Φαίνεται πως η Κομισιόν, η Κυβέρνηση Μητσοτάκη και οι άλλες Κυβερνήσεις της ΕΕ «βρήκαν τη λύση» για να σταματήσουν τις ξέφρενες αυξήσεις στις τιμές του Φυσικού Αερίου και της Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Η λύση που προτείνουν είναι η επιβολή «πλαφόν» σε όλα… Πλαφόν στις τιμές φυσικού αερίου, στις τιμές της χονδρεμπορικής, πλαφόν στις τιμές της λιανικής Αγοράς Ηλεκτρισμού, πλαφόν στα υπερκέρδη κ.α. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η αστική αντιπολίτευση αφού ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ προτείνουν κι αυτοί «πλαφόν» αλλά με διαφορετικό τρόπο. Μπορούν πράγματι να αποφασίσουν μονομερώς ανώτερες τιμές (πλαφόν) στο φυσικό αέριο και στον Ηλεκτρισμό ή πρόκειται για προτάσεις που δεν ανταποκρίνονται πουθενά πέρα από την άμβλυνση των λαϊκών αντιδράσεων;
Είναι δυνατόν να συνεχίσει κανονικά η λειτουργία του Χρηματιστηρίου, όπου καθημερινά και ανά ώρα οι τιμές «παίζουν» μεταξύ 200 και 1.000 ευρώ ανά MW/h, οι πολιτικοί σαλτιμπάγκοι να μας λένε ότι θα βάλουν πλαφόν στις τιμές της χονδρικής; Και αν κινούνται κατά αυτόν τον τρόπο οι τιμές στη χονδρική μπορούν ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και όσοι το υποστηρίζουν, πως θα βάλουν πλαφόν στη λιανική αφού όλοι οι πάροχοι αγοράζουν από τη χονδρική με βάση τις τιμές του Χρηματιστηρίου;
Ένα είναι σίγουρο ότι οι δαίμονες της κερδοσκοπίας που οι ίδιοι τους «απελευθέρωσαν» πλέον δεν τιθασεύονται και απλά πρέπει να «θανατωθούν».
ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ
«Πλαφόν στις τιμές του Ρώσικου φυσικού αερίου» είναι ένα από τα πέντε μέτρα που πρότεινε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν. Η απάντηση ήρθε άμεσα από τον Πούτιν: «Αυτές είναι γελοιότητες. Υπάρχει μεγάλη ζήτηση για φυσικό αέριο και η Ρωσία μπορεί να πουλάει το φυσικό της αέριο στην Ασία». [1]
Δεν μπορούν επομένως να επιβάλλουν πλαφόν στις τιμές του Ρώσικου αερίου και αν το κάνουν θα δώσουν μια πολύ καλή δικαιολογία στον Πούτιν να κόψει τελείως τις εξαγωγές Φ.Α προς τις χώρες τις ΕΕ. Μήπως όμως μπορούν να επιβάλλουν «πλαφόν» στις υπόλοιπες πηγές τροφοδοσίας Φ.Α όπως στο Αζερμπαϊτζάν και τη Νορβηγία; Μπορούν να επιβάλλουν ανώτερες τιμές στο LNG που πλέον είναι η μεγαλύτερη πηγή τροφοδοσίας της ΕΕ με ποσοστό που ξεπερνά το 70% των συνολικών εισαγωγών; Θα το δεχθούν οι Αμερικάνικες, οι Αλγερινές και οι άλλες εταιρείες που εξάγουν LNG στις Χώρες της ΕΕ και βλέπουν τα κέρδη τους να αυξάνονται αλματωδώς; Μπορούν να επιβάλλουν πλαφόν στα ναύλα όταν οι εφοπλιστές και κυρίως οι Έλληνες που έχουν σήμερα τον μεγαλύτερο στόλο αυτών των πλοίων στον κόσμο ανεβάζουν διαρκώς τις τιμές των ναύλων; [2]
Ενώ κατηγορούν τη Ρωσία για την ενεργειακή κρίση και τις ακριβές τιμές δε λένε ότι τελικά τις τιμές του φυσικού αερίου τις ανεβάζουν στα ύψη οι ίδιες οι Ευρωπαϊκές εταιρείες και το κερδοσκοπικό κεφάλαιο μέσω του Ολλανδικού χρηματιστηρίου TTF που είναι το μεγαλύτερο χρηματιστήριο φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Από αυτό καθορίζονται οι τιμές του φυσικού αερίου σε όλες της χώρες της ΕΕ. Οι τιμές αυτές δεν έχουν κανόνες και εξαρτώνται αποκλειστικά από το αν, μια μόνο χώρα ή μία μόνο εταιρία, θέλουν να κερδοσκοπήσουν [3]
Ένας ακόμα λόγος, και ίσως από τους πλέον σημαντικούς, είναι η εγκατάλειψη εδώ και καιρό των μακροπρόθεσμων συμβολαίων αγοράς αερίου, μέσω των οποίων επί σειρά ετών οι ευρωπαϊκές εταιρείες προμηθεύονταν αέριο από την Ρωσία και αντ´ αυτού στηρίχθηκαν στις τιμές των ευρωπαϊκών gas hubs με βασικά σημεία αναφοράς το Ολλανδικό ΤTF και το Αυστριακό CEGH. [4]
Εικόνα 1 Ο Χάρτης των αγωγών Φυσικού Αερίου
Στη Χώρα μας η προμήθεια φυσικού αερίου γίνεται από τρεις διαφορετικές πηγές:
- Από τη Ρωσία μέσω υποθαλάσσιου αγωγού που διασχίζει τη Μαύρη θάλασσα και μέσω Τουρκίας (Turkstream) και Βουλγαρίας εισέρχεται στην Ελλάδα από το Σιδηρόκαστρο Σερρών.
