Αιφνιδιάζοντας ολόκληρο τον κόσμο, ακόμη και τον στενό του κύκλο στην Αγία Έδρα, ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣτ' ανακοίνωσε προσωπικά στη λατινική γλώσσα την παραίτησή του από την κεφαλή της Καθολικής Εκκλησίας, λέγοντας ότι δεν έχει πλέον την ψυχική και σωματική δύναμη να συνεχίσει την αποστολή του ως καθοδηγητής του ενός δισεκατομμυρίου καθολικών και ότι η απόφασή του αποσκοπεί «στο καλό της Εκκκλησίας».
Ο 85χρονος γερμανικής καταγωγής Γιόζεφ Ράτσινγκερ είναι ο πρώτος ποντίφικας που παραιτείται σχεδόν σε 600 χρόνια. Η θέση του Πάπα θα παραμείνει κενή από τις 20:00 (ώρα Ιταλίας) στις 28 Φεβρουαρίου και η εκλογή του νέου προκαθημένου της Καθολικής Εκκλησίας αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το Πάσχα (31 Μαρτίου).
Ηδη στους διαδρόμους του Βατικανού άρχισαν να ακούγονται τα πρώτα ονόματα για τη διαδοχή αλλά και επικρίσεις για την απόφαση του Ποντίφηκα. Σύμφωνα με τον ιταλικό Τύπο φαβορί φέρεται να είναι ο αρχιεπίσκοπος του Μιλάνου, Αντζελο Σκόλα. Δεν λείπουν όμως οι φωνές εκείνων που ζητούν ο νέος πάπας να μην προέρχεται από την Ευρώπη.
Απόλυτος αιφνιδιασμός
Την είδηση επιβεβαίωσε το Βατικανό κάνοντας γνωστό ότι ο επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας θα παραιτηθεί στις 28 Φεβρουαρίου.
Η ανακοίνωση έγινε διά στόματος του ίδιου του ποντίφικα ενώπιον καρδιναλίων κατά τη διάρκεια τελετής οσιοποίησης τριών νέων αγιών. Ο Πάπας δήλωσε πως έχοντας κατ' επανάληψη δοκιμάσει τη συνείδησή του ενώπιον του Θεού, κατέληξε με βεβαιότητα ότι λόγω της προχωρημένης ηλικίας του οι δυνάμεις του δεν είναι πλέον επαρκείς για να εκπληρώνει ως οφείλει τα καθήκοντά του.
«Γνωρίζω καλά ότι τα καθήκοντά μου, λόγω της ουσιώδους πνευματικής τους φύσης, πρέπει να εκτελούνται όχι μόνο με λόγια, αλλά και πράξεις, καθώς και προσευχή και πραγματικό πόνο. Ωστόσο, στο σημερινό κόσμο, όπου οι αλλαγές είναι τόσο ραγδαίες και τα ερωτήματα που εγείρονται για το βάθος της πίστης είναι βαθιά, για την εκτέλεση των παπικών καθηκόντων απαιτείται δύναμη τόσο πνευματική όσο και σωματική» δήλωσε ο Πάπας.Και συνέχισε λέγοντας ότι τους τελευταίους μήνες επιδεινώθηκαν οι ψυχικές και σωματικές του δυνάμεις σε τέτοιο βαθμό που πρέπει να αναγνωρίσει την αδυναμία του να εκπληρώσει τα καθήκοντα που του έχουν ανατεθεί.
«Για το λόγο αυτό, και κατανοώντας πλήρως τη σοβαρότητα της πράξης αυτή, με απόλυτη ελευθερία ανακοινώνω ότι παραιτούμαι από Πάπας, θέση την οποία μου εμπιστεύτηκαν οι καρδινάλιοι στις 19 Απριλίου του 2005, και από τις 28 Φεβρουαρίου και ώρα 20:00 η Επισκοπή της Ρώμης θα είναι κενή και θα πρέπει να συγκληθεί το Κονκλάβιο για την εκλογή νέου ποντίφικα» είπε ο 85χρονος Πάπας.
