Ἀ ρὰ πιδίμ’ πααίνου κι ἔρχουμι, κλώθουμι κι γυρνιοῦμι κι οὕλου στοὺ χουργιὸ εἶμι. Κάθουμι κι σκέφτουμι, ἅμα δὲν κοιμοῦμι ὅλ’ τς παλιοί μας. Παίρου μὶ ν’ἀράδα τὰ σπίτχια και στς δγυὸ τς μαχαλάδις κι θυμοῦμι πόσ’ παποῦδις ἀγνώρσα. Τς λέου ὅλ’ μὶ τὰ οὐνόματα τς.
Νὰ σὶ πῶ νὰ καταλάβς ἕνας παπποῦς οὐγδουντάρς τοὺ 1940 εἶχι γηννθεῖ τοὺ 1860 κι ἕνας ἰνηνηντάρς τοὺ 1850!
Τώραϊας σὰν τὶ θυμήθκα λές; Τς μανάρις τς γίδις ποὔχαμι πρῶτ’ στοὺ χουργιό. Ὕστιρα εἶχαν κι ἄλλ’, μέχρι π’γίνκι οὑλόκληρου κουπάδ’. Μανάρις ἴλιγάμι τς γίδις π’κρατούσαμι στοὺ σπίτ’ κι μανάργια ἴλιγάμι τ’ἀρνιά, π’βουσκούσαμι τοὺ καλουκαίρ’.
Νοίκιαζαν κα’ τοὺ 1959 στοὺ τρανό μας τοὺ σπίτ’, στοὺ πέρα τοὺ δουμάτιου ἀποὔχει κι τζιάκ’, ἡ Ἀπουστουλάκς ἡ Ζυγούρς ἀπ’ τὰ Σέρβγια μὶ τοὺν ἀδιρφότ’. Αὐτοὶ εἶχαν πριουνουκουρδέλλα κι ἔφκιαναν δλιὲς ξυλουργικές. Εἶχαν ‘νκουρδέλλα ἀπάν’ στ’ παπποῦ τ’Λοιπὸν τ’Τζιώνα στοὺ παλιὸ τοὺ σπίτ’ γειτουνιὰ μὶ τ’Τράτσα, τ’ΤσακνἈντρέα, τ’Τζιαντουϊάνν’ κι τ’ ἀδιρφοῦμ’ τ’Πουστόλ’. Ὅταν ἔφυγαν, πούλτσαν ‘νκουρδέλλα στὰ πιδγιὰ τς Χαρίσινας. Σιαὐτὸ τοὺ σπίτ’ ἔρχουνταν ὕστιρα ἡ Δημητράκς ἡ καλαντζῆς ἀπ’ τ’Λουζιανὴ κιἀγάνουναν μὶ τὰ πιδγιάτ’ τὰ μπακούργια μας. Ἡ Δημητράκς, ἀγαθὸς ἄνθρουπους, κοιμοῦνταν πουλλὲς φουρὲς στοὺ θκό μας τοὺ σπίτ’. Ἰμένα μ’ἴλιγι Χρηστάκινα. Ἡ Βασίλτς ἡ γιόςτ’ ἔψιλνι κι ὕστιρα γίνκη παπᾶς ζνΚουζάν’.
Ἡ Ἀπουστουλάκς στὰ Σέρβγια εἶχαν μανάρις γίδις ἀποὺ καλὴ ράτσα. Δὲν ἦταν ντίπ μαλτέζκις-βιλτιουμένις, ἀλλὰ ἦταν μστριώτκις, εἶχαν καλὸ μαστάρ’ κι ἔβγαναν καλὸ γάλα. Ἅμα γένντσαν οἱ γίδις τς μᾶς ἴφιραν ἕνα κατσκούλ’ μαρτζιλάτου. Ἰμεῖς τοὺ τράνιψάμι μὶ τοὺ μπιμπιρό. Γίνκι καλὴ γίδα. Μᾶς γένντσι ‘μπρώτ’ τ’χρουνιὰ τ’Μιγάλ’ Πέφτ’ τ’χαραή. Ἅμα ζουρίσκι νὰ γηννήσ’ μᾶς ἔφυγι ἀπ’ τ’ἀχούρ’ κι πῆγι κάτ’ στὰ νουχτάργια κα’ ‘νΤρανὴ τ’Βρύσ’. Ἰμεῖς ‘νἔψαζάμι παντοῦ. Τιλικῶς ‘νἄμπλαξάμι. Μέσ’ σὶ μνιὰ νιρουφαϊὰ γένντσι δγυὸ κατσκούλια. Καλὰ π’δὲν ‘νἄμπλαξι καμνιὰ ἀλούπου νὰ μᾶς τὰ γραβαλίσ’. Τἄδουσάμι στς θκοί μας, ἕνα στοὺν παπποῦ τοὺ Ζιώγα κι ἕνα στοὺ μπαρμπαΜιχάλ’.
Βγῆκι καλὴ μανάρα ἡ θκή μας. Νἔπιρνέτι μὶ τοὺ σκνὶ κι τ’βουσκούσιτι σιαπὰν κα’ τὰ παλιὰ τ’ἀμπέλια. Φόντας ‘νἴλιγάμι Μαρίκα, μᾶς ἄκουγι κι βέλιαζι. Ἰκεῖ εἶχι ζίγρις, βατσινιές, καραγάτσια, κουρουμπλιές, τσαπουρνιὲς κι ἕνα σουρὸ βλαστάργια. Ἔπιρνέτι κι ψουμὶ κουντά σας, ἅμα πνούσιτι νὰ τρῶτι. Μ’ἴλιγι ἡ Βασίλτς, «μάννα, βάλι μας λίγου παραπάν’ ψουμὶ γιατ’ἔρχουντι κι ἄλλα πιδγιὰ ἰκεῖ σιαπάν’ κι ἅμα δὲν ἔχν’ νὰ φᾶν νὰ τὰ δίνουμι κι αὐτὰ ἀ κι νὰ μὴν τρῶμι μόνου ἰμεῖς κι μιτροῦν τς χαψιές μας». Μνιὰ φουρὰ βουσκούσιτι τ’ἀρνιὰ σιαπέρα κα’ τὰ Μαυρόϊα, παρακάτ’ ἀπ’ τς Στινοῦρις κι παραπάν’ ἀπ’ τς Μάρους τοὺν Βυρὸ κι γὼ σᾶς εἶχα βάλ’ δγυὸ λειτουργιές. Τ’μνιὰ σᾶς ‘νἔφαγι ἕνας Τρανὸς κι ‘τδεύτηρ’ τ’γκύλτσιτι κι σᾶς ἔπισι μέσα σι ἕνα μκρὸ Βυρό. Ὅμους ‘νἔβγαλέτι κι ν’ἔφαγέτι, ἀφοῦ πνούσιτι. Ἅμα ἔρχουσάσταν ἀπ’ τ’βουσκὴ ‘νἀρμιγιέτι κιόλα, τὄβραζέτι κι τοὔπνιτι ἢ τὄφκιανέτι παπάρα.
Ὢχ μάνναμ’ καλή, σὰν τὶ δουκιοῦμι κι γώ; Φτουχὰ χρόνια. Καλὰ χρόνια.
Ἄει Δόξα Τουν.
παπαδγιὰ Ἀφρουδίτ’
κι ἡ γιός τς ἀρ.νι.μα.
σαββάτου 22.2.2020