- Από το Αζερμπαϊτζάν μέσω του Διαδριατικού Αγωγού TAP (Trans Adriatic Pipeline) που ξεκινά από τους Κήπους του Έβρου όπου έχει συνδεθεί με τον αγωγό φυσικού αερίου της Ανατολίας (TANAP) που διασχίζει κατά μήκος ολόκληρη την Τουρκία περνάει από τη Βόρεια Ελλάδα και την Αλβανία και καταλήγει στην Ιταλία. Μέσω αυτού του αγωγού τροφοδοτείται και ο νέος Σταθμός Συμπίεσης στη Νέα Μεσημβρία Θεσσαλονίκης.
- Από ΗΠΑ, Αλγερία, Κατάρ και άλλες χώρες που παράγουν υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) και μέσω ειδικά διαμορφωμένων πλοίων φτάνουν στη Ρεβυθούσα (τερματικός Σταθμός) όπου έχουν κατασκευαστεί τρεις δεξαμενές αποθήκευσης και τελευταία λειτουργεί και μια τέταρτη, πλωτή που στην ουσία είναι ένα νοικιασμένο πλοίο δεξαμενή. Τερματικοί σταθμοί αποθήκευσης LNG βρίσκονται υπό κατασκευή στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, στην καβάλα υπόγεια δεξαμενή αποθήκευσης, στην Κόρινθο, στο Βόλο και αλλού. Αυτό το διάστημα εκατοντάδες πλοία-δεξαμενές LNG δημιουργούν τεχνική έλλειψη Φ.Α αφού «έχουν ρίξει άγκυρα» σε διάφορα λιμάνια περιμένοντας εντολές από τα αφεντικά τους για να ξεκινήσουν όταν ανέβουν σημαντικά οι τιμές του Φυσικού Αερίου [5]
Γράφημα 1: οι εισαγωγές Φ.Α το 1921 Πηγή: ΔΕΣΦΑ
Η Χώρα μας, μέχρι και το 2021, (γράφημα 1) έπαιρνε τις μεγαλύτερες ποσότητες Φ.Α από τη Ρωσία με προσυμφωνημένες χαμηλές τιμές[6] που έγιναν πριν την Ενεργειακή κρίση. Όμως από τις αρχές του 2022 η Ελληνική Κυβέρνηση αποφάσισε να μειώσει κατά 25% τις εισαγωγές Ρώσικου Φ.Α. υπακούοντας στις εντολές των ΗΠΑ για μείωση της εξάρτησης από το Ρώσικο Φ.Α και αυξάνοντας ταυτόχρονα τις εισαγωγές πανάκριβου LNG από τις ΗΠΑ και τις άλλες χώρες κατά 47,29%. [6] Το 25% των συνολικών εισαγωγών που μειώθηκε από τη Ρωσία καλύφθηκε κατά 5% από τον ΤΑΡ και κατά 20% από LNG
Γράφημα 2: Οι μεσοσταθμικές τιμές εισαγωγής Φ.Α από Ιούνιο του 2019 έως Ιούνιο του 2022 Πηγή ΡΑΕ
Δε γνωρίζουμε ακριβώς τις τιμές του εισαγόμενου φυσικού αερίου ανά πηγή εισόδου αφού η ΡΑΕ και ο ΔΕΣΦΑ δίνουν συνολικά την τιμή εισαγωγής χωρίς να διευκρινίζει πως αυτές καθορίζονται (γράφημα 2) αλά φαίνεται πως την εκτίναξη των τιμών τις κάνει το LNG που αγοράζεται με τιμές που διαμορφώνονται στο Ολλανδικό Χρηματιστήριο ΤTF. Πιθανά αν έδιναν στη δημοσιότητα τις ακριβείς τιμές που αγοράζει η κάθε εταιρεία να τινάζονταν στον αέρα όλο τους το αφήγημα για τις αυξήσεις του ηλεκτρικού ρεύματος.
