Εκτύπωση

papageorgiou geor31.5.13 - 2Όταν μας κήρυξαν οι Ιταλοί τον πόλεμο στα αλβανικά σύνορα στις 28 Οκτώβρη 1940, ήρθε στο χωριό μας ένας χωροφύλακας από την αστυνομία του Λιβαδερού, που έφερε τη διαταγή επιστράτευσης και την παρέδωσε στον πρόεδρο της κοινότητας. Θυμάμαι την καμπάνα να χτυπά συνεχώς, δεν υπήρχαν τότε μεγάφωνα, με την καμπάνα συγκεντρώνονταν οι συγχωριανοί μας και μάθαιναν τα καλά ή τα άσχημα νέα.

Ο πρόεδρος διάβασε τη διαταγή επιστράτευσης, που έγραφε ότι επιστρατεύονται οι στρατεύσιμοι (κλάσεις) από το 1924 έως και το 1940 και ότι οι μάχιμοι έπρεπε να παρουσιαστούν στο στρατό. Εξαιρούνταν μόνο οι βοηθοί-μη ικανοί, οι πολύτεκνοι και οι προστάτες οικογενείας. Στενοχωρηθήκαμε πάρα πολύ όλοι μας. Επιστρατεύονταν κι ο πατέρας μου.

Το πρωί όλο το χωριό τους ξεπροβοδίσαμε, πήγαμε ως τη διακλάδωση του δρόμου να τους αποχαιρετίσουμε. Όλοι ήμασταν στενοχωρημένοι, εμείς που μέναμε και αυτοί που πήγαιναν στον πόλεμο, γιατί δεν γνωρίζαμε αν επιστρέψουν πίσω. Ευτυχώς , τελικά, από το χωριό μας δεν σκοτώθηκε κανείς και επέστρεψαν όλοι ζωντανοί.

Ο πατέρας μου μας έγραφε τακτικά και μαθαίναμε νέα του, απαντούσαμε σχεδόν αμέσως για να μαθαίνει πως περνούσαμε. Μέσα στο γράμμα που μας έστελνε έβαζε και λίγα χρήματα για να αγοράσουμε καραμέλες, έτσι έγραφε στο εξωτερικό του φακέλου για να μην πάρει τα χρήματα ο ταχυδρόμος.

Όταν ήρθε, μετά την υποχώρηση, στο σπίτι μας ανέφερε ότι υπέφεραν πολύ από το κρύο και τα πολλά χιόνια, καθώς ήταν πολύ βαρύς ο χειμώνας 1940-41 και από την πείνα, έτρωγαν γαλέτα που ήταν ξερή, ποιος ξέρει από πόσα χρόνια πριν. Δεν μπορούσαν να εφοδιαστούν με μουλάρια, έκλειναν συχνά οι δρόμοι από τα χιόνια, τα μουλάρια αδύνατα και νηστικά υπέφεραν και χάνονταν. Οι στρατιώτες υπέφεραν από φαγούρα με τις ψείρες, δεν είχαν τότε φάρμακα να τις καταπολεμήσουν. Ο πατέρας μου ήταν κουρέας στο αλβανικό μέτωπο, έφερε μάλιστα και τα σύνεργα του κουρέα όταν γύρισε στο σπίτι μας.

Στην οπισθοχώρηση υπέφεραν από τους βομβαρδισμούς των Ιταλών, αλλά και από τους Γερμανούς που είχαν ήδη εισχωρήσει στην Ελλάδα και τους συγκέντρωναν σε στρατόπεδα. Έτσι, για να αποφύγουν τους κινδύνους πήγαιναν από μονοπάτια, τα ποτάμια είχαν πολλά νερά και ήταν επικίνδυνο να τα διαβεί κάποιος. Στον Αλιάκμονα, στο Ρύμνιο ήταν δύο ψαράδες, που βοηθούσαν τους φαντάρους να περάσουν από το ποτάμι. Επειδή ήταν όλη μέρα μέσα στα νερά και την υγρασία ο ένας από τους δύο αρρώστησε από πλευρίτιδα και πέθανε. Ευτυχώς ο πατέρας μου είχε ένα άλογο και δεν περπάτησε καθόλου κατά την επιστροφή από το μέτωπο. Χρειάστηκαν αρκετές μέρες για την επιστροφή, πεινούσαν πολύ και ζητούσαν ψωμί. Θυμάμαι ότι κι από το χωριό μας περνούσαν για αρκετές μέρες φαντάροι και ζητούσαν ψωμί για να αντέξουν την πεζοπορία. Πολλοί στρατιώτες υπέφεραν από κρυοπαγήματα από τη βαρυχειμωνιά, μείνανε ανάπηροι γιατί δεν ήταν εύκολο να τους μεταφέρουν έγκαιρα σε νοσοκομεία των Αθηνών. Τότε γύρισε κι ο πατέρας μου, χαρήκαμε πάρα πολύ. Έφυγα από το Ζιδάνι και πήγα στο χωριό για να τον ανταμώσω.

