«Η ανάπτυξη στη μετά τον λιγνίτη εποχή. Μια πρόκληση στην οποία Κυβέρνηση, Αυτοδιοίκηση και Πολίτες πρέπει να απαντήσουμε θετικά», τιτλοφορείται το άρθρο δημάρχου Κοζάνης Λάζαρου Μαλούτα, στο μηνιαίο περιοδικό «Οικονομική Επιθεώρηση». Το πλήρες κείμενο:
Η λέξη ανάπτυξη, αν και χιλιοειπωμένη, ιδιαίτερα στα χρόνια της οικονομικής κρίσης, δεν παύει να αποτελεί τον μοναδικό όρο, ο οποίος εμπεριέχει όλες εκείνες τις προοπτικές, που συγκλίνουν στη δημιουργία των βέλτιστων κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών για έναν τόπο.
Πως επιτυγχάνεται η ανάπτυξη; Πώς προοδεύουμε και πάμε μπροστά; Τι πρέπει να αλλάξουμε για να πετύχουμε;
Αν οι παραπάνω αγωνίες είναι κοινός τόπος για όλους, έχουν βαρύνουσα σημασία για την Κοζάνη και τους πολίτες της, δεδομένου ότι :
- Βιώνουν εδώ και χρόνια την παρατεταμένη κρίση της απολιγνιτοποίησης, που από τον Σεπτέμβριο του 2019 έχει πλέον αποκτήσει οριστικό χρονοδιάγραμμα, με το μέλλον να φαντάζει απειλητικό
- Οι οικονομικές συνέπειες στην περιοχή μας είναι εξαιρετικά δυσμενείς καθώς, λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, επιβλήθηκε lock down από τα μεγαλύτερα σε διάρκεια στη χώρα μας
- Έρχονται αντιμέτωποι με έναν άκρατο λαϊκισμό, ο οποίος επενδύοντας στην ανασφάλεια των πολιτών απέναντι στις νέες προκλήσεις και ευκαιρίες επιδιώκει, να κρατήσει τον τόπο δέσμιο ενός προβληματικού παρελθόντος.
Μια αρχική ρεαλιστική προσέγγιση στο θέμα της αναπτυξιακής πρόκλησης επιβάλει να παραδεχτούμε ότι η απολιγνιτοποίηση είναι ήδη πραγματικότητα.
Πως αλλιώς θα περιγράφαμε το γεγονός, ότι στον ενεργειακό άξονα της Δυτικής Μακεδονίας, που δέκα χρόνια πριν συνεισέφερε στην ηλεκτροπαραγωγή από λιγνίτη σε ποσοστό της τάξης του 70%, το 2020 η συνολική συνεισφορά μόλις που ξεπερνούσε το 10% και προφανώς το 2021 το ποσοστό θα είναι μονοψήφιο.
Σήμερα η ανθρωπότητα συνειδητοποιεί τις συνέπειες της χρήσης ορυκτών καυσίμων και υιοθετεί πολιτικές περιορισμού τους. Σ΄ αυτήν την κατεύθυνση η Ευρωπαϊκή Ένωση, πρωτοστατεί με την εφαρμογή καινοτόμων πολιτικών, με στόχο την κλιματική ουδετερότητα και τη μείωση της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου.
Συνεπώς η δεύτερη παραδοχή αποτελεί τη συμφωνία ότι η κατεύθυνση, στην οποία πρέπει να κινηθούμε, είναι δεδομένη.
Αναπόφευκτα λοιπόν οδηγούμαστε και σε μια τρίτη παραδοχή, ότι η μετάβαση στη νέα πραγματικότητα, στη νέα εποχή πρέπει να είναι δίκαιη και είναι απαραίτητο να είναι ομαλή.
Είναι αναγκαία μια ολιστική προσέγγιση, προκειμένου να δημιουργηθούν ικανές συνθήκες για την επίτευξη αυτού του σκοπού. Ο σχεδιασμός θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις αλλαγές, που επέρχονται στο υφιστάμενο παραγωγικό μοντέλο, το οποίο καταρρέει. Διαφορετικά οι συνέπειες για τον ενεργειακό άξονα θα είναι καταστροφικές.
Η συνοπτική αναφορά των παραπάνω αναδεικνύει και τα σχετικά προβλήματα.
Η απολιγνιτοποίηση εξελίσσεται τάχιστα, ο σχεδιασμός για την επόμενη ημέρα έχει τουλάχιστον μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, με ορατή συνέπεια τον κίνδυνο κατάρρευσης της περιοχής, που ολοένα και πιο βίαια συρρικνώνεται πληθυσμιακά και οικονομικά. Ο χρόνος λοιπόν δεν είναι σύμμαχός μας.