Το ερώτημα (ρητορικό) λοιπόν είναι αν στην ΕΕ είναι διατεθειμένοι να καταργήσουν στην πράξη τα χρηματιστήρια Φυσικού αερίου και να κάνουν εισαγωγές μέσω διμερών συμβάσεων; Αν ΟΧΙ τα πλαφόν και οι άλλοι λεονταρισμοί είναι απλά για λαϊκή κατανάλωση και άμβλυνση των λαϊκών κινητοποιήσεων –εξεγέρσεων που ορθά φοβούνται ότι θα υπάρξουν στον μαύρο χειμώνα που έρχεται.
Η διαμόρφωση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος
Το Ολλανδικό χρηματιστήριο TTF είναι ένα από τα τρία χρηματιστήρια που καθορίζουν τις τιμές στο Ηλεκτρικό ρεύμα. Τα άλλα δυο είναι, το Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο Ρύπων και το χρηματιστήριο Ενέργειας (Target Model).
Το Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο Ρύπων: Είναι ένας καθαρά κερδοσκοπικός, παρασιτικός μηχανισμός μέσω του οποίου πωλούνται και αγοράζονται δικαιώματα εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Στο χρηματιστήριο αυτό εκτός από τις Χώρες και τις εταιρείες που πωλούν και αγοράζουν δικαιώματα, συμμετέχουν και κερδοσκοπικά funds τα οποία ανεβάζουν τις τιμές βγάζοντας, «αεριτζίδικα», υπέρογκα κέρδη. Επίσης το χρηματιστήριο ρύπων χειραγωγείται από την κομισιόν αφού η ίδια η Επιτροπή, στο πρόσφατο, παρελθόν παραδέχτηκε κυνικά πως «ανέβασε τις τιμές, αποσύροντας δικαιώματα, για να γίνουν πανάκριβα τα ορυκτά καύσιμα ώστε να στραφούν οι εταιρείες προς τις ΑΠΕ».
Εικόνα 2. Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο Ρύπων= Το χρηματιστήριο της απάτης. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 7/5/2019
Με βάση τα σημερινά κόστη που κινούνται μεταξύ 70 και 90 ευρώ ανά τόνο CO2 επιβαρύνουν το κόστος της ηλεκτρικής μεγαβατώρας (MW/h) κατά 70% στον άνθρακα και 45% στο φυσικό αέριο. Είναι λεφτά που τα πληρώνουν μεν οι παραγωγοί ενέργειας αρχικά αλλά αυτόματα τα μετακυλύουν στους καταναλωτές. Γι αυτό το χρηματιστήριο δεν γίνεται καμία κουβέντα ούτε από την Κυβέρνηση του Μητσοτάκη ούτε από την ΕΕ που δήθεν κόπτονται για τις ακριβές τιμές στην Η/Ε αφού είναι μια σοβαρή πηγή χρηματοδότησης του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης μέσω του οποίου επιστρέφουν (επιδοτούν όπως λένε) στους καταναλωτές τις τιμές στη λιανική… Άρα εκτός από τις Εταιρείες και τους κερδοσκόπους και οι κυβερνήσεις της ΕΕ παίρνουν το δικό τους μερτικό από αυτό «το χρηματιστήριο της απάτης» οπότε έχουν συμφέρον να διαιωνίζουν τη λειτουργία του.
Οι μεγάλες ενεργοβόρες βιομηχανίες της Ευρώπης έχουν εξαιρεθεί από αυτές τις επιβαρύνσεις, μέσω του «συστήματος δωρεάν δικαιωμάτων ρύπων» της ΕΕ για να μην πληγούν όπως λένε από τον ανταγωνισμό. Επίσης έχουν εξαιρεθεί για μια δεκαετία τουλάχιστον χώρες στις οποίες το ΑΕΠ κυμαίνονταν κάτω του 60% του μέσου όρου του ΑΕΠ των Χωρών της ΕΕ. Η Ελλάδα παρότι το 2013 έπεσε στο 58,5% δεν έλαβε δωρεάν δικαιώματα αφού ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ το ζήτησαν υποκύπτοντας στις πιέσεις των οικο-καπιταλιστικών οργανώσεις WWF και Greenpeace που ήθελαν να προκριθούν οι ΑΠΕ έναντι των Ορυκτών Καυσίμων. Βεβαίως αυτά τα δικαιώματα που ανέρχονται σε αρκετά δις Ευρώ τα πλήρωσαν τελικά οι Έλληνες καταναλωτές Η/Ε εν μέσω μάλιστα της οικονομικής κρίσης που αντιμετώπιζαν τεράστια οικονομικά προβλήματα.