Τα ονόματα όσων υπηρέτησαν στο αλβανικό μέτωπο, κατά τη γνώμη μου, δεν είναι ακριβώς όσα αναφέρονται στο βιβλίο του ΗΛ. ΛΑΜΠΡΕΤΣΑ. Τα θυμάμαι πολύ καλά και ήταν τα εξής (σε παρένθεση η κατά προσέγγιση ηλικία τους):

Αλεξόπουλος Αλέξης του Ευθυμίου (35)

Αλεξόπουλος Γεώργιος του Ευθυμίου (25)

Αλεξόπουλος Γεώργιος του Αντωνίου (35)

Αλεξόπουλος Αθανάσιος του Αντωνίου (25)

Γιαννόπουλος Ανέστης του Αθανασίου (23)

Γιαννόπουλος Θωμάς του Αθανασίου (23)

Γιαννόπουλος Νικόλαος του Αθανασίου (33)

Δελνιώτης Βασίλειος (33)

Λαμπρόπουλος Πασχάλης του Ιωάννη (30)

Μανάδης Μιχάλης (30)

Μανάδης Γεώργιος (33)

Μπατσιάκας Γεώργιος του Βασιλείου (23)

Νατσιός Κώστας (34)

Νατσιόπουλος Αθανάσιος του Ευαγγέλου (30)

Νατσιόπουλος Ιωάννης του Αθανασίου (25)

Παπαδόπουλος Κωνσταντίνος του Χαρίση (30)

Παπαδόπουλος Ευθύμιος του Ευαγγέλου (23)

Παπαγεωργίου Χρήστος του Δημητρίου (35)

Παπαγεωργίου Ευάγγελος του Γεωργίου (25)

Παπαδημητρίου Αντώνιος του Αθανασίου (36)

Παπαδημητρίου Αχιλλέας του Αθανασίου (33)

Παπαδημητρίου Δημήτριος του Αθανασίου (30)

Παπαδημητρίου Νικόλαος του Δημητρίου (27)

Παπαδημητρίου Γεώργιος του Δημητρίου (24)

Παπαντωνίου Ευάγγελος του Αντωνίου (23)

Καβουρίδης Νικόλαος του Γεωργίου (30)

Καβουρίδης Βασίλειος του Χρήστου (28)

Καβουρίδης Δημήτριος του Χρήστου (24)

Κωτούλας Νικόλαος (30)

Κωτούλας Κων/νος του Γεωργίου (27)

Σταθόπουλος Ιωάννης του Βασιλείου (33)

Σταθόπουλος Κων/νος του Βασιλείου (26)

Σταθόπουλος Αχιλλέας του Χρήστου (26)

Σταθόπουλος Νικόλαος του Γεωργίου (33)

Σταθόπουλος Βασίλειος του Ιωάννη (33)

Σταθόπουλος Γεώργιος του Χαρισίου (26)

Σταθόπουλος Γεώργιος του Νικολάου (30)

Τσάμος Ιωάννης του Γεωργίου (23)

Τζιώνας Ευάγγελος του Δημητρίου (30)

Τζιώνας Γεώργιος του Δημητρίου (28)

Χαιδάρης Κων/νος του Ιωάννη (33)

Από τους πιο πάνω αναφερόμενους ο Παπαντωνίου Ευάγγελος αρρώστησε από φυματίωση και πέθανε το καλοκαίρι του 1941.

papageorgiou geor31.5.13 - 2