Και έκλεισε την ανακοίνωσή του λέγοντας πως θα υπηρετήσει την Εκκλησία αφιερώνοντας πλήρως τον εαυτό του στην προσευχή. «Αγαπητά αδέλφια, σας ευχαριστώ ειλικρινά για όλη την αγάπη σας και όλη τη στήριξη που μου παρείχατε. Σας ζητώ συγγνώμη για όλες μου τις αδυναμίες. Τώρα, ας εμπιστευτούμε την Αγία Εκκλησία στα χέρια του Ιησού Χριστού και ας ικετεύσουμε την Παναγία, ώστε να βοηθήσει τους καρδινάλιους ναεκλέξουν το ποντίφικα»...
Η είδηση της παραίτησης του Πάπα έκανε αστραπιαία το γύρο του κόσμο, αιφνιδιάζοντας πιστούς και κυβερνήσεις. Ο εκπρόσωπος του Βατικανού πατέρας Φεντερίκο Λομπάρντι δήλωσε ότι ο Πάπας δεν αποφάσισε να παραιτηθεί εξαιτίας «δυσκολιών στο παπικό έργο» και η κίνησή του ήλθε ως έκπληξη, γεγονός που φανερώνει ότι ακόμη και ο στενότερος κύκλος του ποντίφικα δεν γνώριζε τις προθέσεις του.
Ο πατέρας Λομπάρντι δήλωσε, επίσης, ότι ο Πάπας δεν φοβάται ένα σχίσμα στην Καθολική Εκκλησία από την παραίτησή του έπειτα από οκτώ χρόνια στην κεφαλή της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας -η οποία κλυδωνίστηκε επί των ημερών του από τα σκάνδαλα σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων από ιερείς, μία παπική ομιλία που εξόργισε τους μουσουλμάνους και ένα σκάνδαλο διαρροής εμπιστευτικών εγγράφων με πρωταγωνιστή τον προσωπικό οικονόμο του Πάπα.
Τα ονόματα στην κούρσα της διαδοχής
H πρόσφατη ανάδειξη έξι νέων καρδιναλιών στο κονκλάβιο των 120 έχει αλλάξει σημαντικά τη σύνθεση του Κολλεγίου που θα εκλέξει τον διάδοχο του Βενέδικτου ΙΣτ'. Έτσι δεν αποκλείται ο νέος επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας να προέρχεται από χώρα εκτός Ευρώπης.
Σημειώνεται ότι πάνω από το 50% των Ρωμαιοκαθολικών του πλανήτη ζει στην αμερικανική ήπειρο.
Ορισμένοι από τους βασικότερους διεκδικητές του παπικού θρόνου, σύμφωνα με μια πρώτη καταγραφή που κάνει ο ξένος Τύπος είναι:
- Ο αρχιεπίσκοπος της Νέας Υόρκης, Τίμοθι Ντόλαν. Είναι 62 ετών, εξαιρετικά δημοφιλής, επικοινωνιακός και με σημαντικό έργο στις ΗΠΑ.
- Ο γαλλόφωνος Καναδός Μαρκ Ουελέτ. Είναι 68 ετών. Μιλάει αγγλικά, ιταλικά και ισπανικά. Από τους πιο στενούς συνεργάτες του Βενέδικτου.
- Ο αρχιεπίσκοπος της Ουάσινγκτον Ντόναλντ Βερλ. Είναι 72 ετών, γνωστός θεολόγος, διανοούμενος και επικοινωνιακός.
- Ο Αρχιεπίσκοπος Μιλάνου, Αντζελο Σκόλα. Είναι 71 ετών, γιος οδηγού φορτηγού. Φιλελεύθερος στις απόψεις.
- Ο Αρχιεπίσκοπος Βιέννης Κριστόφ Σένμπορν. Είναι 67 ετών. Φιλόσοφος, ψυχολόγος, θεολόγος και «απόστολος» του απερχόμενου πάπα.
- Ο Αρχιεπίσκοπος Μανίλας Λουίς Αντόνιο Τάγκλε. Είναι 55 ετών και εξαιρετικά φανατικός των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Ο Γιόζεφ Ράτσινγκερ
Ο καρδινάλιος Γιόζεφ Ράτσινγκερ εξελέγη νέος Πάπας στις 19 Απριλίου 2005 μετά από την τέταρτη ψηφοφορία των 115 καρδιναλίων του κονκλάβιου.
Γεννημένος στη Γερμανία, είναι πολυγραφότατος, δεινός ομιλητής με κοφτερό μυαλό και δυνατή φωνή τενόρου. Υπήρξε επικεφαλής του υπουργείου Θεολογίας του Βατικανού, γνωστό επισήμως στο ευρύ κοινό ως η Επιτροπή για το Δόγμα και την Πίστη.
