Τρίτη 18 Σεπτεμβρίου 2012
Οι "Σμιγοπέλαγες Παναγιές του Νότου"
& Το Παυλοπέτρι Ελαφονήσου
(Δυο θέματα που μας απέστειλε ο φίλος δρ Μέντης Κων/νος)
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΙΣ «ΣΜΙΓΟΠΕΛΑΓΕΣ ΠΑΝΑΓΙΕΣ» ΤΟΥ ΝΟΤΟΥ
ΚΥΘΗΡΑ – ΕΛΑΦΟΝΗΣΟΣ – ΒΑΤΙΚΑ - ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑ
“Η Ιροπλόος, Ιοστέφανη και Σμιγοπέλαγη Παναγιά”
Η προστάτιδα των θαλασσών Παναγιά είναι για τους Έλληνες ναυτικούς “Ιροπλόος και Ιοστέφανη”, για τις κυανέμβολες απολήξεις της Λακωνικής “Ιροπλόος, Ιοστέφανη και Σμιγοπέλαγη” και για τα Κύθηρα και την Ελαφόνησο “Ιροπλόος, Ιοστέφανη, Σμιγοπέλαγη και Νησοστέφανη”.
“Παναγιές του Σμιγοπέλαγου πολιτισμού στα Ναοστόλιστα Πελαγοστάσια του Νότου”.
Η Παναγιά η Μυρτιδιώτισσα των Κυθήρων, η σπάνιας τεχνοτροπίας και έκφρασης Νησοστέφανη Παναγιά ή Παναγιά «Κατωνησιώτισσα» στην Ελαφόνησο και η Παναγιά η Χρυσαφίτισσα στη Μονεμβάσια.
ΤΑ ΝΑΟΣΤΟΛΙΣΤΑ ΚΥΘΗΡΑ
Γλυκοθώρητο Πελαγοστάσι των εραστών της θάλασσας, πολυπρισματικά και υπέρμετρα μεγαλειώδη, με σπάνιους ναούς, θησαυρίσματα κυρίως της μεσαιωνικής εποχής, εντυπωσιάζουν τους περιηγητές της Ν. Ελλάδας.
Στο ιστορικό και θρησκευτικό οδοιπορικό μας ξεχωρίζουν:
Η Παναγιά η Μυρτιδιώτισσα, η Παναγιά η Ορφανή και η Παναγιά η Καστρινή ή Μυρτιδιώτισσα στο κάστρο της Χώρας, η Παναγιά η Μεσοχωρίτισσα στο Μέσα Βούργο, η Παναγιά η Ιλαριώτισσα στην περιοχή του Ποταμού, η Παναγιά η Μεσοσπορίτισσα στο Φρούριο του Μυλοπόταμου και η Παναγιά η Κοντελεττού στο Λιβάδι.
ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙ ΤΟΥ ΝΟΤΟΥ
Η Λουλουδοκοίμητη Καστρονησούπολη και Κυμοδόκη του Νότου, το Ροσμαρί της Ανατολής, το Μενεξέ Καλεσί, το Γιγάντιο Μετεώρισμα της Λακωνικής γης, η «Θεόσωστος» πόλη, αποτελεί θησαύρισμα Μεσαιωνικής εποχής.
Στο ιστορικό και θρησκευτικό οδοιπορικό μας ξεχωρίζουν:
Η Παναγιά η Μυρτιδιώτισσα ή Κρητικιά, η Παναγιά η Χρυσαφίτισσα, η “Οδυνόμενη Παναγία” του Ελκόμενου, τα ερειπωμένα μοναστήρια της Παναγίας και της Οδηγήτριας και από τις πλησίον περιοχές ο υστεροβυζαντινός ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στα Φούτια, η Παναγία στα Λιρά και ο βυζαντινός ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Πανηγυρίστρα στο Φοινίκι.
ΤΑ ΛΕΥΚΟΘΩΡΗΤΑ ΒΑΤΙΚΑ ΚΑΙ Ο ΠΕΛΑΓΟΣΜΙΚΤΟΣ ΚΑΒΟ-ΜΑΛΙΑΣ
Στα γαλαζόβλεφα ακροπατήματα της Ν. Ελλάδας, στις αφροντυμένες ακτές, στα παραμυθένια κάστρα, στις νεροσυρμές των ανέμων και στις αετόβολες αγκαλιές των βράχων ξεχωρίζουν:
Ο μικρός ναός της Θεοτόκου (του 1818) στο Λάχι, ο ναός της Κοιμήσεως στα Καλλένια, η γυναικεία Βυζαντινή μονή της Κοιμήσεως στο Παραδείσι και ο ναός της Παναγιάς.
Η ΣΜΙΛΕΜΕΝΗ ΚΑΙ ΣΜΙΓΟΠΕΛΑΓΗ ΕΛΑΦΟΝΗΣΟΣ
Στο τροπικό, γλαυκοθώρητο και σμιγοπέλαγο νησί της Λακωνικής συναντάμε τη Νησοστέφανη Παναγιά ή την Παναγιά την «Κατωνησιώτισσα» στην τοπική διάλεκτο.