Το χρηματιστήριο Ενέργειας (Μοντέλο Στόχος-Target Model). Είναι το ενιαίο μοντέλο χονδρεμπορικής αγοράς που εφαρμόζεται σε όλες της χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρότι παρουσιάζονται αρκετές διαφοροποιήσεις από Χώρα σε Χώρα.
Μέτοχοι του χρηματιστηρίου ενέργειας (Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας Α.Ε.) είναι:
ΛΑΓΗΕ (22%)
ΑΔΜΗΕ (20%)
ΔΕΣΦΑ (7%)
Χρηματιστήριο Αθηνών (21%)
Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) (20%)
Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ) (10%).
Η σύνθεση και μόνο των μετόχων μαρτυρά τον κερδοσκοπικό του χαρακτήρα αφού το 51% των μετοχών τις κατέχουν οργανισμοί που δεν έχουν καμία σχέση με την Ενέργεια
Η Ελλάδα είναι η μοναδική Χώρα της ΕΕ που το 100% της τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας διαμορφώνεται μέσω του χρηματιστηρίου αφού δεν γίνονται διμερής συμφωνίες, ενώ στο σύνολο των υπολοίπων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης η Η/Ε μέσω των χρηματιστηρίων κυμαίνεται μεταξύ 20% και 30%
Εικόνα 3. Οι τιμές του ρεύματος διαμορφώνονται με βάση το ακριβότερο καύσιμο που είναι το Φ.Α. Ακόμα και η Ούρσουλα αναρωτιέται πως είναι δυνατόν να συμβαίνει; ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ 28/6/2022
Σκάνδαλο επίσης είναι ο τρόπος διαμόρφωσης της τιμών μέσω της λεγόμενης Οριακής Τιμής Συστήματος (ΟΤΣ) που πλέον έχει αντικατασταθεί από την μέση Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ), τιμή που αγοράζουν οι πάροχοι και πρακτικά σημαίνει ότι το ακριβότερο μίγμα καυσίμου, που σήμερα είναι το Φυσικό αέριο, καθορίζει τις χρηματιστηριακές τιμές πώλησης στη χονδρεμπορική για όλες τις μορφές ενέργειας. Σήμερα μία Ηλεκτρική μεγαβατώρα (MW/h) από καύσιμο φυσικού αερίου αν μπει στο χρηματιστήριο με 400 ευρώ τόσο θα πληρωθούν και ο λιγνίτης που κοστίζει 214 (μαζί με τα δικαιώματα ρύπων που ανέρχονται στα 120 ευρώ περίπου), τόσο και τα υδροηλεκτρικά που κοστίζουν περίπου 30 ευρώ τόσο και οι ΑΠΕ παρότι στους διαγωνισμούς έχουν δώσει τελευταία προσφορές 56 ευρώ η αιολική και 34 τα Φωτοβολταϊκά. Πάμε να δούμε πώς λειτουργεί.
Το target model περιλαμβάνει 4 αγορές:
- Αγορά Επόμενης Ημέρας ή Προημερήσια Αγορά (DAM)
- Ενδοημερήσια Αγορά (Intra-Day Market)
- Προθεσμιακή αγορά: Συμβόλαια σε συμφωνημένες τιμές
- Αγορά Εξισορρόπησης (Balancing Market), που τη λειτουργεί ο ΑΔΜΗΕ
Οι παραγωγοί θερμικών μονάδων καλούνται να δώσουν προσφορές για την αγορά της επόμενης μέρας (DAM), αλλά και προσφορές για την αγορά εξισορρόπησης, ώστε να καλύπτονται αποκλίσεις που προκύπτουν κυρίως από την απώλεια ισχύος από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ώστε να κρατιέται σταθερή η συχνότητα του δικτύου. Ο ΑΔΜΗΕ, ο οποίος λειτουργεί την αγορά εξισορρόπησης, ανάλογα με τη ζήτηση για ενέργεια, καλεί κυρίως τις μονάδες με καύσιμο Φυσικό Αέριο να μεταβάλλουν την ισχύ τους και τις αποζημιώνει σε τιμές που φθάνουν στα 4.240 ευρώ/MWh!!! Για το λόγο αυτό πολλές ιδιωτικές μονάδες Φ.Α δίνουν πολύ υψηλές προσφορές στην «Αγορά Επόμενης ημέρας» και στην «ενδοημερήσια αγορά» ώστε να απορριφθούν και κρατούν ενέργεια για να τη δώσουν σε δεκαπλάσια τιμή στην «αγορά εξισορρόπησης»… (μαυραγορίτες κανονικοί με την βούλα της Κυβέρνησης και της ΕΕ)