Εμείς απαντούμε θετικά στην πρόκληση της μετάβασης σε αντίθεση με εκείνους, που συνεχίζουν να πορεύονται προσποιούμενοι, ότι η απολιγνιτοποίηση συμβαίνει σε άλλο τόπο και χρόνο, προσπαθώντας να δημιουργήσουν αφήγημα για τις επόμενες εκλογές. Γι΄ αυτό και:
- εκπονήσαμε έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό για την πορεία του δήμου μας λαμβάνοντας υπόψη το ανταγωνιστικό περιβάλλον, όπου κινούμαστε και διεκδικούμε το καλύτερο για τον τόπο μας
- συνεργαζόμαστε με την Πολιτεία χωρίς να ασκούμε συνδικαλισμό στα θέματα της απολιγνιτοποίησης και ούτε απαιτούμε η πραγματικότητα να προσαρμοστεί στη δίκη μας φαντασιακή άποψη για την Χωροταξία ή τις ΑΠΕ
- δεν παραπέμπουμε σε άλλους ό,τι είναι δική μας ευθύνη και αρμοδιότητα
Στο πλαίσιο λοιπόν της μετάβασης προετοιμαζόμαστε, ώστε να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες, που αναδεικνύονται
- αξιοποιώντας όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία, ώστε να διαμορφώσουμε ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο
- καθιστώντας την περιοχή μας πρωτοπόρα στην πράσινη ανάπτυξη και στην προσαρμογή στο new deal
- αναβαθμίζοντας την ποιότητα ζωής και του περιβάλλοντος
- χτίζοντας μια αναγνωρίσιμη και ελκυστική ταυτότητα του δήμου μας, ώστε να αποτελέσει έναν πόλο αειφόρου ανάπτυξης
- δημιουργώντας εκείνες τις υποδομές, που αυξάνουν στην περιοχή το αίσθημα ασφάλειας και την προσβασιμότητά της
Η περιοχή μας ήταν για πολλά χρόνια ταυτόσημη με ορυχεία λιγνίτη, ρυπογόνα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής και οξύτατα περιβαλλοντικά προβλήματα.
Σήμερα σχεδιάζουμε το μέλλον του τόπου μας με βάση τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής στους τομείς των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και την ενεργειακή κουλτούρα, που έχει αναπτυχθεί εδώ και χρόνια
Η πρότασή μας βασίζεται σε τρεις άξονες. Πράσινη συμφωνία, Ψηφιακή μετάβαση, Ολιστική προσέγγιση.
Στοχεύουμε σε
- Ενίσχυση της επιχειρηματικότητας με στόχο τον μετασχηματισμό της οικονομίας (ΒΙ.ΠΕ. Κοζάνης, Πάρκο Κυκλικής Οικονομίας, Επιχειρηματικό Πάρκο Καινοτομίας, Ολοκλήρωση ψηφιακών και συγκοινωνιακών υποδομών)
- Ισόρροπη και βιώσιμη αστική ανάπτυξη για τη δημιουργία ενός ελκυστικού και αναβαθμισμένου αστικού περιβάλλοντος
- Ανάπτυξη ενός εθνικού πόλου καινοτομίας και αειφορίας, με έμφαση στις ενεργειακές εφαρμογές με παραγωγή και χρήση ΑΠΕ για τον επαναπροσδιορισμό του χαρακτήρα του Δήμου.
Στα πλαίσια αυτά
- Προετοιμάζουμε την πρόταση του Δήμου Κοζάνης για τη συμμετοχή μας στις 100 κλιματικά ουδέτερες πόλεις έως το 2030, μια πρωτοβουλία, που μπορεί να καταστήσει το Δήμο πρωτοπόρο στην πράσινη ανάπτυξη
- Εκπονούμε το στρατηγικό σχέδιο για την αστική ανάπτυξη, ένα απαραίτητο εργαλείο για τη συνολική αποτύπωση αναγκαίων παρεμβάσεων για αναβάθμιση της ποιότητας ζωής.
- Τεκμηριώνουμε την αναγκαιότητα ανέγερσης νέου Νοσοκομείου στον κόμβο της Εγνατίας οδού, που θα εξασφαλίζει υψηλού επιπέδου υγειονομικές υπηρεσίες και θα δημιουργεί αίσθημα ασφάλειας στους πολίτες ενώ ταυτόχρονα θα αποτελέσει πόλο ανάπτυξης
- Υλοποιούμε ήδη το στρατηγικό μας σχεδιασμό για την ψηφιακή μετάβαση σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας.
Οι πρωτοβουλίες αυτές εξασφαλίζουν μια βιώσιμη ανάπτυξη στην περιοχή, συνδυάζοντας την περιβαλλοντική αειφορία με την οικολογία, την καινοτομία και την έρευνα με την επιχειρηματικότητα και την κυκλική οικονομία.
Δημιουργούν τις προϋποθέσεις για τον μετασχηματισμό του οικονομικού μοντέλου της περιοχής, δρομολογούν νέες επενδύσεις ενισχύοντας την απασχόληση και τα εισοδήματα.
Επισημαίνω, ότι ο δρόμος για την απολιγνιτοποίηση είναι μακρύς και δύσκολος, όπως αποδεικνύει και η ευρωπαϊκή εμπειρία ανάλογων εγχειρημάτων.
Η απολιγνιτοποίηση είναι το κυρίαρχο ζήτημα αυτής της δεκαετίας για την περιοχή μας. Όλοι μας, τοπικές αρχές και κεντρική Κυβέρνηση, θα κριθούμε στο μέτρο των ευθυνών και αρμοδιοτήτων μας από την έκβαση αυτού του εγχειρήματος.
Στον Δήμο Κοζάνης αυτός είναι ο οδηγός μας.