ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΛΛΕΙΟΥ ΤΩΝ ΜΑΒΕ ΣΕ ΑΡΔΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΟ
Αγαπητέ κ. Αγραφιώτη,
Στην μεσημβρινή ραδιοφωνική σας εκπομπή της Τρίτης 23 Σεπ. 2014 στο ραδιοσταθμό WEST RADIO ο προσκεκλημένος σας Αντιπεριφερειάρχης Οικονομικών κ. Κεχαγιάς Φώτης, μεταξύ των πολλών αναφορών του συμπεριέλαβε...
και το «όραμά του» για την αξιοποίηση του χώρου του επιφανειακού μεταλλείου των ΜΑΒΕ ως ενδιάμεσης δεξαμενής νερού, μετά δηλ. την άντληση νερού από την τεχνητή λίμνη του Ιλαρίωνα που κατασκευάστηκε από τη ΔΕΗ ΑΕ για τη λειτουργία του ομώνυμου υδροηλεκτρικού σταθμού. Συγκεκριμένα, πρότεινε να χρησιμοποιηθεί το νερό από τη δεξαμενή-μεταλλείο των ΜΑΒΕ για την άρδευση γεωργικών εκτάσεων, κατάντη της λίμνης του Ιλαρίωνα, στις γεωργικές εκτάσεις της περιοχής Τσιαρτσιαμπά- κι όχι μόνο, ακούστηκε μέχρι και η περιοχή της Εορδαίας- μάλιστα δε αναφέρθηκε σε αρδεύσιμες εκτάσεις περίπου διακοσίων χιλιάδων στρεμμάτων. Επειδή στη ρύμη του λόγου του αναφέρθηκε από τον κ. Κεχαγιά Φ. το όνομά μου και προς αποφυγή πιθανών παρεξηγήσεων, θεωρώ απαραίτητο να σας ενημερώσω για τα ακόλουθα:
1) Δεν συμφωνώ με τη γενικόλογη αναφορά στο «όραμα» του κ. Κεχαγιά Φώτη για το προαναφερθέν ζήτημα στην έκταση και στην περιοχή που αναφέρεται, η οποία μάλιστα γειτονεύει με την τεχνητή λίμνη του Πολυφύτου.
2) Είναι γνωστό πως μετά από ενέργειες του τ. Δημάρχου Σερβίων κ. Κωνσταντόπουλου Βασ. η ΔΕΗ ΑΕ αποφάσισε να χρηματοδοτήσει την εκπόνηση μελέτης προϋπολογισμού 200.000 ευρώ για την ανάπτυξη αρδευτικού έργου στην περιοχή Καμβουνίων με νερό προερχόμενο μέσω άντλησης από την τεχνητή λίμνη του Ιλαρίωνα. Σύμφωνα με πληροφορίες η περιοχή των υπό άρδευση εκτάσεων περιλαμβάνει τα αγροκτήματα των κοινοτήτων Φρουρίου, Τρανοβάλτου, Λαζαράδων και Ελάτης, δηλ. δεν περιλαμβάνεται χωρίς να παρέχεται επαρκής εξήγηση, η αντίστοιχη περιοχή της κοινότητας Μικροβάλτου, στην οποία ανήκει η κτηματική έκταση του επιφανειακού μεταλλείου των ΜΑΒΕ και η οποία γειτονεύει άμεσα με την περιοχή της κοινότητας Τρανοβάλτου. Στα πλαίσια, λοιπόν, της εκπόνησης της υπόψη μελέτης πρότεινα, όπως μπορεί εύκολα κανείς να διαπιστώσει από σχετικό δημοσίευμα της ιστοσελίδας του πολιτιστικού και μορφωτικού συλλόγου Μικροβαλτινών Κοζάνης www. mikrovalto.gr(άρθρο του Βαγγ. Παπαδόπουλου με τίτλο «Νέοι αγρότες», Τετάρτη 27/08/2014), να εξεταστεί η δυνατότητα χρήσης του νερού των μεταλλείων των ΜΑΒΕ στο αρδευτικό των Καμβουνίων και της σκοπιμότητας χρήσης του μεταλλείου ως ενδιάμεσου ταμιευτήρα με τελικό σκοπό να δοθεί η δυνατότητα άρδευσης και των γεωργικών εκτάσεων της κοινότητας Μικροβάλτου σε απόλυτα υψόμετρα ίσως έως και 800μ. Την πρότασή μου αυτή, δηλ. την ένταξη του μεταλλείου των ΜΑΒΕ στο αρδευτικό των Καμβουνίων- και μόνο- ανέφερα στα τέλη Αυγούστου 2014 και στον κ. Κεχαγιά Φώτη σε τυχαία και ολιγόλεπτη συνάντησή μας στην κεντρική πλατεία της Κοζάνης. Θεωρώ βέβαιο ότι γι αυτό έγινε η αναφορά εκ μέρους του στο όνομά μου στη ραδιοφωνική σας εκπομπή.