Συνεχίζεται:
Κοζάνη 24/9/2022
Στέφανος Πράσσος*
Εκπρόσωπος της «Αριστερής Συμπόρευσης για την Ανατροπή στη Δυτική Μακεδονία»
Πηγές αναφοράς
[3] TTF: Το μεγαλύτερο χρηματιστήριο ενέργειας στην Ευρώπη - ertnews.gr
[4] Ποσό Φταίνε οι Ρώσοι για τις Υψηλές Τιμές Αερίου στην Ευρώπη;
[5] Πως τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια έσωσαν την χώρα από τις μεγάλες αυξήσεις του φυσικού αερίου το 2021
[6] Ψαλίδι 25% στην προμήθεια ρωσικού αερίου στην Ελλάδα | Capital
[Εικόνα 2] Η «απάτη του αιώνα» με το εμπόριο ρύπων | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Οι μαυραγορίτες της ενέργειας και τα «πλαφόν» της υποκρισίας (μέρος 2ο)
Στέφανος Πράσσος*
Συνέχεια από το 1ο μέρος
Αυτό είναι το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας το οποίο δεν λειτουργεί με κανέναν κανόνα εκτός από αυτόν της κερδοσκοπίας/αισχροκέρδειας των συμμετεχόντων και κυρίως των παραγωγών ενέργειας που είναι τέσσερις συνολικά ενεργειακοί όμιλοι οι οποίοι μάλιστα έχουν καταγγελθεί από πολλές πλευρές για δημιουργία Καρτέλ. Έτσι βλέπουμε ότι δεν ισχύει ούτε καν ο κανόνας Προσφοράς και ζήτησης αφού όλο το προηγούμενο διάστημα ενώ η ζήτηση (κατανάλωση) έπεφτε οι τιμές ανέβαιναν στα ουράνια! Επίσης αν παρακολουθήσουμε χρονικά την αύξηση των τιμών θα δούμε να ανεβαίνουν οι τιμές κατά 10% ημερησίως, για ένα διάστημα στο οποίο οι τιμές του Φυσικού αερίου έπεφταν. Ακόμα, σε μια μόνο μέρα (22/7/2022) ανέβασαν τις τιμές κατά 30% επειδή οι μετεωρολόγοι πρόβλεψαν καύσωνα για τις επόμενες μέρες!!!
Εικόνα 1. Μέσα σε μια νύχτα αύξησαν 29,3% το ρεύμα οι μαυραγορίτες του Χρηματιστηρίου επειδή η ΕΜΥ προέβλεψε καύσωνα! (energia.g 22/7/22)
Εδώ γίνεται φανερό ότι οι μαυραγορίτες των Ενεργειακών ομίλων έχουν όλα τα μέσα στη διάθεσή τους και την ευλογία της ΕΕ και των Κυβερνήσεων για να κατακλέβουν τα ισχνά εργατικά και λαϊκά εισοδήματα βγάζοντας αμύθητα κέρδη.
Μπορούμε να τους σταματήσουμε;
Μια πρόσκαιρη λύση θα ήταν η ΔΙΑΤΙΜΗΣΗ! Διατίμηση ξεχωριστά ανά καύσιμο με βάση τα πραγματικά κόστη συν ένα εύλογο κέρδος. Διατίμηση και στην ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται με φυσικό αέριο στη βάση του πραγματικού κόστους αγοράς και όχι την χρηματιστηριακή τιμή στο TTF. Διατίμηση και στη λιανική με βάση τις τιμές αγοράς από τη χονδρική.
Οι μαυραγορίτες με τα «λευκά κολάρα» και οι «νεοφιλελεύθερες διατιμήσεις»
Όμως μόνο στο άκουσμα της λέξης διατίμηση οι θιασώτες της «ελεύθερης αγοράς» βγάζουν «φλίκτρες»! Θεωρούν ότι είναι μέτρο κομμουνιστικό, ή όπως λένε «Σοβιετοποίησης της οικονομίας» και έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τις ιδεολογικές και πολιτικές τους αρχές….
Έλα όμως που οι ίδιοι όταν βρουν τα ζόρια ή έχουν άλλου είδους οφέλη εφαρμόζουν κανονικά τη Διατίμηση αν και αποφεύγουν να την ονομάσουν!
Εικόνα 2. Σκίτσο του Γιάννη Δερμεντζόγλου από το TVXS - TV Χωρίς Σύνορα
Διατίμηση επέβαλε ο Μητσοτάκης σε όλες τις μορφές ενέργειας παίρνοντας το «δικό του μερτικό» για να χρηματοδοτεί απ` ευθείας τους Ενεργειακούς ομίλους και το παρουσιάζει μάλιστα, για ψηφοθηρικούς λόγους, ως «επιδότηση των καταναλωτών ηλεκτρικής Ενέργειας».