Συγγραφέας, Καθηγητής, Ιστορικός Ερευνητής
ΠΑΥΛΟΠΕΤΡΙ ΕΛΑΦΟΝΗΣΟΥ
Η Αρχαιότερη Βυθισμένη Πόλη στον Κόσμο
Σπάνιο Παγκόσμιο Μνημείο Σύνθεσης Φυσικού και Πολιτιστικού Περιβάλλοντος το Παυλοπέτρι της Ελαφονήσου
Η προϊστορική πόλη βρίσκεται βυθισμένη σε τιρκουάζ θαλάσσια χρώματα - μεταξύ νησίδων - και το νεκροταφείο του φωλιάζει σε τροπικούς αμμόλοφους και σπάνιους κέδρους, μεταξύ μιας σμαραγδένιας θάλασσας, ενός καναλιού και μιας γραφικής και προστατευόμενης λίμνης (Νatura 2000 και Rasmar), στην τροπική παραλία της Πούντας, ανατολικά του καναλιού για το πέρασμα στη Σμιγοπέλαγη Ελαφόνησο, στο σμιλεμένο και πελαγοθώρητο Σίμο και στη νησοστέφανη παραλία της Παναγιάς.
Κατάλοιπα του νεκροταφείου της εποχής του Χαλκού, στην ακτή, φαίνονται στη φωτογραφία.
Το νεκροταφείο στο Παυλοπέτρι επισκέφθηκε το 1806 ο Leake, το 1904 ο πρώτος πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών Φωκίων Νέγρης ανέφερε την ύπαρξη της Βυθισμένης πόλης και κατά την ίδρυση του νέου Συνοικισμού της Ελαφονήσου από τους Μανιάτες, ο Γρηγοράκης ενημέρωσε επίσημα την κυβέρνηση για την ύπαρξη των προϊστορικών καταλοίπων.
Η σπάνια προϊστορική πόλη με οικιστικό σχέδιο (κτίσματα, δρόμους, πλατείες), τοπογραφήθηκε από το Ινστιτούτο της Ωκεανογραφίας του Κέιμπριτζ το 1968.
Το έτος 2009, ξεκίνησαν υποβρύχιες έρευνες με τα πλέον σύγχρονα μέσα από το Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ με υπεύθυνο τον Dr Jon Henderson και με τη συμμετοχή Ελλήνων αρχαιολόγων όπως της κας Γάλλου Χρ. κ.α. (το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από το Ινστιτούτο Αιγαιακής Προϊστορίας, το Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ και τη Βρετανική Αρχαιολογική Σχολή Αθηνών).
Το 2011 το Παυλοπέτρι έγινε η πρώτη ψηφιακά αναπαριστώμενη υδρόλυτη προϊστορική πόλη και η τρισδιάστατη απεικόνιση του προβλήθηκε για πρώτη φορά διεθνώς στις 9 Οκτωβρίου 2011, ημέρα Κυριακή και ώρα 20.00, από το BBC.
Προϊστορικό κέντρο του Σμιγοπέλαγου Πολιτισμού του Νότου
Το Παυλοπέτρι συνδυάζει όλες τις πρώτες φάσεις και αποχρώσεις του Ελληνικού Πολιτισμού (Εποχή Χαλκού, Μεσοελλαδικό πολιτισμό, Μινωικό Πολιτισμό, Μυκηναϊκό Πολιτισμό, επιρροές Κυκλαδίτικου Πολιτισμού κ.α.).
Σύμφωνα με τον Άγγλο αρχαιολόγο N.C. Flemming το Παυλοπέτρι χάθηκε μαζί με το περίφημο κράτος της Ατλαντίδας.
Με δεδομένα: α) ότι η Μυκηναϊκή Εποχή καταλαμβάνει την περίοδο 1600-1100 π.Χ. και β) ότι στο Παυλοπέτρι εντοπίστηκαν Μυκηναϊκά κατάλοιπα πολύ πριν από το 1600 π.Χ, οδηγούμαστε στο εκπληκτικό συμπέρασμα, ότι η ολοκλήρωση μιας συστηματικής έρευνας θα προσθέσει νέα εντυπωσιακά στοιχεία και πιθανόν θα αλλάξει τα παγκοσμίως αποδεκτά δεδομένα για το Μυκηναϊκό Πολιτισμό, που ως γνωστόν οδήγησε την Ελλάδα στην κορυφή της Παγκόσμιας πολιτισμικής πυραμίδας.
Ο λαμπρός αυτός πολιτισμός της εποχής του Χαλκού, έθεσε τις βάσεις της κοινωνικής, οικονομικής και οικιστικής οργάνωσης και μεταλαμπαδεύτηκε σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου.
Στο Παυλοπέτρι κείται το Αρχαιότερο Βυθισμένο Παλάτι Ηγεμόνων στον κόσμο
Αρκετοί Ηγήτορες του Παυλοπετρίου, που προηγήθηκαν κατά χιλιετίες του Μενέλαου και του Αγαμέμνονα, διοργάνωναν οικονομικές δραστηριότητες με τα Κύθηρα, την Κρήτη, τις Κυκλάδες, την Εύβοια και τις άλλες σημαντικές περιοχές του τότε γνωστού κόσμου.
Το Παυλοπέτρι μαζί με τα Κύθηρα έλεγχαν ένα από τα σπουδαιότερα Προϊστορικά περάσματα του τότε Γνωστού Κόσμου.
Ο σπάνιος πολιτισμός του Παυλοπετρίου διήνυσε δυο χιλιετίες και το τέλος του σημαδεύτηκε από βιβλικές καταστροφές.
Συγγραφέας, Πανεπιστημιακός, Ιστορικός Ερευνητής
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΕΛΑΦΟΝΗΣΟΥ