3) Αναφερόμενοι, ωστόσο, στην ουσιαστική πλευρά του θέματος πρέπει να τονιστούν τα ακόλουθα στοιχεία:
-Στο εγκαταλειμμένο επιφανειακό μεταλλείο των ΜΑΒΕ μετά από 20ετή περίοδο αδρανείας έχει διαμορφωθεί λίμνη νερού με στάθμη που βρίσκεται στο απόλυτο υψόμετρο περίπου 503μ., όπως προκύπτει από σχετική εικόνα του διαδικτύου με ημερομηνία 22/03/2014, ενώ το ελάχιστο υψόμετρο της φυσικής επιφανείας στο όριο της εκσκαφής του μεταλλείου ανέρχεται περίπου σε υψόμετρο 585μ. και το υψόμετρο του πυθμένα του μεταλλείου στο βαθύτερο σημείο του στα 482μ. περίπου. Τούτο σημαίνει ότι το υδρολογικό ισοζύγιο του μεταλλείου είναι θετικό, ωστόσο δεν είναι δυνατό να υπολογιστεί το ετήσιο ισοζύγιο διότι πρέπει να γίνουν συστηματικές επιτόπου δοκιμές άντλησης και μετρήσεις. Σε κάθε, όμως, περίπτωση πρόκειται για σημαντικές ποσότητες νερού, που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν μέσω άντλησης και επακόλουθης ανάμιξης για προφανείς λόγους στην τελική δεξαμενή-ταμιευτήρα, με τις ποσότητες νερού που θα αντλούνται από την τεχνητή λίμνη του Ιλαρίωνα.
-Το απόλυτο υψόμετρο της στάθμης του νερού στη λίμνη του Ιλαρίωνα βρίσκεται περίπου στα 360μ., ωστόσο για να προωθηθεί με άντληση στο μεταλλείο των ΜΑΒΕ πρέπει να ανυψωθεί υποχρεωτικά μέχρι το απόλυτο υψόμετρο των 605μ. περίπου, λόγω της υφιστάμενης διαμόρφωσης του φυσικού εδάφους για να καταλήξει σε στάθμη νερού του μεταλλείου στα 503μ., όπως προαναφέρθηκε. Η διαδικασία αυτή επαυξάνει προφανώς το κόστος άντλησης.
-Η αξιοποίηση του νερού των μεταλλείων των ΜΑΒΕ στο αρδευτικό έργο των Καμβουνίων, δηλ. του νερού που εισρέει στο όρυγμα από τα πετρώματα των πλευρικών πρανών και τις βροχο-χιονοπτώσεις, θα επιφέρει σημαντική εξοικονόμηση δαπανών για άντληση λόγω της υψηλότερης στάθμης άντλησης κατά 143μ. περίπου μεταξύ μεταλλείου ΜΑΒΕ και λίμνης Ιλαρίωνα καθώς, επίσης, του μικρότερου μήκους αγωγού κατά 3,2 ΚΜ, όση δηλ. είναι η απόσταση από την περιοχή του φράγματος Ιλαρίωνα μέχρι το μεταλλείο των ΜΑΒΕ. Τούτο πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη για τη θέση και τη χωρητικότητα της τελικής δεξαμενής του αρδευτικού έργου για την περιοχή αυτή. Τελικά αναμένεται να βελτιωθεί σημαντικά η οικονομικότητα της λειτουργίας του αρδευτικού των Καμβουνίων, εάν και εφόσον προχωρήσει η υλοποίηση ενός τέτοιου έργου.