Συγκεκριμένα για τον Μήνα Σεπτέμβριο όπου οι τιμές λιανικής, που ανακοίνωσαν οι Πάροχοι στις 20 Αυγούστου, κυμαίνονται από 650 έως και 1.100 Ευρώ ανά μεγαβατώρα η Κυβέρνηση της ΝΔ επιδότησε απευθείας τους παρόχους, μέσω δήθεν επιδοτήσεων στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις, με 1,9 δις Ευρώ! Από αυτά το 1,3 δις Ευρώ προέρχονται από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ) και το 0,6 δις από τον κρατικό προϋπολογισμό. Όμως στην ουσία ολόκληρη αυτή η χρηματοδότηση προέρχεται από τους ίδιους τους καταναλωτές μέσω των παραφουσκωμένων λογαριασμών ρεύματος. Πως;
Το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ) το οποίο σήμερα έχει πάνω από δυο δις Ευρώ τροφοδοτείται από:
- Τα δικαιώματα εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) που προέρχονται από το Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο Ρύπων. Με πρόσφατη απόφαση του ΥΠΕΝ αυξήθηκε για τέταρτη φορά από τις αρχές του 2021 το ποσοστό των δικαιωμάτων (από 25% σε 75%) που εισρέει στο ΤΕΜ.[1] Αυτά όμως έχουν ενσωματωθεί ήδη και στις τιμές λιανικής αφού τα πληρώνουν αρχικά μεν οι παραγωγοί ρεύματος από ορυκτά καύσιμα αλλά τα μετακυλύουν αρχικά στη χονδρική και τελικά στους ίδιους του καταναλωτές ρεύματος ενσωματώνοντάς τις στα τιμές λιανικής.
- Σύμφωνα με νόμο που ψήφισε η Κυβέρνηση τελευταία, τα λεγόμενα υπερκέρδη των παραγωγών Ηλεκτρικής Ενέργειας μεταφέρονται στο ΤΕΜ. Δηλαδή η κυβέρνηση επέβαλε διατίμηση στους παραγωγούς «με βάση το κόστος παραγωγής και τα εύλογα κέρδη που τους ανήκουν» και την ονόμασε «Ρυθμιζόμενη Τιμή Εσόδων Παραγωγών». Τα υπόλοιπα, μέχρι την τιμή πώλησης Η)Ε στη χονδρική, εισρέουν στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης. Τα έσοδα αυτά είναι τεράστια αφού όπως προαναφέραμε η παραγωγή από λιγνίτη έχει κοστολογηθεί στα 208 ευρώ, από ΑΠΕ στα 85 ευρώ, από υδροηλεκτρικά στα 110 ευρώ η MW/h ενώ η τιμή στη χονδρική τον Μήνα Αύγουστο έκλεισε κοντά στα 450 ευρώ η MW/h. Αν κάνουμε τις αφαιρέσεις θα δούμε εξωφρενικά ποσά να εισρέουν στο ΤΕΜ παρότι πάλι αφήνει τεράστια υπερκέρδη στους παραγωγούς αφού π.χ στα υδροηλεκτρικά η διατίμηση μπαίνει στα 110 MW/h όταν το κόστος παραγωγής κυμαίνεται από 10 έως 20 ευρώ ανά MW/h.[2] Το ίδιο ισχύει για τις ΑΠΕ που παράγουν τσάμπα ρεύμα ενώ επιδοτούνται από 40 μεριές!
