Ερ.: Αναφερθήκατε σε δημοσιεύματα του ευρωπαϊκού Τύπου. Θα σας θυμίσω ένα ακόμα και αν δεν κάνω λάθος είναι από τους Financial Times, το οποίο ανέφερε ότι ο Έλληνας Πρωθυπουργός επιχείρησε να θέσει και να λύσει το ευρωπαϊκό πρόβλημα, υπερεκτιμώντας τις δυνάμεις τις δικές του και της χώρας του.
Απ.: Αυτό το είπα και εγώ πριν από λίγο. Ότι υπερτίμησα την δύναμη της ισχύος του δίκιου ενός λαού και της αντίδρασης που θα υπήρχε από την άλλη πλευρά απέναντι στην ιδρυτική αξία της Ευρώπης, που είναι ο σεβασμός στη Δημοκρατία, στη δημοκρατική επιλογή και στην εθνική κυριαρχία. Ποιό είναι το μήνυμα που μας δίνουν σήμερα οι εταίροι μας; Το μήνυμα που μας δίνουν σήμερα είναι ότι στις χώρες οι οποίες είναι σε πρόγραμμα δεν έχει νόημα αν θα γίνονται εκλογές. Και αυτό είναι πολύ σκληρό μήνυμα για την Ευρώπη.
Η φρασούλα περί της οποίας έκανα λόγο είναι υπογραμμισμένη και παρακαλώ να την ξαναδιαβάσετε πριν συνεχίσουμε.
Το πρώτο -και κυριώτερο- σημαντικό στοιχείο που διακρίνω είναι το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε ο πρωθυπουργός: "υπερτίμησα την δύναμη της ισχύος του δίκιου ενός λαού". Αλήθεια, ποιό πράγμα είναι αυτό που, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, αποδείχθηκε ισχυρότερο από το δίκιο ενός λαού; Ο ίδιος δεν το λέει αλλά μπορούμε εύκολα να το συμπεράνουμε από τις εξελίξεις. Με δεδομένο ότι υποκύψαμε στους "εκβιασμούς" και παραδοθήκαμε στους "πραξικοπηματίες" για να πάρουμε λεφτά, προφανώς είναι τα οικονομικά συμφέροντα, το χρήμα, το κεφάλαιο. Το πρόβλημα είναι ότι ο πρωθυπουργός πέφτει από τα σύννεφα (ή, απλώς, καμώνεται ότι πέφτει), διαπιστώνοντας ότι στον καπιταλισμό πάντων χρημάτων μέτρον εστίν κεφάλαιον (για να παραφράσω ελαφρώς τον Πρωταγόρα τον Αβδηρίτη).
Ένα δεύτερο σημαντικό στοιχείο είναι η αλλοίωση περιεχομένου του όρου "Ευρώπη". Ο πρωθυπουργός αναφέρεται σε κάποια "ιδρυτική αξία της Ευρώπης", την οποία ορίζει κατ' απόλυτα αυθαίρετο τρόπο ως "σεβασμό στη Δημοκρατία". Κατ' αρχάς, είναι ακατανόητο το πώς μεθοδεύεται η ταύτιση της Ευρώπης με τον κεφαλαιουχικό οικονομικό συνεταιρισμό που λέγεται Ευρωπαϊκή Ένωση. Προκαλεί τουλάχιστον χαμόγελα ο ασυνάρτητος τρόπος με τον οποίο η αρχαιοελληνική "ευρεία όψη" σβήνεται από την Ιστορία και την θέση της παίρνει μια μετασχηματισμένη -επί το ιμπεριαλιστικώτερον- "Έυρωπαϊκή Κοινότητα Χάλυβα και Άνθρακα" (ΕΚΑΧ).
Ας δεχτούμε, όμως, ότι ο τρόπος με τον οποίο πολλοί μιλάνε για "Ευρώπη" εννοώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι παρά ένα "σχήμα λόγου" κι ας πάμε στην ουσία. Αναρωτιέμαι, πού διάβολο είδε ο πρωθυπουργός ότι ιδρυτική αξία τής Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ο σεβασμός στην δημοκρατία; Σε ποιό από τα επίσημα κείμενα αυτού του συνεταιρισμού γίνεται αναφορά στην δημοκρατία, είτε υπό την αρχαιοελληνική έννοια της λέξης είτε -έστω- με την έννοια που της προσέδωσε η γαλλική επανάσταση; Να του θυμίσω ότι, όπως προανέφερα, οι απαρχές αυτού του καπιταλιστικού οικοδομήματος δεν ήσαν παρά ένα οικονομικό αλισβερίσι μεταξύ των βιομηχάνων χάλυβα και άνθρακα σε Γαλλία, Γερμανία, Βέλγιο, Ολλανδία, Λουξεμβούργο και Ιταλία. Κι ήταν τόση η αφοσίωση όλων αυτών στην δημοκρατία, ώστε στην ιδρυτική πράξη τής ΕΚΑΧ σημείωναν:
"Η συσπείρωση των ευρωπαϊκών κρατών απαιτεί να εξαλειφθεί η προαιώνια αντίθεση μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας (...). Η από κοινού διαχείριση της παραγωγής άνθρακα και χάλυβα θα εξασφαλίσει άμεσα την εγκατάσταση κοινών βάσεων οικονομικής ανάπτυξης, πρώτου σταδίου της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας και θα αλλάξει την μοίρα περιοχών, οι οποίες από μακρούπροορίζονται για την κατασκευή πολεμικών όπλων, υπήρξαν δε και τα πιο σταθερά θύματα των τελευταίων (...). Η αλληλεγγύη που θα δημιουργηθεί στην παραγωγή θα καταδείξει ότι κάθε πόλεμος μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας καθίσταται όχι μόνον αδιανόητος αλλά και υλικά αδύνατος".