-Ενδέχεται, ωστόσο, να αποδειχθεί ότι η άντληση νερού από τη λίμνη του Ιλαρίωνα και η αποθήκευσή του στο μεταλλείο των ΜΑΒΕ με απόλυτο υψόμετρο στάθμης μεγαλύτερο των 503μ., ώστε να αυξηθεί η ενεργή χωρητικότητα, να αποδειχθεί αντιοικονομική ή/και επιβλαβής για την ευστάθεια των πρανών του μεταλλείου, λόγω π.χ. σημαντικών διαρροών από τα πλευρικά πρανή του μεταλλείου κ.ο.κ. Τούτο αποτελεί θέμα ειδικής διερεύνησης, διότι σχετίζεται με θέματα τεκτονικής των πετρωμάτων του μεταλλείου, τις διενεργηθείσες ανατινάξεις κατά την περίοδο εκμετάλλευσης του μεταλλείου κ.λ.π.
-Η ένταξη του μεταλλείου των ΜΑΒΕ στο αρδευτικό των Καμβουνίων θα αποτρέψει οριστικά την μετατροπή του μεταλλείου σε χώρο αποθήκευσης τοξικών αποβλήτων, όπως, ίσως επιθυμούν κάποιοι ενδιαφερόμενοι, εάν κρίνουμε από το γεγονός των περιοδικών αναφορών που βλέπουμε στο διαδίκτυο.
4) Η εγκατάσταση και λειτουργία του αρδευτικού των Καμβουνίων αποτελεί την έσχατη ευκαιρία και το βασικότερο όρο για την επιβίωση των εναπομεινάντων κατοίκων της περιοχής, γιατί όχι και την επιστροφή κι άλλων ιδιαίτερα των νέων. Θα παράσχει τη δυνατότητα να παραμείνουν στον τόπο τους και να ορθοποδήσουν οικονομικά μετά τη λαίλαπα από την οριστική διακοπή λειτουργίας των ΜΑΒΕ καθώς και την υποτυπώδη, αναιμική κι ως ένα σημαντικό βαθμό ανορθόδοξη μεταλλευτικά λειτουργία των λατομείων μαρμάρου Τρανοβάλτου μεσούσης της οικονομικής κρίσης. Ως καταγόμενος από το Μικρόβαλτο γνωρίζω από πρώτο χέρι τις πραγματικές συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί σήμερα στην περιοχή, θεωρώ δε πως κανείς δεν έχει το δικαίωμα στη χώρα μας να «στραγγίσει» τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους της περιοχής και να τους κατευθύνει σε άλλες περιοχές. Στην προκειμένη δε περίπτωση τα υπόγεια και μετεωρικά νερά της περιοχής, που συγκεντρώνονται στο μεταλλείο των ΜΑΒΕ, αποτελούν σημαντικότατο οικονομικό πόρο για αξιοποίηση στο αρδευτικό των Καμβουνίων, που μπορεί και πρέπει, πλέον, να υλοποιηθεί κατά προτεραιότητα μετά την κατασκευή της τεχνητής λίμνης του Ιλαρίωνα.
Μετά τα πιο πάνω είναι φανερό πως οι αρμόδιοι αιρετοί εκπρόσωποί μας στην τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση πρέπει να ενσκύψουν με ενάργεια, σοβαρότητα και ρεαλισμό, αξιοποιώντας κατάλληλα την επιστημονική γνώση για την ταχύτατη προώθηση της επίλυσης των προβλημάτων που έχουν προκύψει στην περιοχή των Καμβουνίων στα πλαίσια της μακρόχρονης δεινής οικονομική συγκυρίας. Σε αντίθετη περίπτωση προβλέπεται σύντομα να δούμε και στην περιοχή μας ερημωμένα χωριά-χωριά «φαντάσματα», όπως έγινε τούτο κατά το παρελθόν σε πολλές άλλες περιοχές της χώρας μας.
ΧΡΗΣΤΟΣ Γ. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ, τ. Δ/ντης ΔΛΚΔΜ/ΔΕΗ ΑΕ
ΛΕΥΚΟΒΡΥΣΗ 24 Σεπ. 2014