- Από τον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ), ο οποίος επιδοτεί τους παραγωγούς ΑΠΕ και παλιότερα ήταν ελλειμματικός, σήμερα έγινε πλεονασματικός και έχουν μεταφερθεί στο ΤΕΜ πάνω από 1 δις ευρώ![3] Αυτά μόνο από τα «υπερέσοδα» που έχουν προκύψει από τον Ιούλιο του 2021 έως τον Μάιο του 2022 (δεκάμηνο). Οι εκτιμήσεις τουΔιαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων Προέλευσης (ΔΑΠΕΕΠ) είναι ότι κλείνοντας το 2022 ο ΕΛΑΠΕ θα έχει πλεόνασμα 2.330 δις Ευρώ!!! Κι αυτά μεταφέρονται στο ΤΕΜ που άνετα μπορεί να μετονομαστεί από Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης σε Ταμείο Επιδοτήσεων Μητσοτάκη
Εικόνα 3. Ο ΕΛΑΠΕ πλέον έχει τεράστια πλεονάσματα. Γιατί δεν καταργείται το ΕΤΜΕΑΡ;
Έχουμε όμως και επιδοτήσεις, για τον μήνα Σεπτέμβριο, 0,6 δις ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό τα οποία είναι ψίχουλα σε σχέση με τα έσοδα που είχε ο προϋπολογισμός την ίδια περίοδο από ΦΠΑ και Ειδικά Τέλη Καυσίμου. Αναφερόμαστε μόνο σε αυτά που προέρχονται αποκλειστικά από την άνοδο των τιμών του Ηλεκτρισμού. Γενικότερα τα επιπλέον έσοδα του προϋπολογισμού από την άνοδο των τιμών έχουν ξεπεράσει ήδη τα 6 δις ευρώ. Απόδειξη ότι, όπως ανακοίνωσε η Κυβέρνηση για την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2022, παρουσιάστηκε πλεόνασμα 10 εκατομμυρίων ευρώ έναντι του στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 5,942 δις ευρώ!!! Μόνο τον Μήνα Αύγουστο τα έσοδα ανήλθαν σε 1,4 δις Ευρώ αυξημένα κατά 36% έναντι του στόχου.[4] Και το καλύτερο; Αυτή την τερατώδη αύξηση των τιμών της ενέργειας των τροφίμων κλπ που φέρνει αντίστοιχη αύξηση των κρατικών εσόδων από την έμμεση φορολογία την ονόμασαν οι άθλιοι «ΑΝΑΠΤΥΞΗ της Ελληνικής οικονομίας» ……
Την ώρα που γράφεται το άρθρο ανακοινώθηκαν από τους παρόχους οι νέες τιμές ρεύματος που θα ισχύσουν τον μήνα Οκτώβρη μειωμένες κατά 25% λόγω και της μείωσης των τιμών στη Χονδρική. Η κυβέρνηση επίσης ανακοίνωσε επιδοτήσεις συνολικού ύψους 1,1 δις ευρώ εκ των οποίων το ένα δις θα προέρχεται από πόρους του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης και το 0,1 δις από τον κρατικό προϋπολογισμό. Έτσι μπορεί να έχει, σύμφωνα με τις κυβερνητικές δηλώσεις, άλλο ένα τουλάχιστον δις στο ΤΕΜ και πολλαπλά κρατικά έσοδα από τους αυξημένους έμμεσους φόρους και ταυτόχρονα να δείχνει κοινωνικό πρόσωπο αφού επιδοτεί τις τιμές του ρεύματος, άσχετα αν τα λεφτά προέρχονται από τις τσέπες των ίδιων των καταναλωτών….
Συμπερασματικά η κυβέρνηση, λειτουργώντας κι αυτή ως μαυραγορίτης στην Ενέργεια, αντί να πάρει πολιτικές πρωτοβουλίες για να μειώσει δραστικά της τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας προτιμάει να τις κρατάει υψηλές και με τα τεράστια έσοδα που εισπράττει για να κάνει δήθεν και κοινωνική πολιτική! Όμως όσο και αν θέλουν να κοροϊδέψουν το Λαό είναι ολοφάνερο ότι τα εργατικά και λαϊκά στρώματα, παρά τις επιδοτήσεις, πληρώνουν δυο τρεις και τέσσερις φορές πιο ακριβά το ρεύμα σε σχέση με τα περσινά τιμολόγια. Κερδισμένοι πολλαπλά από αυτή τη μαύρη αγορά στην Η)Ε βγαίνουν οι Βιομήχανοι παραγωγοί ενέργειας, οι «αεριτζήδες» των ΑΠΕ, οι έμποροι και οι πάροχοι αφού ανεβάζουν, χωρίς κανέναν έλεγχο, όσο θέλουν τις τιμές, βγάζοντας αμύθητα κέρδη και Υπερκέρδη.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά συνεχίζουν να επιδοτούν τους παραγωγούς ΑΠΕ και μέσω των λογαριασμών του ρεύματος από τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις (ΕΤΜΕΑΡ- ΥΚΩ). Το ΕΤΜΕΑΡ (Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων) έπρεπε να είχε καταργηθεί αφού ο ΕΛΑΠΕ (Ειδικός Λογαριασμός ΑΠΕ) έχει πλεόνασμα για φέτος 2,3 δις τα οποία μπαίνουν στο Ταμείο Επιδοτήσεων Μητσοτάκη (ΤΕΜ). Οι ΥΚΩ (Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας) επίσης έπρεπε να καταργηθούν αφού έχει εκλείψει ο λόγος για τον οποίον επιβλήθηκαν και ήταν η επιδότηση μέσω των λογαριασμών του ακριβού ρεύματος που παράγοντας στα νησιά λόγω της λειτουργίας πετρελαϊκών μονάδων. Όμως πλέον έχει γίνει η διασύνδεση της Κρήτης με το Ηπειρωτικό σύστημα και έχουν το ίδιο κόστος με όλη την υπόλοιπη Χώρα. Αντί να τα καταργήσουν όμως πρόσφατα σχεδόν τα τριπλασίασαν από 0,69 λεπτά στα 1,7 λεπτά του ευρώ ανά κιλοβατώρα.[5]
Υπάρχουν πολλές προτάσεις που θα μπορούσαν να βελτιώσουν την κατάσταση και να ανακουφίσουν κάπως τα νοικοκυριά, όπως είναι η διατίμηση, η μείωση του ΦΠΑ και του Ειδικού φόρου κατανάλωσης, Η κατάργηση ΕΤΜΕΑΡ και ΥΚΩ, η αλλαγή του Ενεργειακού μίγματος κ.α
Όμως η «ρίζα του κακού» βρίσκεται πίσω, στις ταξικές πολιτικές της ΕΕ και των Κυβερνήσεων που αφορούν τη λεγόμενη Απελευθέρωση Αγοράς Ενέργειας, τις ιδιωτικοποιήσεις των δημοσίων φορέων Ενέργειας και την αθρόα είσοδο στην Ηλεκτρική Ενέργεια των κερδοσκόπων, των εμπόρων και των ιδιωτικών Ενεργειακών Ομίλων που μετέτρεψαν ένα κοινωνικό αγαθό σε αγοραίο εμπόρευμα.