Βλέπετε πουθενά την παραμικρή αναφορά στην δημοκρατία ή το παραμικρό ενδιαφέρον για την βελτίωση της καθημερινότητας των λαών τής Ευρώπης; Κι αν το παραπάνω απόσπασμα σας φαίνεται ειρηνόφιλο, προσέξτε την λεξούλα που υπογράμμισα: προορίζονται, όχι προορίζονταν. Αυτό σημαίνει ότι από ιδρύσεώς της η ΕΚΑΧ δεν είχε κανένα σκοπό να διακόψει ή, έστω, να μειώσει την παραγωγή όπλων. Και πώς να είχε τέτοιο σκοπό εφ' όσον ανάμεσα στους ιδρυτές της ήσαν και βιομήχανοι οπλικών συστημάτων;
Φυσικά, οικονομικός συνεταιρισμός κεφαλαιούχων ήταν και η μετεξέλιξη της ΕΚΑΧ, η "Ευρωπαϊκή Οικονομική Κονότητα" (ΕΟΚ), στην συνθήκη ίδρυσης της οποίας επίσης απουσιάζει κάθε αναφορά σε δημοκρατία. Στην συνθήκη αυτή του 1957 γίνεται λόγος για πολλά πράγματα οικονομικού ενδιαφέροντος αλλά στην δημοκρατία δεν αφιερώνεται ούτε μια λέξη. Και, βέβαια, η λέξη "δημοκρατία" δεν έχει θέση ούτε στα δυο βασικά κείμενα της σύγχρονης Ευρωπαϊκής Ένωσης, την συνθήκη τού Μάαστριχτ και την συμφωνία τής Λισαβόνας.
Επειδή θεωρώ αδύνατον να μη γνωρίζει ο πρωθυπουργός όλες αυτές τις λεπτομέρειες, είμαι σχεδόν υποχρεωμένος να συμπεράνω ότι οι αναφορές του περί δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι εκ του πονηρού. Γίνονται για να παραμυθιάζεται ο απλός κόσμος. Λες και κατά την τελευταία πενταετία δεν έχουμε στον τόπο μας απτά δείγματα για το ποια γνώμη έχουν περί δημοκρατίας οι ιθύνοντες της Ε.Ε., από την πραξικοπηματική ανάδειξη Παπαδήμου ως πρωθυπουργού μέχρι τις πρόσφατες φωνές ότι το συμφέρον τού τόπου απαιτούσε να μη γίνουν οι εκλογές τού Γενάρη και το δημοψήφισμα της προπερασμένης Κυριακής.
Όσο για τον "σεβασμό στην εθνική κυριαρχία", δεν χρειάζεται να πω τίποτε. Όμως, "καν εγώ σιωπήσω και οι λίθοι κράξονται". Το τι σεβασμό έδειξε η Ευρωπαϊκή Ένωση κάποτε στην εθνική κυριαρχία τής Σερβίας και τι σεβασμό δείχνει τώρα στην εθνική κυριαρχία όλων των χωρών όπου στέλνει στρατιωτικές αποστολές είναι γνωστό. Εξ άλλου, η σπουδή με την οποία σπεύδει το ελληνικό κοινοβούλιο να ψηφίσει τους νόμους που υπαγόρευσαν οι Βρυξέλλες, είναι λαλίστατη. Μεταξύ άλλων δε, αποδεικνύει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ουδεμία σχέση έχει με την Δημοκρατία και την Δικαιοσύνη, κάτι που, άλλωστε, προκύπτει και από την έκπληξη που -λέει πως- ένοιωσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός.
Τελικά, το συμπέρασμα που βγαίνει αβίαστα από τα παραπάνω είναι πως ο πρωθυπουργός μας είναι είτε λίγος είτε ψεύτης. Και, ειλικρινά, δεν ξέρω ποιο από τα δυο είναι χειρότερο.