Πολλοὶ ἅγιοί μας γεύτηκαν τὸν γλυκὺ καρπὸ τῆς νηστείας. Αὐτοὶ ὡς μάρτυρες αὐτοῦ τοῦ πνευματικοῦ ἀγαθοῦ μᾶς καταθέτουν στὰ ἔργα τους αὐτὴν τὴν ἐμπειρία. Τὴν ἴδια γνωμάτευσι γιὰ τὴ νηστεία καταθέτει καὶ ὁ Κύριος, ὅταν λέγη στοὺς μαθητάς του, ὅτι «τοῦτο τὸ γένος (τῶν δαιμονίων) ἐν οὐδενὶ δύναται ἐξελθεῖν, εἰ μὴ ἐν προσευχῇ καὶ νηστείᾳ» (Μάρκου 9,29).
Δανειζόμαστε καὶ πάλι γιὰ τὸ θέμα τὰ ἀξιόπιστα φῶτα τοῦ ἁγίου Χρυσοστόμου. «Γιὰ τὸ γεγονὸς ὅτι εἶναι μεγάλη ἡ δύναμι τῆς νηστείας καὶ ἡ ψυχὴ ἔχει πολὺ κέρδος ἀπὸ αὐτὴν ἔγινε φανερὸ σὲ μᾶς ἀπὸ τὰ ἔργα τοῦ Κυρίου καὶ τῶν δούλων του. Σᾶς παρακαλῶ, λοιπόν, ἀγαπητοί μου, ἀφοῦ γνωρίζετε τὸ κέρδος τῆς νηστείας, μὴν ἀπωθῆτε τὴν πνευματικὴ ὠφέλειά σας ἐξ αἰτίας τῆς ραθυμίας. Οὔτε νὰ δυσανασχετῆτε ὅταν φθάνη ὁ καιρός της, ἀλλὰ νὰ χαίρεσθε καὶ νὰ ἀγάλλεσθε, ὅπως λέγει ὁ μακάριος Παῦλος, «ὅσο φθείρεται ὁ ἐξωτερικὸς ἄνθρωπος, τόσο ξανακαινουργιώνει ὁ ἐσωτερικός» (Β’Κορινθίους 4,16).
Διότι ἡ νηστεία εἶναι τροφὴ τῆς ψυχῆς. Ὅπως δηλαδὴ ἡ ὑλικὴ τροφὴ δυναμώνει τὸ σῶμα, ἔτσι καὶ ἡ νηστεία κατεργάζεται δυνατότερη τὴν ψυχή. Κάμνει ἐλαφρότερη τὴν ὕπαρξί της. Τὴν μεταρσιώνει σὲ πνευματικὸ ὕψος. Ἀνεβάζει τὸν λογισμό της στὰ οὐράνια. Τὴν καθιστᾶ ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἡδονὲς καὶ ἀπὸ τὶς ἀπολαύσεις τῆς ζωῆς. Ὅπως πάλι τὰ ἐλαφρὰ πλοῖα διαπερνοῦν ταχύτερα τὰ πελάγη, ἐνῶ τὰ βαρυφορτωμένα βουλιάζουν, ἔτσι καὶ ἡ νηστεία κάμνει τὸν λογισμό μας φτερωτό. Μᾶς βοηθάει ὥστε νὰ διαπεράσουμε μὲ εὐκολία τὸ πέλαγος τῆς παρούσης ζωῆς. Νὰ λαχταροῦμε τὸν οὐρανὸ καὶ τὰ οὐράνια ἀγαθά. Νὰ περιφρονοῦμε τὰ ἐπίγεια καὶ νὰ τὰ παρατρέχουμε ὡς μηδαμινότερα κι ἀπὸ τὶς σκιὲς καὶ τὰ ὄνειρα.
Ἡ μέθη καὶ ἡ πολυφαγία βαρύνοντας τὸν λογισμὸ καὶ παχαίνοντας τὴν σάρκα καθιστοῦν αἰχμάλωτη τὴν ψυχή. Τὴν πολιορκοῦν ἀπὸ ὅλες τὶς μεριές καὶ δὲν ἀφήνουν τὴν κριτικὴ δύναμι τοῦ λογισμοῦ νὰ εἶναι ὑγιέστερη. Τὴν ἐξωθοῦν νὰ κατευθύνεται πρὸς τοὺς γκρεμούς, καὶ νὰ ἐργάζεται τὰ πάντα ἐναντίον τῆς σωτηρίας.
Ἀγαπητοί μου. Ἂς μὴ φροντίζουμε ράθυμα ὅσα ἀπαιτοῦνται γιὰ τὴν σωτηρία μας, ἀλλ’ ἀφοῦ γνωρίσουμε τὰ κακὰ ποὺ γεννιοῦνται ἀπὸ τὴν ραθυμία, νὰ ἀποφεύγουμε τὴν βλάβη της».
Ἰω. Χρυσ. Εἰς Γένεσι ὁμ.Α’ ΕΠΕ 2,22-24
μτφρσ. ἀρ.νι.μα.