Απέναντι σ` αυτή την κοροϊδία της Κυβέρνησης και του διευθυντηρίου της ΕΕ όπου γίνεται ακόμα μια τεράστια αναδιανομή εισοδήματος εις βάρος της εργατικής τάξης και των λαϊκών νοικοκυριών που δυστυχώς ακόμα δεν κατάφερε να δημιουργηθεί ένα κίνημα αντίστασης αντίστοιχο της επίθεσης που δεχόμαστε.
Χρειάζεται άμεσα να δημιουργηθεί ένα Νέο Παλλαϊκό, κοινωνικό μέτωπο Εργαζομένων- Αγροτών –Κτηνοτρόφων – Λαϊκών καταναλωτών ρεύματος και Πολιτών που αγωνίζονται για την προστασία του Περιβάλλοντος.
Με πολύμορφους, μαζικούς και δυναμικούς αγώνες απαιτήσουμε:
Κατάργηση όλων των Χρηματιστηρίων που διαμορφώνουν τις τιμές στην Ηλεκτρική Ενέργεια (Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας, Ευρωπαϊκό Χρηματιστήριο ρύπων και χρηματιστήριο Φυσικού αερίου)
Το ρεύμα σε όλους τους τομείς (Παραγωγή, Μεταφορά, Διανομή και Εμπορία) να παρέχεται αποκλειστικά από μια Δημόσια εταιρεία η οποία θα βρίσκεται διαρκώς κάτω από κοινωνικό και εργατικό Έλεγχο. Κανένας ιδιώτης, κανένας κερδοσκόπος να μην συμμετέχει στον τομέα της Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Να αγωνιστούμε για μια Εταιρεία Ηλεκτρισμού αποκλειστικά δημόσια, 100%, ενιαία και καθετοποιημένη κάτω από εργατικό και κοινωνικό έλεγχο, προσανατολισμένη αποκλειστικά στα λαϊκά συμφέροντα. «Ρεύμα φθηνό για όλο το λαό». Επανεθνικοποίηση-Κρατικοποίηση ολόκληρου του Ηλεκτρενεργειακού τομέα. Μια πραγματικά Δημόσια Εταιρεία που θα πρωτοστατήσει στη νέα εποχή της Ηλεκτρικής Ενέργειας χρησιμοποιώντας όλες τις σύγχρονες μορφές ενέργειας με σεβασμό στην αειφορία και την προστασία του Περιβάλλοντος.
Στον αγώνα για πλήρη κοινωνικοποίηση του αγαθού της Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Κοζάνη 27/9/2022
Στέφανος Πράσσος*
Εκπρόσωπος της «Αριστερής Συμπόρευσης για την Ανατροπή στη Δυτική Μακεδονία»
Πηγές αναφοράς
[1] Δικαιώματα ρύπων: που πάνε 2 δις ευρώ από την ανακατανομή εσόδων - ECOPRESS
[2] https://energypress.gr/news/panagiotakis-ypervolika-ta-plafon-gia-tis-lignitikes-monades-kai-ta-ydroilektrika
[3] https://energypress.gr/news/eletaen-ta-aiolika-parka-den-ehoyn-yperkerdi-epidotoyn-toys-katanalotes-ehontas-epistrepsei
[4] Προϋπολογισμός: Πρωτογενές πλεόνασμα 10 εκατ. ευρώ αντί έλλειμμα 6 δισ. στο οκτάμηνο