«ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟΥ ΠΕΡΙΛΕΙΠΟΜΕΝΑ…»

Κρίσεις - Απόψεις - Αλήθειες

του Αριστείδη Καβουρίδη

konstantios1487Πρόσφατα κυκλοφόρησε στην περιοχή μας, το βιβλίο του ηγουμένου π. Νικηφόρου με τον τίτλο «ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟΥ ΠΕΡΙΛΕΙΠΟΜΕΝΑ…».

Σ’ αυτό το βιβλίο ο συγγραφέας έμμεσα αναφέρεται και στον τόπο καταγωγής του αείμνηστου Μητροπολίτου Σερβίων και Κοζάνης ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΟΥ (1841-1910) και σε διάφορα άλλα ιστορικά γεγονότα του χωριού.

Συμπληρωματικά αλλά και κριτικά θα παραθέσω τα κατωτέρω, για αποκατάσταση της αλήθειας, στηριζόμενος σε αξιόπιστες πηγές και μαρτυρίες συγγενικών μου προσώπων:

1. Ο ιστορικός της Κοζάνης Π. Λιούφης, σύγχρονος, φίλος και στενός συνεργάτης του αείμνηστου Μητροπολίτου Κωνστάντιου Ματουλόπουλου γράφει: «Ο πατήρ αυτού ορμάτο εκ του πέραν του ποταμού των Χασίων Μικρόβαλτον και της οικογενείας Κάβουρα…» (1929). Άραγε ο Π. Λιούφης δεν γνώριζε τον τόπο καταγωγής του Κωνστάντιου;

2. Ο Μηνάς Μαλούτας στο βιβλίο «Τα Σέρβια» (σελ. 108) γράφει: «…Τότε εστάλη έτερος εκ Κοζάνης, από του εκ Μικροβάλτου καταγομένου Μητροπολίτου Σερβίων και Κοζάνης Κωνσταντίου, ο μικρός το δέμας Μητσιγιώργος…» (1956).

3. Ο Δ. Παπαδημητρίου σε άρθρο του με τον τίτλο «Ευεργέται της πόλεως Κοζάνης», που δημοσιεύτηκε στο Ημερολόγιο Δυτ. Μακεδονίας το 1935 (σελ. 119), αναφέρει: «Εγεννήθη το 1841 εν Μικροβάλτω της επαρχίας Σερβίων…»

4. Σε ιστορικό σημείωμα που δημοσιεύτηκε στο «Μακεδονικό Ημερολόγιο» του Ν. Σφενδόνη, έτους 1958 (σελ. 210), με τον τίτλο «Αι γυναίκες των Σερβίων από τα τέλη του παρελθόντος αιώνος» και υπογράφεται από τον χρονογράφο του ημερολογίου αναφέρεται: «Κατά το 1892 ο Κωνστάντιος, ο οποίος κατήγετο εκ Μικροβάλτου Σερβίων…»

5. Ο Δ. Μακρής σε άρθρο του στο περιοδικό «Μακεδονική Ζωή» (τεύχος 152/1979, σελ. 33), με τίτλο «Αναδρομή στην Ιστορία της Μητροπόλεως Σερβίων και Κοζάνης», αναφέρει: «Κωνστάντιος Ματουλόπουλος (και όχι «Ματούλας») 1889-1892 και 1894-1910, κατάγονταν από το χωριό Μικρόβαλτο του Νομού Κοζάνης…»

6. Ο γνωστός πολιτικός Μιχ. Παπακωνσταντίνου, στο βιβλίο του «Μια Βορειοελληνική πόλη στην Τουρκοκρατία – Ιστορία της Κοζάνης» (σελ. 191) γράφει: «…δεν ήταν τυχαίος άνδρας ο Κωνστάντιος. Καταγόμενος εκ Μικροβάλτου των Σερβίων, ήταν γνώστης των ιδιοτυπιών της πατρίδας μας…»

7. Και ενώ ο συγγραφέας π. Νικηφόρος, στο πόνημά του «ΜΙΚΡΟΒΑΛΤΟΥ ΠΕΡΙΛΕΙΠΟΜΕΝΑ…» και στη σελίδα 198 αναφέρεται στους Μικροβαλτινούς που έλαβαν μέρος στον πόλεμο του ’40, δεν συμπεριέλαβε, θεληματικά ή μη, τον Καβουρίδη Σπυρίδωνα του Αντωνίου, ο οποίος κατά τη διάρκεια του πολέμου προσεβλήθη από υγρά πλευρίτιδα, λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν στα βορειοηπειρωτικά βουνά, εισήχθη αργότερα σε νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης, όπου και άφησε την τελευταία του πνοή. Ο Καβουρίδης Αχιλλέας του Γ., τελευταίος επιζών από τους ήρωες του ’40, γνωρίζει πολλές λεπτομέρειες.

8. Σε άλλο σημείο του βιβλίου ο συγγραφέας αναφέρεται στην επίσκεψη στο Μικρόβαλτο του Μητροπολίτου Ιωακείμ, πλην όμως δεν γράφει, σκοπίμως προφανώς, πως πήγε στο σπίτι που γεννήθηκε ο Κωνστάντιος και ανέπεμψε επιμνημόσυνη δέηση και ούτε πως ο δρόμος που περνούσε μπροστά από το σπίτι που γεννήθηκε ο Κωνστάντιος είχε ονομασθεί, στη δεκαετία του 1950 «ΟΔΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΟΥ».

9. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι γυναίκες του χωριού αντιστάθηκαν για να μην κατεδαφιστεί το καμπαναριό της εκκλησίας, με πρώτη και καλύτερη την αντρογύναικα Πανάγιω. Και στην περίπτωση αυτή δεν μας λέει ο συγγραφέας ποιος τις οργάνωσε και ποιος τις ξεσήκωσε.

10. Ανάμεσα στους ομήρους του πήραν οι Γερμανοί το 1943, ήταν και ο Παπαντώνης, ο οποίος δραπέτευσε από το χώρο που τους είχαν υπό επιτήρηση στην Κοζάνη και περπατώντας όλη τη νύχτα, έφτασε τα χαράματα στο Γαϊτανόλακκα, όπου έμεναν πολλές οικογένειες σε πρόχειρες καλύβες από κλαδιά δένδρων και φτέρη.

Προσπάθησα να αποκαταστήσω την αλήθεια και μόνο την αλήθεια για το σεπτό ιεράρχη Κωνστάντιο Ματουλόπουλο και όχι «Ματούλα» που τον αναφέρει ο π. Νικηφόρος στο βιβλίο του, καθώς και άλλα ιστορικά γεγονότα που έλαβαν χώρα στο Μικρόβαλτο τα νεώτερα χρόνια.

Τρίκαλα 15.6.2014

Α. Καβουρίδης

(Από το 27ο τεύχος/Ιούλιος 2014 της εφημερίδας «Εν Μικροβάλτω…»)