Ο Ράτσινγκερ ήταν ένας από τους πολύ λίγους καρδιναλίους που διορίστηκαν στη θέση αυτή πριν ο Ιωάννης Παύλος Β' αναλάβει την καθοδήγηση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Θεολόγος, απόφοιτος της Θεολογικής Ακαδημίας έγινε αρχιεπίσκοπος του Μονάχου το 1977 και τέσσερα χρόνια αργότερα έφτασε στη Ρώμη και διορίστηκε επικεφαλής της Επιτροπής για το Δόγμα και την Πίστη.
Στην πατρίδα του είναι εξαιρετικά αγαπητός για το πνεύμα του και τα γραπτά του, αλλά παράλληλα έχει και επικριτές που του καταλογίζουν ότι έχει δογματικές ιδέες και είναι λίγο απόμακρος.Γεννήθηκε και βαπτίστηκε ταυτόχρονα Μεγάλο Σάββατο του 1927 στη μικρή γερμανική πόλη Μάρκτι. Μεγάλωσε στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και στην αυτοβιογραφία του αναφέρει πώς εξαναγκάστηκε να παρακολουθήσει σχολικά σεμινάρια της χιτλερικής νεολαίας.
Προς το τέλος του Πολέμου, στρατολογήθηκε και υπηρέτησε σε συστοιχία αντιαεροπορικής άμυνας.
Πρόκειται για την πρώτη παραίτηση πάπα από την εποχή του Γρηγόριου ΧΙΙ το 1415. Επρόκειτο πάντως για παραίτηση υπό ειδικές συνθήκες με στόχο να δωθεί λύση στη διαμάχη που συγκλόνιζε τότε την καθολική εκκλησία με τρεις διεκδικητές του παπικού θρόνου και δύο έδρες μία στη Ρώμη και μία στην Αβινιόν.
Η πιο γνωστή παραίτηση είναι εκείνη του Τσελεστίνου Ε το 1294. Είχε μείνει μόνο τρεις μήνες στον παπικό θρόνο και η παραίτησή του προκάλεσε τόση εντύπωση που ο Δάντης στη Θεία Κωμωδία τον τοποθέτησε στην «Κόλαση». Πέρασε την υπόλοιπη του ζωή του στη φυλακή. Υπήρξαν και τρεις παραιτήσεις παπών πριν από το 1100 αλλά για αυτές υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία γνωστά.
Η επιστολή παραίτησης του Πάπα (στα αγγλικά)
«Dear Brothers,
I have convoked you to this Consistory, not only for the three canonizations, but also to communicate to you a decision of great importance for the life of the Church. After having repeatedly examined my conscience before God, I have come to the certainty that my strengths, due to an advanced age, are no longer suited to an adequate exercise of the Petrine ministry. I am well aware that this ministry, due to its essential spiritual nature, must be carried out not only with words and deeds, but no less with prayer and suffering. However, in today’s world, subject to so many rapid changes and shaken by questions of deep relevance for the life of faith, in order to govern the bark of Saint Peter and proclaim the Gospel, both strength of mind and body are necessary, strength which in the last few months, has deteriorated in me to the extent that I have had to recognize my incapacity to adequately fulfill the ministry entrusted to me. For this reason, and well aware of the seriousness of this act, with full freedom I declare that I renounce the ministry of Bishop of Rome, Successor of Saint Peter, entrusted to me by the Cardinals on 19 April 2005, in such a way, that as from 28 February 2013, at 20:00 hours, the See of Rome, the See of Saint Peter, will be vacant and a Conclave to elect the new Supreme Pontiff will have to be convoked by those whose competence it is.
Dear Brothers, I thank you most sincerely for all the love and work with which you have supported me in my ministry and I ask pardon for all my defects. And now, let us entrust the Holy Church to the care of Our Supreme Pastor, Our Lord Jesus Christ, and implore his holy Mother Mary, so that she may assist the Cardinal Fathers with her maternal solicitude, in electing a new Supreme Pontiff. With regard to myself, I wish to also devotedly serve the Holy Church of God in the future through a life dedicated to prayer.
From the Vatican, 10 February 2013
BENEDICTUS PP XVI»
Από ΤΟ ΒΗΜΑ